ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΟ:

iliochori@gmail.com


31 Οκτ 2011

Ένταξη έργων σε ΕΣΠΑ και ΟΠΑΑΧ διεκδικεί ο Δήμος Ζαγορίου

Την ένταξη έργων στα ΟΠΑΑΧ  ή το ΕΣΠΑ διεκδικεί ο Δήμος Ζαγορίου. Σχετική απόφαση για την υποβολή πρότασης για χρηματοδότηση ελήφθη στο Δημοτικό Συμβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου. Έτσι, έπειτα από την εισήγηση που έκανε ο Δήμαρχος Γαβριήλ Παπαναστασίου, το Συμβούλιο ομόφωνα αποφάσισε:
- Την υποβολή πρότασης στο ΟΠΑΑΧ στο μέτρο 321, στο πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας, του έργου Βελτίωση Αρδευτικού Μηλιωτάδων (φάση Α’) με προϋπολογισμό 600.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Γεωργικό ταμείο Ανάπτυξης 72,97%, Εθνικοί πόροι 27,03%.
- Την υποβολή πρότασης στο ΟΠΑΑΧ στο μέτρο 321, στο πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας, του έργου Βελτίωση Αρδευτικού Μηλιωτάδων (φάση Β’) με προϋπολογισμό 636.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Γεωργικό ταμείο Ανάπτυξης 72,97%, Εθνικοί πόροι 27,03%.
- Την υποβολή πρότασης στο ΟΠΑΑΧ στο μέτρο 322 στο πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας, του έργου Ανάδειξη παραδοσιακών λιθοστρώτων και πέτρινου γεφυριού Καβαλλαρίου με προϋπολογισμό 450.000 ευρώ Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Γεωργικό ταμείο Ανάπτυξης 72,97%, Εθνικοί πόροι 27,03%.
- Την υποβολή πρότασης στο ΕΣΠΑ στο μέτρο 56, στο πρόγραμμα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, του έργου Ανάδειξη παραδοσιακών λιθοστρώτων και πέτρινου γεφυριού Καβαλλαρίου με προϋπολογισμό 450.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Ηπείρου.
- Την υποβολή πρότασης στο ΟΠΑΑΧ στο μέτρο 322 στο πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας, του έργου Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου Σχολείου και ανακαίνιση Δημοτικού καταστήματος Καβαλλαρίου με προϋπολογισμό 220.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Γεωργικό ταμείο Ανάπτυξης 72,97%, Εθνικοί πόροι 27,03%.
-Την υποβολή πρότασης στο ΕΣΠΑ στο μέτρο 56, στο πρόγραμμα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, του έργου Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου Σχολείου και ανακαίνιση Δημοτικού καταστήματος Καβαλλαρίου με προϋπολογισμό 220.000 ευρώ. με προϋπολογισμό 450.000 ευρώ αντίστοιχα Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Ηπείρου.
- Την υποβολή πρότασης στο ΕΣΠΑ στο μέτρο 56, στο πρόγραμμα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, του έργου Κατασκευή λιθοστρώτων Σκαμνελίου με προϋπολογισμό 250.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Ηπείρου.
-Την υποβολή πρότασης στο ΕΣΠΑ στο μέτρο 59, στο πρόγραμμα ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, του έργου Ανέγερση Πνευματικού Κέντρου Μηλιωτάδων με προϋπολογισμό 280.000 ευρώ. Προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησης Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Ηπείρου.
Παράλληλα ο Δήμος Ζαγορίου θα συνάψει προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια Ηπείρου για τα εξής έργα:  Ανάδειξη παραδοσιακών λιθόστρωτων και πέτρινου γεφυριού Καβαλλαρίου προϋπολογισμού 450.000 ευρώ, Κατασκευή λιθοστρώτων Σκαμνελίου, προϋπολογισμού 250.000 ευρώ, Διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου Σχολείου και ανακαίνιση Δημοτικού καταστήματος Καβαλλαρίου με προϋπολογισμό 220.000 ευρώ, Ανέγερση Πνευματικού Κέντρου Μηλιωτάδων, προϋπολογισμού 280.000 ευρώ.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.epirusonline.gr

26 Οκτ 2011

Η Καλών Τεχνών πάει… Τσεπέλοβο

Με αντικείμενο τη λειτουργία του Παραρτήματος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών στο Τσεπέλοβο, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην Περιφέρεια, στην οποία συμμετείχαν ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο Δήμαρχος Ζαγορίου κ. Γαβριήλ Παπαναστασίου και ο Πρύτανης της Σχολής κ. Γεώργιος Χαρβαλιάς, που συνοδεύονταν από στελέχη της τεχνικής υπηρεσίας της Α.Σ.Κ.Τ..
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης έγινε ενημέρωση για το γενικότερο σχέδιο της Σχολής Καλών Τεχνών, τη συνεργασία που θα υπάρχει με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, καθώς και με άλλα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Παράλληλα ζητήθηκε η συνδρομή της Περιφέρειας Ηπείρου σε παρεμβάσεις που απαιτούνται στο κτίριο που παραχωρεί ο Δήμος (πρόκειται για νεότευκτο που προορίζονταν για δημαρχείο του πρώην Δήμου Τύμφης), ώστε να καταστεί λειτουργικό για τις ανάγκες της Σχολής.
Ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, υπογράμμισε το σπουδαίο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στο Ζαγόρι, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή, το Παράρτημα της Ανωτάτης Σχολής Τεχνών και διαβεβαίωσε τον Πρύτανη ότι η Περιφέρεια θα είναι αρωγός στην προσπάθεια που έχει ξεκινήσει.

25 Οκτ 2011

Καιρός να αναδείξουμε τα Μαρτυρικά Χωριά του Ζαγορίου*

Με αφορμή την πρόσφατη «Ημέρα Μνήμης» στο Γρεβενίτι
Της Ελένης Οικονομίδου- Δούβλη
Η «Ημέρα μνήμης» της μαρτυρικής Μουσιωτίτσας με κάνει να επιστρέψω στην «Ημέρα μνήμης του Ζαγορίου» της 3ης Ιουλίου στο Γρεβενήτι, που πέρασε στα ... ψιλά των εφημερίδων με μια απλή αναγγελία εκδηλώσεων. Ούτε καν τα κανάλια δεν θεώρησαν επιβεβλημένη την παρουσία τους.
Ο δρόμος για τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου είναι μακρύς και δύσκολος, σ' αποζημιώνει όμως με το παραπάνω η ομορφιά του.
Ξετυλίγεται φιδωτός μέσα από οργιώδη βλάστηση, καθώς τα νερά περισσεύουν στο ευλογημένο αυτό κομμάτι του Ζαγορίου.
Κι εκεί που τη θαυμάσια φύση θα συμπλήρωνε η γνωστή αρχοντιά της Ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής των σπιτιών, βλέπεις να ξεπροβάλουν κτίσματα διαφορετικά, άσχετα και παράταιρα με την παράδοση του τόπου.

Κι είναι η θλιβερή αυτή εικόνα αποτέλεσμα της γερμανικής λαίλαπας, υπεύθυνης για όλη τη χαμένη ομορφιά.
Στο Γρεβενήτι στο πανέμορφο κεφαλοχώρι, φωλιασμένο στα δέντρα και λουσμένο στα νερά, γιορτάζεται «η ημέρα μνήμης του Ζαγορίου», όπως λέγεται, δηλ. η επέτειος της καταστροφής, του ολοκαυτώματος.
Είναι τα «μαρτυρικά χωριά» με τα καμένα αρχοντόσπιτα και τις μαζικές εκτελέσεις αμάχων, ακόμη και γερόντων και παιδιών.
Μετά τη θεία λειτουργία στον Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των πεσόντων της Τ.Κ. Γρεβενητίου και κατάθεση στεφάνων. Παρέστησαν ο βουλευτής κ. Στ. Καλογιάννης, εκπρόσωπος της Μεραρχίας, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Π. Κολόκας, ο δήμαρχος Ζαγορίου κ. Γ. Παπαναστασίου, ο Πρόεδρος της Ένωσης Εφέδρων Αξιωματικών κ. Βαρζώκας που ανελλιπώς τιμά τις εκδηλώσεις αυτού του είδους, εκπρόσωπος της Ένωσης Ζαγορισίων, της ΙΛΕΖ, των Μαρτυρικών χωριών και όλοι οι χωριανοί.
Μετά τους χαιρετισμούς στο βήμα ανέβηκε η κ. Μαρούλα Παπαευσταθίου-Τσάγκα, σχολική σύμβουλος φιλολόγων, με θέμα της ομιλίας της: «Ήρθαν ντυμένοι φίλοι, πολλές φορές οι εχθροί!».
Η γνωστή χαρισματική ομιλήτρια με ένα θαυμάσιο λόγο, εξιστόρησε το χρονικό του ολοκαυτώματος.
Συγκλονιστικά τα στοιχεία που παρέθεσε:    
Γρεβενήτι: 297 σπίτια που κάηκαν όλα και 22 ζωές χάθηκαν.
Βωβούσα: 38 σπίτια καμένα και ένας νεκρός.
Φλαμπουράρι: 85 σπίτια καμένα από τα 90 ή 99, το σχολείο κι η εκκλησία.
Ελατοχώρι: Καταστράφηκαν και τα 65 ή 100 σπίτια και εκτελέστηκαν 3 κάτοικοι.
Μακρίνο: Πυρπολήθηκαν 41 ή 72 σπίτια και εκτελέστηκε ένας.
Καστανώνας: Καταστράφηκαν 22 από τα 28 σπίτια, 2 εκκλησιές, το σχολείο.
Δόλιανη: Και τα 128 σπίτια, το σχολείο, 3 εκκλησίες, 2 κοινοτικά γραφεία, πέντε νεκροί.
Ανθρακίτης: Και τα 33 σπίτια, το σχολειό, η εκκλησία και ο ξενώνας.
Καβαλάρι: Και τα 61 σπίτια, το σχολειό, ένας υδρόμυλος και επτά νεκροί και ακόμη 13.
Καρυές: 33 σπίτια.
Δεμάτι: 48 από τα 110 σπίτια.
Πέτρα: 33 από 97 σπίτια και 21 στα Σίτσαινα.
Τρίστενο: φονεύθηκαν πέντε κάτοικοι, φυλακίστηκαν 160, καταστράφηκαν 138 από τα 150 σπίτια, το σχολείο και δύο εκκλησίες.
Λεπτοκαρυά: Τα τρία τέταρτα των σπιτιών του χωριού, περίπου 65.
Απ' όλα τα χωριά αρπάχτηκαν πολύτιμοι θησαυροί, κειμήλια, ανεκτίμητες αγιογραφίες, αρχεία, χειρόγραφα βιβλία, παραδοσιακές ενδυμασίες.
Και συνέχισε η εκλεκτή ομιλήτρια, με πύρινες φράσεις που μας συγκλόνισαν, βγαλμένες από την καρδιά της (αφού το Γρεβενήτι είναι ο τόπος καταγωγής και το πατρικό της σπίτι) για τις ευθύνες της πολιτείας που δεν διεκδίκησε και άφησαν στην αφάνεια τα ολοκαύτωμα του Ζαγορίου.
Κι ενώ όλη η Ευρώπη γνωρίζει το μαρτυρικό Λίντισε της Τσεχίας, τα πολλά «Λίντισε» της Ελλάδας και ανάμεσα τους του Ζαγορίου, παραμένουν άγνωστα.
 Ήταν μια εξαίρετη ομιλία που θα ταίριαζε από το βήμα της Βουλής ν' ακουστεί και της αξίζουν συγχαρητήρια.
Στη συνέχεια μίλησε για τα «μαρτυρικά χωριά» ο Κ. Χατζαρόπουλος.
Την εκδήλωση έκλεισε η δραστήρια πρόεδρος του Μορφωτικού - Αναπτυξιακού Συλλόγου Γρεβενητίου κ. Νίκη Θεοδωρίκα που είχε την ιδέα να βραβεύσει με αναμνηστικές πλακέτες όλους όσους διετέλεσαν πρόεδροι από το 1931 ως τον «Καποδίστρια».
Κι αξίζουν πράγματι συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία της να βραβευθούν ο αφανείς αυτοί «νοικοκύρηδες» των χωριών μας που τα κράτησαν όρθια και ζωντανά όλα εκείνα τα πέτρινα χρόνια, χωρίς επιδοτήσεις και προγράμματα, παρά μόνο με αγάπη και ζήλο, για να τα παραδώσουν στις «αλλοιώσεις» του «Καποδίστρια» και στο άγνωστο μέλλον του «Καλλικράτη».
Ο εθνικός ύμνος έκλεισε την τελετή με την συγκίνηση και την οργή να πλημμυρίζουν τις καρδιές μας. Κι η καθιερωμένη δεξίωση στην πλατεία του χωριού διπλά στην υπέροχη εκκλησία.
Έτσι απλά, λιτά, τιμήθηκε μια μεγάλη θυσία.
Ο νέος Δήμος του ενιαίου πλέον Ζαγορίου από φέτος, για πρώτη φορά, έχω τη γνώμη, πώς θα έπρεπε να προετοιμάσει μια «πανηγυρική» εκδήλωση, με έκθεση φωτογραφίας, ντοκουμέντων, ενθυμάτων, ηχητικές αναφορές από αρχεία, να καθιερώσει μια ημερίδα για να δοθεί μεγαλύτερη δημοσιότητα σ' ένα θέμα που βασανίζει χρόνια το Ζαγόρι, καθώς οι αποζημιώσεις «αργούν».
Γιατί «κάποτε στους πολέμους πρέπει να πάψουν να υπάρχουν μόνο θύματα. Κάποτε θα πρέπει και τα θύματα να δικαιώνονται και οι θύτες να πληρώνουν για τις πράξεις τους», κι αυτό ισχύει κυριολεκτικά για τους σημερινούς «σπλαχνικούς εταίρους μας» και τους τότε βάρβαρους κι αιμοσταγείς κατακτητές μας.
Κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ στους νεκρούς και τον χαμένο πολιτισμό.
Υποχρέωση μας να τιμούμε τη μνήμη τους.
Η πλατεία σιγά-σιγά αδειάζει και μόνο τα πύρινα λόγια κι αλάθητοι αριθμοί συνεχίζουν να θρηνούν για τη συμφορά και να ηχούν ερινύες στ' αυτιά μας για δικαίωση.
Το αξίζουν!
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «το Ζαγόρι μας»

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://iliochori.ne

23 Οκτ 2011

«Σκάλωσε» στο καταστατικό το Μουσείο Αγάπιου Τόλη

«Σκάλωσε» για ουσιαστικούς λόγους, στο Υπουργείο Οικονομικών η σύσταση του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Λαογραφικό Μουσείο Αγάπιου Τόλη» στους Κήπους Ζαγορίου.Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων, εκτιμά ότι το Άρθρο 3, υπ’ αριθ. 41698/16.5.2011 της Συμβολαιογραφικής Πράξης, του Συμβολαιογράφου Ιωαννίνων κ. Παύλου Κίτνη, που αφορά τη σύσταση του Ιδρύματος, δεν καλύπτει τις αναγκαίες και απαραίτητες προϋποθέσεις, που απαιτούν οι σχετικές διατάξεις της ισχύουσας Νομοθεσίας.Συγκεκριμένα, το επίμαχο άρθρο, μεταξύ άλλων, αναφέρει τα εξής: «Περιουσία του ιδρύματος αποτελούν η κινητή περιουσία του ιδρυτού που βρίσκεται μέσα στο κτίριο το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και όποια άλλη κινητή περιουσία του ιδρυτού κριθεί από τον ίδιο ότι είναι απαραίτητο να εισφέρει, προκειμένου να εκπληρωθεί ο σκοπός του Ιδρύματος, δηλαδή η λειτουργία Λαογραφικού Μουσείου. Η εισφερόμενη περιουσία θα καταγραφεί από τους αρμόδιους Φορείς, με επιμέλεια του ιδρυτού και του Ιδρύματος, μετά τη σύσταση και δημοσίευση του παρόντος. Η πράξη της καταγραφής και τα συνοδευτικά της έγγραφα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του παρόντος καταστατικού...».
Τα εύλογα ερωτήματα του Υπουργείου Οικονομικών είναι:
• Ποια είναι ακριβώς η «προίκα» του Ιδρύματος;
• Ποια είναι, συγκεκριμένα, η κινητή περιουσία του Αγάπιου Τόλη που βρίσκεται μέσα στο κτίριο που χρηματοδοτήθηκε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση; Τα αναγραφόμενα, εν προκειμένω, στη Συμβολαιογραφική Πράξη είναι αόριστα!
Σ’ αυτό το κτίριο, λένε παράγοντες του Δήμου Ζαγορίου, που γνωρίζουν «από πρώτο χέρι» το θέμα, «έχουν μεταφερθεί πρόσφατα εκθέματα ευτελούς αξίας! Με αυτά τα ...περιουσιακά στοιχεία – προσθέτουν – θα λειτουργήσει το Ίδρυμα; Τα εκθέματα, σημαντικής αξίας, βρίσκονται σε χώρους άλλων κτιρίων του Αγάπιου Τόλη...».
Έγκριτος Ζαγορίσιος Νομικός δήλωσε τα ακόλουθα:
«Ένα κοινωφελές Ίδρυμα πρέπει, σύμφωνα με το Νόμο, να έχει ιδιόκτητα περιουσιακά στοιχεία, ώστε να καλύπτει τις λειτουργικές του ανάγκες. Κάτι τέτοιο, δεν αναφέρεται, συγκεκριμένα, στο άρθρο 3 της Συμβολαιογραφικής Πράξης.
Ο ίδιος, ο ιδρυτής, δεν έχει, εκ των πραγμάτων, τη δυνατότητα να κρίνει «ποία άλλη κινητή περιουσία είναι απαραίτητη να εισφέρει, προκειμένου να εκπληρωθεί ο σκοπός του Ιδρύματος, δηλαδή η λειτουργία του Λαογραφικού Μουσείου». Άλλοι έχουν τη δυνατότητα και τη γνώση να αποφανθούν. Η Συμβολαιογραφική Πράξη είναι, κατά την άποψή μου, ελλειπής».

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, τι μέλλει γενέσθαι;Αξιωματούχοι του Δήμου Ζαγορίου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ζαγορίου λένε «Ανησυχούμε για την πορεία του θέματος, που απασχολεί τα μέγιστα τους κατοίκους της περιοχής μας. Το λόγο έχουν πλέον ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλ. Καχριμάνης και ο Δήμαρχος Ζαγορίου κ. Γαβριήλ Παπαναστασίου, που είναι και μέλη του υπό σύσταση Ιδρύματος. Οι ίδιοι (υπάρχουν νομικές υπηρεσίες;) έχουν εκ του Νόμου – και έναντι των Ζαγορίσιων – υποχρέωση να επιληφθούν άμεσα και να λάβουν τα ενδεικνυόμενα μέτρα για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος». Υπογραμμίζεται ότι οι αγρίως φορολογούμενοι πολίτες, κατέβαλαν συνολικά για το Λαογραφικό Μουσείο «Αγάπιος Τόλης» ένα εκατομμύριο περίπου ευρώ!
ΠΗΓΗ: ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ
ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://epirusgate.blogspot.com/

22 Οκτ 2011

Ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων στο Τσεπέλοβο και το Βρυσοχώρι

Αύριο ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων θα πραγματοποιήσει τρεις πορείες στην Τύμφη. 
Η πρώτη πορεία, διάρκειας 10 περίπου ωρών, θα ξεκινήσει από το χωριό Τσεπέλοβο και θα καταλήξει στο Βρυσοχώρι. Είναι μια πορεία Γ’ – Δ’ κατηγορίας στην οποία μπορούν να συμμετέχουν μόνο πεπειραμένοι ορειβάτες με καλή φυσική κατάσταση και τον ανάλογο εξοπλισμό.
Η δεύτερη πορεία, διάρκειας 7 περίπου ωρών, θα ξεκινήσει από το Βρυσοχώρι, θα φτάσει στη στάνη του Κάτσανου και θα επιστρέψει στο χωριό. Η πορεία αυτή είναι Β΄ κατυηγορίας και μπορούν να συμμετέχουν και αρχάριοι με καλή φυσική κατάσταση και κατάλληλο εξοπλισμό.
Η τρίτη πορεία που είναι Α΄ κατηγορίας και διάρκειας 4 ωρών, θα ξεκινήσει από το Βρυσοχώρι, θα φτάσει στη Νεραϊδόβρυση και θα επιστρέψει στο χωριό. Σ' αυτή μπορούν να συμμετέχουν και αρχάριοι.
Ώρα αναχώρησης: 7:00 π.μ. από το κτήριο της Περιφέρειας Ηπείρου.
Αρχηγοί πρώτης πορείας: Άρης Μπαρτζώκας, Γιώργος Μάνθος. 
Αρχηγός δεύτερης πορείας: Τάσος Χόινας. 
Αρχηγός τρίτης πορείας: Γιώργος Μακρίδης.
Πληροφορίες – δηλώσεις συμμετοχής στα γραφεία του Ορειβατικού Συλλόγου, οδός 28ης Οκτωβρίου 17Α (εντός στοάς) ώρες 7-9 μ.μ. και στο τηλέφωνο 26510.22138.

21 Οκτ 2011

Πώς να διαλέξεις ένα μόνο χωριό στο Ζαγόρι...


Ο τίτλος της παρούσας ανάρτησης ανήκει σ' ένα εξαιρετικό χρονογράφημα της Τζένης Π. Σιαμαλέκα που διαβάσαμε στην καθημερινή εφημερίδα των Ιωαννίνων "Πρωινός λόγος" και το οποίο σας παραθέτουμε αυτούσιο.

Γράφει η ΤΖΕΝΝΥ Π. ΣΙΑΜΑΛΕΚΑ   
Υπάρχουν άνθρωποι ταξιδεμένοι. Που έχουν στη ζωή τους τη δυνατότητα, να πάνε σε μέρη αλαργινά κι απρόσιτα... Φτάνουν στο Θιβέτ, στο Μεξικό, σκαρφαλώνουν στο Θεοβάδιστο Όρος Σινά, βλέπουν τον παγωμένο ορίζοντα από την Αλάσκα...
Υπάρχουν όμως κι αταξίδευτοι. Άνθρωποι που δεν θέλουν να φύγουν ούτε για λίγο από το μέρος που γεννήθηκαν ή που δεν έχουν τα χρήματα και την πολυτέλεια του χρόνου για να το πράξουν.
Αν λοιπόν είσαι αταξίδευτος, δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και σε θέση να ακτιμήσεις την ομορφιά του πλανήτη μας. Αν πεις για παράδειγμα, ότι τα Ζαγόρια είναι από τα ωραιότερα μέρη στον κόσμο! δεν σημαίνει ότι κομπάζεις ή ότι γίνεσαι τοπικιστής. Σημαίνει απλά ότι είσαι σε θέση να εκτιμήσεις και να απολαύσεις το φυσικό κάλλος, όταν αυτό δίνεται τόσο απλόχερα, σ’ ένα συγκεκριμένο κομμάτι της πατρίδας σου.
***
Τα Ζαγόρια είναι σαν τις παλιές μανούλες. Ρώταγες μια μάνα, ποιο απ’ όλα τα παιδιά της αγαπάει καλύτερα (κι οι παλιές μάνες είχαν συνήθως πολλά παιδιά) κι αυτή απάνταγε πάντα:
- Όποιο δάχτυλο και να μου κόψεις από τα χέρια, το ίδιο θα πονέσει.
Ποιο χωριό λοιπόν σ’ αυτή την περιοχή σου να διαλέξεις; Δεν υπάρχει απάντηση! Πας στο Καπέσοβο και λες δεν υπάρχει άλλο σαν αυτό! Βλέπεις το Μονοδέντρι και ξέρεις πως όταν τόφτιαχνε ο Θεός είχε πολύ μεγάλα κέφια! Φτάνεις στην Αρίστη, στο Πάπιγκο, στη Βίτσα, στο Δίλοφο, στο Κουκούλι κι απλά νιώθεις ευλογημένος που αξιώνεσαι να τα καμαρώνεις, που απέχουν λίγα μόνο χιλιόμετρα από τα Γιάννινα, όταν άνθρωποι κι άνθρωποι ξεκινάνε από τον Καναδά και την Αυστραλία, για νάρθουν μέχρι εδώ και ίσως για μία μόνο φορά στη ζωή τους.
Τι είναι αυτό που κάνει τα Ζαγόρια τόσο θελκτικά;
Νέα δεδομένα, που προέκυψαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, δείχνουν ότι η ορεινή Πίνδος κατοικείται εδώ και 50.000 χρόνια! Μάλιστα, οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν πως υπάρχουν παλαιολιθικές εγκαταστάσεις σε υψόμετρο πάνω από τα 1.700 μ. με επιφανειακά λίθινα ευρήματα, που ανέρχονται σε εκατοντάδες.
Οι παλαιολιθικοί κυνηγοί της Πίνδου, προτιμούσαν να μετακινούνται μέσω παλαιών κοιλάδων απορροής ή αλπικών πλαγιών που το υψόμετρό τους είναι εντυπωσιακό και ξεπερνά πολύ συχνά τα 2.100 μ.
Τόσο τα παλαιολιθικά όσο και τα ευρήματα σε περιοχές ιδιαίτερα πλούσιες σε εγκαταστάσεις της Μέσης Παλαιολιθικής αποδεικνύουν, ότι το ανθρώπινο δυναμικό σ’ αυτή την πορεία των 50.000 χρόνων μετέτρεψε το φυσικό ορεινό τοπίο της Πίνδου σε ανθρωπογενές.
***
Κι ενώ η αρχαιολογική σκαπάνη συνεχίζει την έρευνα της, ο καιρός συνεχίζει να μας χαμογελά εγκάρδια. Λιακάδες φθινοπωρινές, βάλσαμο στις έννοιες, για το πετρέλαιο, τη συντήρηση του καυστήρα και την κλεισούρα μέσα στο σπίτι.
Η Κυριακή που μας πέρασε ήταν μια μέρα κυριολεκτικά χαρά Θεού. Ίδια όπως την τραγούδησε κάποτε η Αλίκη:
Κυριακή γιορτή και σχόλη
νάταν η βδομάδα όλη...
Ανοιχτά παράθυρα, κοντομάνικα μπλουζάκια κι ένας καθαρός ουρανός, να σε προκαλεί για βόλτες κι εκδρομούλες.
Νάμαστε λοιπόν καθ’ οδόν:
Μια γρήγορη ματιά στη Γαριβάλδη, ο κόσμος έχει ήδη ακροβολιστεί στα τραπεζάκια.
Κακά τα ψέματα, την αγαπάει την καρέκλα του καφενείου ο Έλληνας.
Πού να τρέχω τώρα, σου λέει, θα κάτσω να ραχατιάσω, να πιω τα ουζάκια μου, να κάνω χάζι και να κόψω κίνηση... Το μεσημεράκι θα ξεκλέψω έναν υπνάκο και το απόγευμα πάλι αραχτός στο Μώλο ή στα καφέ της Δωδώνης.
Καλά είναι κι έτσι. Αλλά ακόμα καλύτερα να χρησιμοποιούμαι και τα πόδια μας. Να ροβολάμε και λίγο παρά πέρα, γιατί πέτρα που κυλάει, πώς να το κάνουμε, δεν χορταριάζει.
Αφήνουμε λοιπόν πίσω την πόλη και... γραμμή για τα βουνά. Πρώτη στάση πού αλλού, στο γεφύρι του Κόκορη.
Ευχάριστη έκπληξη, το γεφύρι είναι γεμάτο κόσμο! Άλλοι ποζάρουν για να φωτογραφηθούν κι άλλοι περιδιαβαίνουν την κοίτη του ποταμού, με τις πανέμορφες σμιλεμένες πέτρες, που ήταν κατάξερη, σημάδι της μεγάλης ξηρασίας των τελευταίων μηνών.
Στην συνέχεια Καπέσοβο. Κι εδώ πάλι μεγάλη επισκεψιμότητα. Έχουν έρθει πούλμαν από την Καβάλα, το Κιλκίς, την Ορεστιάδα... Οι Μακεδόνες τριγυρίζουν στα καλντερίμια και χαίρονται σαν μικρά παιδιά. Μερικοί φτάνουν «κοκόσιες» (καρύδες) από τα δέντρα και τις σπάνε επιτόπου...
- Μαρίκααα, έλα να δοκιμάσεις, είναι πεντανόστιμες!
- Φτάνει με τις καρύδες, τους λέει ένας οδηγός.
- Θα κόψετε την όρεξη. Σε λίγο θα πάμε στους Κήπους για φαγητό. (Τώρα που είπα Κήπους θυμήθηκα τον φούρνο του κ. Βλάχου. φούρνος με ξύλα. Φτιάχνει εξαιρετικό ψωμί, που όταν ψήνεται μοσχομυρίζει ο τόπος!).
Κάνω ένα μικρό πέρασμα από το εκκλησάκι, που είναι στο έμπα του χωριού. Ευτυχώς γίνονται εργασίες για την συντήρησή του. Ο μάστορας στο προάυλιο πελεκάει τις πέτρες, που θα χρησιμοποιήσει. Στην ανατολική πλευρά είναι και το κοιμητήριο. Λιγοστοί σταυροί με τα ονόματα χαραγμένα. Άλλος απεβίωσε 100 χρονών, άλλος 98, άλλος 102... παράξενο, όλοι απεδήμησαν πλήρεις ημερών. Εμ, τέτοιο όμορφο χωριό, καθάριο κι αμόλυντο, δεν τις σηκώνει τις αρρώστιες και τους θανάτους.
***
Επόμενη στάση: Στον «πρίγκιπα» των Ζαγορίων. Στον... άρχοντα των δαχτυλιδιών. Στο -δεν υπάρχει άλλο σαν αυτό στον κόσμο- Μονοδέντρι!
Εδώ εξαντλούνται τα περιθώρια για περιγραφές. Εδώ ανοίγεις τα μάτια διάπλατα και λες απλά υπάρχει Θεός!
Τα τραπέζια κάτω από τα πλατάνια είναι γεμάτα κόσμο. Κι ο δρόμος για το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, έχει τόση κίνηση, που νομίζεις πως περπατάς μεσημεριάτικα στην Πατησίων. Άνθρωποι όλων των ηλικιών. Έλληνες και ξένοι. Οικογένειες και παρέες. Συμπαθέστατες κυρίες που με τα τακούνια τους κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να ορθοποδήσουν στο καλντερίμι.
Ωχ! παραπονιέται μία. Είναι μακριά ακόμη;
Όχι της απαντώ. Αλλά όταν το δείτε δεν θα το ξεχάσετε ποτέ.
Η Αγία Παρασκευή, ταπεινή κι ανεπιτήδευτη. Με τις πόρτες πάντα ανοιχτές. Χωρίς στολίδια και φορφιτούρες. Πλήρως εναρμονισμένη με το τοπίο. από το 1412 μ.Χ. σταθερή αξία μέσα στους αιώνες. Με δικά της φυλαγμένα μυστικά για αυτοκράτορες, δεσποτάτα και κτήτορες. Από το μπαλκόνι της αγναντεύεις πανοραμικά τη χαράδρα του Βίκου. Βλέπεις την ίδια ακριβώς εικόνα που έβλεπαν άνθρωποι πριν από χίλια χρόνια, χωρίς τίποτα νάχει διαφοροποιηθεί. Είναι συγκλονιστικό και μόνο να το σκέφτεσαι.
Την Κυριακή που μας πέρασε η Αγία Παρασκευή ήταν γενναιόδωρη. Γύρω από το μοναστήρι της άνθισαν εκατοντάδες κίτρινα κρινάκια. Οι κρόκοι. Σημάδι πως προχωράμε σιγά - σιγά για τον Χειμώνα. Βλέπεις, η φύση είναι πάντα πιστή στα ραντεβού της...
Οι άπιστοι είμαστε εμείς. Που την προσπερνάμε ή την καταστρέφουμε.
***
Όμορφη Κυριακή του Σεπτέμβρη 25η. Όπως όμορφα είναι και τα λόγια του ηθοποιού Νίκου Βασταρδή: «Αν αύριο το πρωί με πάνε για εκτέλεση. Εγώ θ’ απολαύσω τη διαδρομή».

19 Οκτ 2011

Χειμερινοί προορισμοί: Ήπειρος - Ιωάννινα - Ζαγοροχώρια - Πάπιγκο

παπιγκο, προορισμοι, papigko, proorismoi


Σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 900 στην οροσειρά της Τύμφης το Μεγάλο Πάπιγκο μαγεύει τον επισκέπτη με την παραμυθένια του ομορφιά.



Οι βράχοι της Αστράκας που υψώνονται απέναντι από το χωριό και μοιάζουν να το αγκαλιάζουν , δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό που δεν χορταίνεις να το θαυμάζεις και προσφέρουν μια απόκοσμη ατμόσφαιρα, χειμώνα – καλοκαίρι.



Τα παραδοσιακά πέτρινα κτίρια και τα καλντερίμια, απόλυτα εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον, είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα τόσο στο Μεγάλο, όσο και στο Μικρό Πάπιγκο, που βρίσκεται σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων από το πρώτο και σε υψόμετρο 980 μ.


Στο Πάπιγκο θα βρείτε φροντισμένες ταβέρνες και καφέ-μπαρ, ενώ είναι μια καλή βάση για να εξερευνήσετε και πολλά από τα υπόλοιπα 45 χωριά του Ζαγορίου.



Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται άλλα αξιοθέατα της περιοχής, όπως ο ποταμός Βοϊδομάτης, το φαράγγι του Βίκου, η Δρακόλιμνη κ.α.


Το Φαράγγι του Βίκου
Στην είσοδο του χωριού υπάρχει μεγάλος χώρος πάρκινγκ για τα αυτοκίνητα.
Διαμονή: Πανέμορφοι παραδοσιακοί ξενώνες και ξενοδοχεία, για όλα τα πορτοφόλια, τόσο στο Μεγάλο, όσο και στο Μικρό Πάπιγκο.
Τράπεζες: ΌΧΙ











real-greece.blogspot.com

Πηγή: tro-ma-ktiko.blogspot.com
ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ:  http://www.axortagos.gr

17 Οκτ 2011

Ζαγοροχώρια !

Μια διήμερη απόδραση είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεται κανείς για να ξεσκάσει και για να φτιάξει η διάθεσή του. Με μια απόφαση της ψιλοτελευταίας στιγμής, μαζευτήκαμε μια μικρή παρέα και την κάναμε το σ/κ στα Ζαγοροχώρια, τα οποία είναι μακράν από τα ομορφότερα μέρη που έχω δει ποτέ. Βουνά και ατελείωτο πράσινο με πορτοκαλί πινελιές τώρα που φθινοπώριασε, πέτρινα χωριουδάκια σκαρφαλωμένα σε πλαγιές με απίστευτη θέα, πλατείες με πλατάνια, μονοπάτια στο χείλος του γκρεμού, μικρές βάθρες ανάμεσα σε ψηλά βράχια και το βράδυ ένας ουρανός πλημμυρισμένος με αστέρια.

Ομορφιά όπου κι έστρεφες το βλέμμα.

Μεγάλο Πάπιγκο.
Αυτός είναι ο ξενώνας στον οποίον μέναμε. Προσεγμένος μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια.

Η "καμήλα".
Κορυφές που μοιάζουν με καμήλα. Η θέα από το Μεγάλο Πάπιγκο.

Γέφυρα στο δρόμο ανάμεσα στην Αρίστη και το Μεγάλο Πάπιγκο.


Η χαράδρα του Βίκου.
Η θέα είναι από παρατηρητήριο στο χωριό Βίκος.

Βίκος.
Δρομάκι του χωριού.

Σπίτι στο Μονοδένρι.
Θέλω κι εγώ ένα τέτοιο!

Μονή της Αγ. Παρασκευής στο Μονοδένρι.
Απίστευτη θέα. Έβλεπε κι αυτή στη χαράδρα του Βίκου.

Σπηλιά της Αγ. Παρασκευής.
Για να φτάσεις μέχρι εκεί, προχωράς σε ένα στενό μονοπάτι, κάτω υπάρχει γκρεμός, η θέα είναι απίστευτη και κάποια στιγμή μπαίνεις μέσα σε πυκνή βλάστηση και νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε κάποιο σκηνικό του Άρχοντα!

Πέτρινη γέφυρα στο δρόμο για Τσεπέλοβο.
(Αν δεν κάνω λάθος.)

Λουλουδάκια στα σκαλοπάτια κάποιας εισόδου.
Όμορφα, ε;

Δίλοφο.
Χαρακτηριστή αρχιτεκτονική των Ζαγοροχωρίων γενικότερα.

Πρωτότυπη ταμπέλα καταστήματος στην Ελάτη.

                                                          Οι "πισίνες" στο Ρόκοβο.
                                                                Ξε-τρε-λά-θη-κα.
Αν όλα πάνε καλά -αν γλιτώσω δηλαδή το χειρουργείο και αν βελτιωθεί η κατάσταση του γονάτου μου- σκοπεύω να ξαναεπισκεφτώ τα Ζαγοροχώρια κατά άνοιξη μεριά. Έχει τόσες πολλές διαδρομές και μονοπάτια στο βουνό που θέλω να κάνω!

Γενικά τα Ζαγοροχώρια αξίζουν τον κόπο. Να τα επισκεφτείτε οπωσδήποτε!


ΠΗΓΗ:  http://koukouroukoumantalakia.blogspot.com

15 Οκτ 2011

Ζαγόρι: Ένα άλλο μοντέλο ζωής

Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1793) 

Ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο από τα Ιωάννινα για το Κεντρικό Ζαγόρι συναντάς δύο χωριά. Δεν είναι τα πιο διάσημα, δεν είναι τα πιο ανεπτυγμένα. Είναι απλώς δύο από τα ωραιότερα και σήμερα από τα πιο ζωντανά. Η τουριστική ανάπτυξη στα Ζαγοροχώρια έχει φέρει στα ηπειρωτικά βουνά αρκετούς... νέους ανθρώπους. Μια μικρή ακμαία τέτοια κοινότητα υπάρχει εδώ και λίγα χρόνια σε αυτά τα χωριά -κυρίως στα Aνω και Κάτω Πεδινά- και έτσι εκτός από ωραίους ξενώνες και ταβέρνες, θαυμάσια αρχιτεκτονική και σπουδαίο φυσικό τοπίο εδώ θα βρείτε χαμογελαστούς νέους ανθρώπους που άφησαν την πόλη και τις υψηλές της ταχύτητες και αναζήτησαν ένα άλλο μοντέλο ζωής στο Ζαγόρι

ΑΡΧΟΝΤΟΣΠΙΤΑ, ΠΑΛΙΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΩΡΑΙΑ ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙΑ
Είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά στο Ζαγόρι και ένα από τα ομορφότερα, γεμάτο αρχοντόσπιτα φτιαγμένα από άσπρη ζαγορίσια στουρναρόπετρα, παλιές εκκλησίες και στενά ωραία καλντερίμια. Τριγύρω απλώνονται οι χαμηλές πλαγιές των βουνών με φράξους, πουρνάρια και αγριοκερασιές.

Παλαιότερα λέγονταν Aνω Σουδενά και η πρώτη ιστορική μαρτυρία για το χωριό βρίσκεται σ’ ένα Χρυσόβουλο του Δεσπότη της Ηπείρου Συμεών Παλαιολόγου το έτος 1361. Το όνομα Σουδενά είναι πιθανότατα σλαβικό και σημαίνει «ψυχρός τόπος», κάτι που μάλλον σχετίζεται με τη ρεματιά που βρίσκεται ανάμεσα από τους 5 λόφους όπου είναι χτισμένο το χωριό κι απ’ την οποία το βράδυ κατεβαίνει ψυχρός αέρας.


Ο Πάνω Μαχαλάς, με κέντρο την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου ήταν ο πρώτος πυρήνας του χωριού ενώ γύρω στο 1670 δημιουργήθηκε ο Κάτω Μαχαλάς, με κέντρο την εκκλησία της Μεταμόρφωσης. Στα ανατολικά και στα νότια του οικισμού, και πολύ κοντά σ’ αυτόν, βρίσκονται τα μοναστήρια της Αγίας Παρασκευής και της Ευαγγελίστριας, τα οποία, κατά μία άποψη, προϋπήρχαν του χωριού. Μελετητές μάλιστα ισχυρίζονται πως ίσως τα μοναστήρια να αποτέλεσαν την αιτία δημιουργίας του οικισμού, στον οποίο εγκαταστάθηκαν οι εργαζόμενοι στα μοναστηριακά κτήματα.

Oπως όλα τα χωριά στο Ζαγόρι κι αυτό ήκμασε κι αυτό πολύ την περίοδο μετά τον 18ο αιώνα (όταν το Ζαγόρι απολάμβανε ένα είδος αυτονομίας) καθώς οι κάτοικοί του ταξίδευαν αρχικά προς τα Βόρεια Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη και από τις αρχές του 20ού αιώνα κυρίως προς την Αίγυπτο. Στο χωριό ήταν ανεπτυγμένη η γεωργία, γεγονός που φανερώνουν τα δεκάδες αλώνια που βρίσκονται ολόγυρα του οικισμού.


Η μεγάλη κεντρική πλατεία με το καμπαναριό, το πηγάδι και την επιμελημένα αναστηλωμένη οικία (στο βάθος) του Ελληνα-Αιγυπτιώτη -αλλά για πάντα Πανωσουδενιώτη- Περικλή Τσαπάρη.

Γύρω στα 1870 τα Ανω Σουδενά αριθμούσαν 130 οικογένειες και πάνω από 800 κατοίκους, είχαν σχολεία, εκκλησίες και σπουδαία μοναστήρια. Τα Ανω Πεδινά είναι η γενέτειρα του μεγάλου δάσκαλου του γένους Νεόφυτου Δούκα (1760-1845, ήταν ο πρώτος διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής) και του ιατροφιλόσοφου, ιστοριοδίφη Ιωάννη Λαμπρίδη (1836-1891), ο οποίος έγραψε τα «Ηπειρωτικά Μελετήματα», ένα από τα σημαντικότερα βιβλία για την ιστορία της Ηπείρου. Το 1928 το χωριό μετονομάστηκε «Ανω Κάμπος» και το 1929 «Ανω Πεδινά». Στο χωριό αξίζει να δείτε τις ενδιαφέρουσες εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου (1793) με τις ωραίες καμάρες στην πλατεία, του Αγίου Γεωργίου και της Κοίμησης της Θεοτόκου και φυσικά τη Μονή Ευαγγελίστριας.

H εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και το καθολικό στο εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας είναι αγιογραφημένα από Πανωσουδενιώτες αγιογράφους: από τον Λάζαρο Λαζόπουλο και τον ανιψιό του Λάζαρο Κανίκη. Αυτοί οι δύο καλλιτέχνες έκαναν γνωστά τα Σουδενά ως χωριό με ζωγραφική παράδοση. Σήμερα τα Ανω Πεδινά είναι από τα πιο πολυάνθρωπα χωριά στο Ζαγόρι. Εχει καμιά 100αριά μόνιμους κατοίκους μεταξύ των οποίων πολλοί νέοι.

Το άγαλμα του Ιωάννη Λαμπρίδη, του γιατρού, ιστορικού, φιλόσοφου και Πανωσουδενιώτη. Χωρίς τα συγγράμματά του ελάχιστα θα γνωρίζαμε για τη ζωή στο Ζαγόρι στους προηγούμενους αιώνες.

Πλέον στο χωριό ντόπιος λογαριάζεται αυτός που ζει μόνιμα εδώ και έτσι η μικρή κοινότητα έχει καταφέρει να έχει αξιόλογη κοινωνική συνοχή ενσωματώνοντας όλους τους «ξενομερίτες», Ελληνες και αλλοδαπούς.


Μονή Αγίας Παρασκευής

Βρίσκεται σε απόσταση 1 χλμ. από τα Ανω Πεδινά (περίπου μισή ώρα με τα πόδια), στους πρόποδες του βουνού Στούρος, σε θέση με υπέροχη θέα προς το βουνό Μιτσικέλι. Το παλιό μοναστήρι κτίστηκε το 1750 και σήμερα σώζεται το καθολικό. Στον θόλο του καθολικού ξεχωρίζουν οι αγιογραφίες του Χιονιαδίτη αγιογράφου Β. Φίλη. Στο μοναστήρι θα δείτε τα ερείπια των κελιών του καθώς και μια δεξαμενή σκεπασμένη με πλάκες.


Το καθολικό από το σπουδαίο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας στην είσοδο του χωριού, το οποίο πιθανότατα προϋπήρχε του οικισμού των Ανω Πεδινών.

Ο ΣΟΥΔΕΝΙΩΤΙΚΟΣ ΚΑΜΠΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΩ ΠΕΔΙΝΑ
»Μια μικρή κοιλάδα με έναν από τους πιο εύφορους κάμπους των Ζαγοροχωρίων χωρίζει τα Ανω από τα Κάτω Πεδινά. Αυτός ο πλούσιος κάμπος που σήμερα δημιουργεί θαυμάσιες εικόνες με τα βουνά ολόγυρα (ειδικά το πρωί όταν σκεπάζεται από μια λεπτή διάφανη πάχνη) είναι ο λόγος που οι παλαιότεροι Ζαγορίσιοι αποκαλούσαν τα Ανω και τα Κάτω Πεδινά «Ψωμοχώρια», καθώς εδώ οι προκομμένοι αγρότες καλλιεργούσαν με επιμέλεια δημητριακά.

Ο σουδενιώτικος κάμπος καλλιεργούνταν κυρίως με σιτάρι, καλαμπόκι, φακές, ρεβίθια και πολλά αμπέλια: η παραγωγή σταφυλιών ανερχόταν τον 19ο αιώνα στις 88.000 οκάδες!


Ο μικρός μας εύφορος κάμπος των Σουδενών, που σύμφωνα με τους ντόπιους δεν πρέπει να πουληθεί ή να κατακερματιστεί σε οικόπεδα, γιατί θα... χαθεί.

Σήμερα το μεγάλο στοίχημα για τους κατοίκους των Ανω και Κάτω Πεδινών είναι να μη χαθεί (δηλαδή πουληθεί σε αγροτεμάχια, που θα χτιστούν στο μέλλον) ο κάμπος, όπως ακριβώς συνέβη στον διπλανό των Ασπραγγέλων. Οι κάτοικοι σχεδιάζουν να συγκροτήσουν κοινοτικό κοπάδι με πρόβατα που θα βόσκουν στον κάμπο ενώ ο Βαγγέλης Παπιγκιώτης (που μας έδωσε την πληροφορία) φέτος στο χωράφι του θα βάλει στάρι.

Καθώς οδηγείτε προς τα Κάτω Πεδινά και πριν ακόμα φανούν τα πρώτα τους σπίτια, στις πεδινές εκτάσεις δεξιά του οδοστρώματος θα δείτε 5 παλιά πέτρινα πηγάδια. Τα Κάτω Πεδινά είναι μικρό αλλά πολύ πολύ γραφικό χωριουδάκι με ένα εξαιρετικά χαριτωμένο ναό του Αγίου Αθανασίου και μια θαυμάσια ηλιόλουστη πλατεία με εξαιρετική θέα στο σουδενιώτικο κάμπο.


Ο ναός του Αγίου Αθανασίου (1704), τον οποίο αξίζει να επισκεφθείτε στα Κάτω Πεδινά.

Ο ναός του Αγίου Αθανασίου (του 1704) είναι τύπου τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο, και διατηρεί τοξωτές στοές, ξυλόγλυπτο τέμπλο και ωραίες εικόνες. Αλλες αξιόλογες εκκλησίες είναι των Ταξιαρχών με τοιχογραφίες που ανάγονται στα πρώτα χρόνια της μεταβυζαντινής περιόδου, του Αγίου Βλάσιου και της Αγίας Βαρβάρας.

Οι Κατωσουδενιώτες διέπρεψαν στη Ρουμανία και στην Αίγυπτο ενώ κάτοικοι των Ανω και Κάτω Σουδενών μετοίκησαν στην Πελοπόννησο όπου δημιούργησαν εκεί τα χωριά Ανω και Κάτω Σουδενών που σήμερα λέγονται Ανω και Κάτω Λουσοί. Σε χρυσόβουλο του Δεσπότη Συμεών (1352), αναφέρεται ότι το 1361 το χωριό ήταν ήδη γνωστό ως μεγάλος και πλούσιος οικισμός, ο οποίος έκανε προκοπή χάρη στο εύφορο οροπέδιο και την ποτιστική κοιλάδα του Καλαμά, που αποτελούσαν το σιτοβολώνα του Ζαγορίου.


Ο οικισμός των Κάτω Σουδενών στην... απέναντι πλευρά της πεδιάδας.

Παλιότερα τα όρια της κοινότητας έφταναν έως το Καλπάκι όπου εκτείνονταν τα ποτιστικά χωράφια του χωριού. Ο οικισμός όμως σήμερα φτάνει μόνο έως την κορυφή του λόφου Μπαφαράχη.

Ως πριν από λίγα χρόνια το χωριό είχε σχεδόν ερημώσει και καθόλου νέοι άνθρωποι δεν υπήρχαν, το καφενείο ήταν κλειστό και πολλά σπίτια κατέρρεαν.


Σήμερα ζουν στο χωριό καμιά 35αριά άνθρωποι, και λίγοι νέοι. Και φαίνεται πως ξαναζωντανεύει από τότε που ξανάνοιξε το καφενείο στο Μεσοχώρι...

ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΟ ΤΣΕΡΒΑΡΙ


Ενα από τα 5 πηγάδια στον κάμπο των Σουδενών.
Απέχει ελάχιστα από τον κάμπο των Πεδινών και είναι ένα χωριό σαν όλα τα άλλα τα ορεινά. Μόνο που εδώ μπορείτε εύκολα να κάνετε το πρώτο σας «μάθημα» με θέμα: «Η συγκρότηση των ορεινών οικισμών της Πίνδου». Ο καλύτερος δάσκαλος για το μάθημα αυτό είναι ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Αράπογλου. Αυτός μας δίδαξε κι εμείς όσο μπορούμε μεταφέρουμε τη γνώση!

Είτε το χωριό το πεις Ελαφότοπο είτε Τσερβάρι (όπως λεγόταν παλιά) είναι το ίδιο πράγμα. Σημαίνει τόπο με ελάφια και πιθανότατα κάποια να υπήρχαν στην περιοχή. Χτισμένο στα 1.100 μέτρα και κοντά στα νότια κράσπεδα της χαράδρας του Βίκου, το σημερινό χωριό μοιάζει πολύ ήσυχο σε σχέση με το κεφαλοχώρι του παρελθόντος.


Ο πλάτανος-λότζια στην κεντρική πλατεία του Ελαφότοπου.

Μονάχα κάθε χρόνο στου Σωτήρος φαίνεται να ξανανιώνει με το πανηγύρι και τον Γρηγόρη Καψάλη -που είναι Τσερβαριώτης-στο κλαρίνο. Ακόμα όμως και χωρίς την παρουσία των ανθρώπων τα σημάδια τους όλα βρίσκονται εδώ, αρκεί να μπορέσετε να τα διαβάσετε..

Για παράδειγμα, ο πλάτανος στη μέση του χωριού μοιάζει με ένα γεωμετρικό σημείο στον φυσικό χώρο της πλατείας. Αυτό το δέντρο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το γεωγραφικό κέντρο όχι μόνο της πλατείας, αλλά όλης της έκτασης του οικισμού. Είναι δυνατόν όμως ένας ορεινός οικισμός να διατάσσεται κυκλικά;


Επειτα από εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης, τα περισσότερα λιθόστρωτα στον Ελαφότοπο είναι άψογα αλλά και πιο ανοιχτόχρωμα.

Στην Πίνδο, στην ορεινή Ηπειρο, αλλά και ίσως σ’ ολόκληρη την ορεινή Ελλάδα (πιθανά και σ’ όλη την Ευρώπη) οι οικισμοί οργανώθηκαν και αναπτύχθηκαν ακολουθώντας ένα σύστημα ομόκεντρων κύκλων, παρ’ όλο που η γεωγραφία του εδάφους, το ανάγλυφο του τοπίου, φαίνεται να μην προσφέρεται ευνοϊκά για την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος δόμησης.

Ολόκληρος ο χώρος έχει μια καμπυλότητα που στην ουσία είναι η καμπυλότητα του εδάφους. Κέντρο του οικισμού είναι η πλατεία που συγκεντρώνει όλη την υλική και πνευματική υπόσταση της κοινότητας.


Αποτελεί σημείο αναφοράς όλων των μελών της κοινότητας, αλλά και όποιου επισκέπτεται το χωριό.


Το ξενοδοχείο Αμαρυλλίς στα Ανω Πεδινά.

ΟΙ ΟΜΟΚΕΝΤΡΟΙ ΚΥΚΛΟΙ
Καθόλου τυχαία δεν είναι η θέση και η λειτουργικότητα των κτιρίων γύρω από την πλατεία ή αν προτιμάτε στην πρώτη από της πολλές περιφέρειες των ομόκεντρων «κύκλων» του ορεινού οικισμού. O κεντρικός ιερός ναός στον Ελαφότοπο δεν είναι πάνω στην πλατεία, αλλά λίγο πιο πίσω. Στα περισσότερα όμως ορεινά χωριά βρίσκεται πάνω στην πλατεία και διαφέρει αισθητά σε μέγεθος, τρόπο κατασκευής και παρουσία απ΄ όλους τους άλλους του χωριού. Το χαρακτηριστικότερο σημείο του είναι η τοξωτή στοά. Η στοά κατασκευάζεται κατά κανόνα στην νότια πλευρά του ναού, αλλά πολλές φορές σε δύο πλευρές ή πιο σπάνια σε τρεις. Είναι το άτυπο οικονομικό και πολιτικό κέντρο του οικισμού και μπορεί να συγκριθεί με...την αρχαία ελληνική στοά!


Η «πέτρινη λεωφόρος» που διαχωρίζει, ή σωστότερα διαχώριζε οικονομικά και κοινωνικά τους κατοίκους του Ελαφότοπου. Το ίδιο συνέβαινε και σε όλους τους ορεινούς οικισμούς της Πίνδου.

Μαζί με τον χαρακτηριστικό πλάτανο, τη βρύση (ή τη στέρνα) και τον κεντρικό ιερό ναό, στην πλατεία του χωριού θα συναντήσει κανείς και το «Αμελικό» που χρησίμευε ως ξενώνας. Συνήθως ήταν πέτρινο διώροφο κτίσμα, πολύ κοντά στην εκκλησία, το οποίο στις μέρες μας έχει μετατραπεί σε κοινοτικό κατάστημα ή πολιτιστικό κέντρο.

Στρέφοντας το βλέμμα γύρω από την πλατεία είναι σίγουρο ότι θα συναντήσουμε το «μαγαζί». Είναι καφενείο και εστιατόριο και ταυτόχρονα παντοπωλείο. Είναι μικρό εμπορικό κέντρο και εκφράζει την οικονομική ζωή της κοινότητας. Συνήθως χρειάζονται δύο «μαγαζιά»? αν τσακωθούμε;


Καθόλου τυχαίο δεν είναι επίσης το γεγονός ότι οι κατοικίες γύρω από την πλατεία, στην περιφέρεια ενός κύκλου με λίγο μεγαλύτερη ακτίνα, ανήκουν στις ευκατάστατες οικογένειες. Σε εκείνες που έχουν τη μεγαλύτερη εξουσία, όχι μόνο οικονομική, αλλά πολιτική και κοινωνική.


ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ

Εξω από τον οικισμό, έτσι όπως διατάσσεται σήμερα, γυρίστε νοερά τον χρόνο πίσω και φανταστείτε στις παρυφές του τους Σαρακατσαναίους με τα πρόβατά τους να ξεκαλοκαιριάζουν και ακόμα πιο πέρα (σε περιφέρεια μεγαλύτερης ακτίνας) τους γύφτους, τους τεχνίτες δηλαδή και τα εργατικά χέρια.

Τρεις κοινωνικές ομάδες σε διαφορετική θέση, όσον αφορά τον οικισμό-κοινότητα που ταυτόχρονα δηλώνει το οικονομικό-κοινωνικό επίπεδό τους.


Οπως εύκολα μπορείτε να καταλάβετε, ο κύκλος σαν γεωμετρικό σχήμα έχει την ικανότητα να εκφράζει στον χώρο την έννοια της ιεράρχησης.


ΔΙΑΜΟΝΗ

«Αμαρυλίς»: (26530 71132,
www.zagoriahotel.info). Oλοκαίνουργιος ξενώνας στο ψηλότερο σημείο του χωριού. Τον χαρακτηρίζει το ρομαντικό στυλ που έχει επιλεγεί για τη διακόσμηση των εσωτερικών χώρων με χειροποίητα έπιπλα, υφάσματα γαλλικού τύπου, πατίνες στους τοίχους, αντικείμενα από παλαιοπωλεία. Ξεχωρίζουν οι εξαιρετικές γεύσεις στο πρωινό (μεταξύ άλλων αλευρόπιτα, τραχανάς με άγρια μανιτάρια, πίτα με ρύζι, σταφίδες και μπαμπανάτσα, τηγανίτες, ρυζόγαλο κ.ά.), και η φιλική ατμόσφαιρα που δημιουργούν οι ιδιοκτήτες.

«Πρίμουλα»: (26530 71133,
www.primoula.gr). Αναστηλωμένο σπίτι του 1870, στην πλατεία Δουβλή. Από φέτος άλλαξε διεύθυνση, ανακαινίστηκε, και τα δυο πολύ φιλικά ζευγάρια που τον διευθύνουν πλέον -η Μαρίβα και ο Δημήτρης, η Λίλα και ο Παύλος- έχουν πολλή όρεξη και κέφι για καινούργια πράγματα.

«Μountain Resort Μονοπάτια»: (26530-71116,
www.monopatiaresort.gr). Ολοκαίνουργιο συγκρότημα που ανοίγει τώρα. Αποτελείται από 2 αρχοντικά του 19ου αιώνα (το ένα με 4 σουίτες και το άλλο με το εστιατόριο), ένα νέο κτίριο παραδοσιακού στυλ (με 3 δωμάτια στον όροφο) και 8 αυτόνομα σπιτάκια.

«Πορφυρόν»: (26530 71579, 6945783290,
www.porfyron.com). Ξεχωρίζει για το βαθύ κόκκινο χρώμα - που είναι και το αυθεντικό του. Είναι κτισμένο το 1850 και διαθέτει 8 δωμάτια.

ΔΙΑΜΟΝΗ

«Αμελικό»: (26530 71501, www.ameliko.gr). Βρίσκεται στην επάνω γειτονιά του χωριού και αποτελείται από δεκατρία δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια και μια σουίτα. Μοιράζονται σε 3 κτίρια ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής. Η διακόσμηση είναι λιτή και καλόγουστη.

«To σπίτι του Ορέστη»: (26530 71202, www.orestishouse.gr). Δυο κτίρια ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής που μετράνε 150 χρόνια ζωής. Παραδοσιακή η διακόσμηση στα επτά δωμάτια που έχουν τζάκια, φλοκάτες και μπάσια (ξύλινα «κτιστά» κρεβάτια). Αξίζει η σουίτα με τον παλιό φούρνο.

«Παναγιώτης Ξάνθος»: (26530 71281). Εξι νοικιαζόμενα δωμάτια σε σπίτι 300 ετών, με αυλή και παράθυρα που προσφέρουν θέα στο χωριό, την πεδιάδα και τα βουνά.

«Αλθαία»: (26530 71700, www.althea-zagori.gr). Δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια με σπιτικές ανέσεις και απλή διακόσμηση. Είναι βαμμένες με παλ χρώματα, έχουν κουζίνα και πετρόκτιστο τζάκι.

«Aλώνι»: (26530 71216, 71291, www.hotelaloni.com). Εννέα ανακαινισμένα δωμάτια -τα 2 με τζάκι- σε ηπειρώτικo στυλ και με όμορφες αυλές όπου θα πάρετε πρωινό όταν έχει καλοκαιρία. Εχουν ωραία θέα στον κάμπο και στις οροσειρές. Οι ιδιοκτήτες, που είναι κτηνοτρόφοι, έχουν δημιουργήσει και ένα πολύ καλό εστιατόριο όπου θα φάτε καλά κρεατικά και τη ζαγορίτικη φέτα τους.



Κείμενα: Αντώνης Ιορδάνογλου - Γιάννης Ντρενογιάννης
Φωτογραφίες: Γιάννης Ντρενογιάννης, Βάλυ Βαϊμάκη, Λεωνίδας Τηνιακός
ethnos.gr

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.netnewsgr.gr

14 Οκτ 2011

Ο καλόγερος Κυπριανός

Ο Κυπριανός ήταν ένας καλόγερος που στα τέλη του 18ου αιώνα ή στις αρχές του 19ου ήρθε και εγκαταστάθηκε στο χωριό μας, αναλαμβάνοντας τη τύχη του μοναστηριού της Παναγίας.
Η παρουσία του σφράγισε το μοναστήρι της Παναγίας και η προσφορά του στο χωριό μας θεωρείται ανεκτίμητη.
Σαν τόπος γέννησης του αναφέρεται ότι ήταν το Τεπελένι της Αλβανίας και πρέπει να γεννήθηκε το 1744, γενέθλιο έτος και του συνομήλικου του Αλή Πασάς Τεπελενλή, με το οποίο όπως θα δούμε παρακάτω τον ένωνε ένας ισχυρός δεσμός.

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ήρθε ο ιερομόναχος Κυπριανός στο Ντομπρίνοβο. Ξέρουμε όμως ότι αυτό έγινε την εποχή που ο Αλή Πασάς διοικούσε τα Γιάννινα (μεταξύ 1788 και 1822).
Ο καλόγερος ήρθε στο χωριό μας, από το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά και μάλιστα λέγεται ότι μαζί του έφερε και ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό.
Ο λόγος που προτίμησε το χωριό μας ήταν πως ήδη στο Ντομπρίνοβο έμειναν μόνιμα κάποιοι συγγενείς του*.

Όταν ο πρώην Σιναΐτης καλόγερος έφθασε στο χωριό μας ζήτησε από τους δημογέροντες να του παραχωρήσουν το μοναστήρι της Παναγίας.
Αυτοί φαίνεται ότι απάντησαν αρνητικά στο αίτημα του άγνωστου σε αυτούς καλογέρου, φοβούμενοι μήπως αυτός ιδιωτικοποιηθεί τις εκτάσεις της μονής.
Τότε ο ιερομόναχος απευθύνθηκε στον Αλή Πασά που ήταν φίλος και πατριώτης του. Ήταν μάλιστα και «ομογάλακτοι» αφού η ιστορία θέλει τη μητέρα του μοναχού να θηλάζει μαζί με τον μικρό Κυπριανό και τον συνομήλικο του γειτονόπουλο, Αλή.
Έτσι ο ιερομόναχος θεωρούνταν σαν αδελφός του «λιονταριού της Ηπείρου».

Ο Αλή Πάσας όταν άκουσε το αίτημα του Κυπριανού έγραψε μια επιστολή προς τους δημογέροντες του χωριού και απαιτούσε από αυτούς απειλώντας τους, να κάνουν δεκτό το αίτημα του «αδελφού» του.
Η επιστολή αυτή με την υπογραφή του Αλή σώζονταν για χρόνια στο σπίτι του παλιού άρχοντα του χωριού μας, του κυρ Νίκου Νικολαΐδη και καταστράφηκε το 1943 όταν οι ναζί έκαψαν το χωριό μας.

Ο Κυπριανός λοιπόν από τη στιγμή που ανέλαβε το μοναστήρι φρόντισε για τη ριζική του ανανέωση.
Έκανε έργα μέσα στο ναό που λέγεται ότι επηρέασαν ακόμη και τη μορφή του καθώς και στον προαύλιο χώρο αυτού.
Η Παναγία επί των ημερών του γίνεται ένα από τα σπουδαιότερα και πιο πλούσια της μοναστήρια της Ηπείρου.
Ακόμη και οι λεηλασίες που έγιναν στη μονή το 1822 από τα Οθωμανικά στρατεύματα που τη χρονιά εκείνη νίκησαν τον Αλή, μόνο πρόσκαιρα σκίασαν τη λάμψη του μοναστηριού μας.

Η Παναγία του Ντομπρίνοβου τον 19ο αιώνα, χάρη στη παρουσία του σπουδαίου αυτού καλόγερου, ζει τη «χρυσή εποχή της».
Στην ιδιοκτησία της έχει χωράφια, νεροτριβιές και μύλους ενώ στα Γιάννινα διαθέτει ακόμη και χάνι.
Η σφραγίδα του καλόγερου είναι τόσο έντονη που όλοι μιλούν πλέον για το μοναστήρι του Κυπριανού και όχι για αυτό της Παναγίας.

Η προσφορά του όμως δεν σταματά εδώ.
Κτίζει σε υψόμετρο 2200 μέτρων στις κορυφές της Τύμφης το εκκλησάκι του Αϊ Δημήτρη που το χρησιμοποίησε ο ίδιος και ως σκίτη.

Συμμετείχε όμως ενεργά και σε έργα υποδομής του χωριού μας αφού συνέβαλε στις δαπάνες για την ύδρευση του.
Το 1816, χάρη και στη συμμετοχή του καλόγερου κατασκευάστηκε στο Ντομπρίνοβο ένα νέο δίκτυο ύδρευσης που έλυσε ένα μεγάλο και χρόνιο πρόβλημα των προγόνων μας, φέρνοντας νερό από πήγες στην Τύμφη, που κατέληγε σε δυο βρύσες μέσα στο χωριό μας.
Η μια ήταν κοντά στο σπίτι του κυρ Νίκου και η άλλη κοντά στη σημερινή βρύση στο μεσοχώρι (στη πλατεία του Άγιου Νικόλαου).

Αυτά λοιπόν είναι ορισμένα από τα έργα ενός σπουδαίου ανθρώπου, του καλόγερου Κυπριανού.
Η παρουσία του αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντική για το Ντομπρίνοβο και η προσφορά του αναγνωρίστηκε και εκτιμήθηκε από όλους τους Ντομπρινοβήτες.
Ήταν δε τέτοια η εκτίμηση που έτρεφαν για τον ιερομόναχο που μετά τον θάνατο του ένα από τα κόκαλα του μπήκε σε οστεοφυλάκιο και τοποθετήθηκε στο ιερό της Μονής.
Δυστυχώς το 2009 οι ιερόσυλοι που σύλησαν τους ναούς του χωριού μας, πήραν μαζί τους και αυτό το θρησκευτικό κειμήλιο. 


* Σύμφωνα με μαρτυρία του μπαρμπά Τάσου του Παπανικολάου, ο συγγενής του Κυπριανού ήταν ένας πρώτος του ξάδελφος που ήταν παπάς.
Ο ιερέας αυτός γηροκόμησε μια άκληρη γριά Ντομπρινοβίτισα και έτσι κληρονόμησε το σπίτι της.
Λεγόταν παπά Ναστάσης και ήταν πρόγονος της οικογένειας Παπανικολάου, στο σπίτι δε αυτού έμεινε ο Κυπριανός στο διάστημα που γινόταν τα έργα στην εκκλησία.


ΠΗΓΗ:  http://www.iliochori.net

11 Οκτ 2011

Πεζοπορία στα Ζαγοροχώρια

Είναι άλλο πράγμα να βρεθείς σε μια από τις πιο όμορφες γωνιές της Ελλάδας και άλλο να βουτήξεις μέσα στη φύση της, διασχίζοντας ορισμένα από τα καλοσχεδιασμένα μονοπάτια που σε οδηγούν σε σημεία όπου δεν φτάνει το αυτοκίνητο.
    Η ελληνική φύση είναι τέτοιας έκτασης και ποικιλίας, που μου φαίνεται πως είναι πραγματικά κρίμα το να βρεθεί κανείς στην καρδιά της και να προτιμήσει απλώς να τη βγάλει μια μακρινή φωτογραφία. Ειδικά για ένα διήμερο ή τριήμερο ταξίδι στα Ζαγοροχώρια, ας είναι τα παϊδάκια, οι απίστευτες τοπικές πίτες και τα υπέροχα γλυκά η επιβράβευση για μια αθλητική δραστηριότητα - όχι ιδιαίτερα έντονη, αν δεν θέλετε. Ακόμη κι αν πιστεύετε πως θα καταπονηθείτε με ράφτινγκ ή καγιάκ στον Βοϊδομάτη, αν τρέμετε στην ιδέα της αναρρίχησης σε κάθετο βράχο ή αν φοβάστε μήπως πέσετε από το άλογο σε μια ιππασία στο Πάπιγκο, δεν έχετε καμία δικαιολογία για να αρνηθείτε μια πεζοπορία στα καλοσχεδιασμένα μονοπάτια της περιοχής. Οχι μόνο γιατί το περπάτημα στον καθαρό αέρα θα κάνει καλό στην υγεία σας, αλλά κυρίως γιατί το απότομο ανάγλυφο της περιοχής και η ξέφρενη φύση της αποτελούν το τέλειο οχυρό κατά των αυτοκινήτων. Για να απολαύσετε τα πιο όμορφα σημεία στα Ζαγοροχώρια, θα πρέπει να φτάσετε σε αυτά περπατώντας.
ΕΝΑ ΠΛΗΡΕΣ ΔΙΚΤΥΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
    Η πεζοπορία σε αυτό το ορεινό δίκτυο των 46 χωριών και του γεμάτου δάση, χαράδρες, φαράγγια, ποτάμια και χειμάρρους περιβάλλοντός τους διευκολύνεται ακόμη περισσότερο χάρη στην ακριβή χάραξη από το πρόγραμμα των Ευρωπαϊκών (από εδώ περνάει το περίφημο Ε6) και των Εθνικών Μονοπατιών, αλλά κυρίως από το πρόγραμμα «Life-Ζαγόρι» (είναι αυτά που χαρακτηρίζονται από το γράμμα Ζ και έναν αριθμό - 31 στο σύνολό τους). Πινακίδες σάς ενημερώνουν συνεχώς για την πορεία της διαδρομής, καθώς και για τον κατά προσέγγιση χρόνο που υπολείπεται μέχρι το τέλος της. Oχι ότι θα είχατε ποτέ την αγωνία μήπως χαθείτε. Σκεφτείτε ότι σε κάποια πιο απομακρυσμένα χωριά της περιοχής, το οδικό δίκτυο έφτασε μόλις πριν από μισό αιώνα. Και μετά αναλογιστείτε πως η περιοχή άκμαζε την εποχή της τουρκοκρατίας, και μάλιστα όχι μόνο ως πατρίδα εξαιρετικών μαστόρων, αλλά κυρίως ως η γενέτειρα πολλών σπουδαίων εμπόρων. Στην ουσία, το δίκτυο των μονοπατιών όπου θα περπατήσετε είναι οι εμπορικοί δρόμοι της περιοχής πάνω από τα Ιωάννινα κατά τον 16o, τον 17o και τον 18o αιώνα, οι καθημερινές δηλαδή διαδρομές που διέσχιζαν οι άνθρωποι που ζούσαν εδώ. Και, βέβαια, τα περίφημα τοξωτά γεφύρια που διέσχιζαν τα ποτάμια και τα ρέματα της περιοχής κατασκευάστηκαν εκείνα τα χρόνια. Σήμερα σώζονται περίπου εξήντα από αυτά, ενώ μαρτυρίες κάνουν λόγο για τουλάχιστον άλλα εκατό, τα οποία καταστράφηκαν με τα χρόνια από την αχρηστία ή διάφορα φυσικά φαινόμενα.
    Τα γεφύρια και οι δρόμοι με τις παραχωμένες μέσα στο έδαφος πέτρες, όχι με τη μορφή σκαλιού, αλλά σαν στηρίγματα αντίστασης, τους λεγόμενους «αναβαθμούς», είναι χαρακτηριστικά δείγματα των λύσεων που έβρισκαν οι μάστορες από τα Ζαγοροχώρια για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που πρόσθετε το τοπίο στις μετακινήσεις τους. Στη «Σκάλα του Βραδέτου», μια φιδωτή διαδρομή που ενώνει τα χωριά Καπέσοβο και Βραδέτο (και που μέχρι το 1973 ήταν ο μοναδικός τρόπος σύνδεσής τους!), μπορείτε να μελετήσετε καλά τον τρόπο που κατασκευάζονταν αυτά τα μονοπάτια (πόσος καιρός και πόση προσπάθεια χρειάστηκε, άραγε, μέχρι την ολοκλήρωσή τους...) Οι πέτρες στο μονοπάτι είναι τοποθετημένες σε τρεις κάθετες διατάξεις: μία για τους άντρες, μία για τις γυναίκες και μία για τα ζώα! Κάθε λίγες πλακουτσωτές πέτρες, διαγώνια καρφωμένες στο έδαφος, μία εξέχει λίγο περισσότερο, για αντιστήριξη. Πιο συχνά για το «γυναικείο» μονοπάτι, πιο αραιά για το «ανδρικό», αφού θεωρητικά οι άντρες έκαναν μεγαλύτερα βήματα, σε ακόμη πιο ήπια μορφή και με πλατύτερη επιφάνεια για τα ζώα. Συνολικά τα «σκαλοπάτια» είναι περίπου 1.600 και οι στροφές («καγκέλια» τις λένε οι ντόπιοι) 40, και τόσο κοφτές και στενές, ώστε τα σπίτια του Βραδέτου έχουν συγκεκριμένο μέγεθος. Γιατί; Γιατί το κεντρικό δοκάρι της οροφής δεν ήταν δυνατόν να είναι μεγαλύτερο από εκείνο που μπορούσε να περάσει από ένα κοφτό καγκέλι...
 ΑΣYΛΛΗΠΤΟ ΦΥΣΙΚO ΚAΛΛΟΣ 
Στα μονοπάτια, στα γεφύρια και, φυσικά, στα σπίτια των χωριών απ' όπου θα περάσετε στις διαδρομές σας, μπορείτε να παρατηρήσετε τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική για την οποία είναι τόσο διάσημη η περιοχή. Μια αρχιτεκτονική που βασίζεται, φυσικά, στην πέτρα και στο ξύλο -σε τόση αφθονία στο Ζαγόρι-, καθώς και στους τρόπους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα υλικά ώστε να προσφέρουν προστασία από τις έντονες βροχοπτώσεις και τον βαρύ χειμώνα. Αλλά είναι το απίστευτο φυσικό τοπίο που αγκαλιάζει την εν λόγω αρχιτεκτονική που θα σας κάνει να ξεχάσετε κάθε κούραση από την πεζοπορία και θα σας φέρνει εδώ ξανά και ξανά, για να ακολουθήσετε νέα μονοπάτια... Το φαράγγι του Βίκου, για παράδειγμα, ένα από τα βαθύτερα στον κόσμο (σε κάποιο σημείο έχει βάθος 900 μ.), ή η περίφημη Δρακολίμνη, στα 2.050 μ., στο όρος Τύμφη (ή Γκαμήλα, όπως θα το ακούσετε όταν βρεθείτε στα Ζαγοροχώρια), είναι σημεία αναφοράς για την ελληνική ορεινή ομορφιά.
    Το ότι μπορεί κανείς να τα περπατήσει, να απορροφηθεί από το μεγαλείο του τοπίου τους, να χαϊδέψει την υπέροχη βλάστηση, να γεμίσει με μυρωδιές από σφένδαμο, πουρνάρι, κέδρο ή να χαζέψει την πανίδα του τόπου (άγρια άλογα, σπάνια πουλιά, δεκάδες είδη ερπετών και, βέβαια, αγριογούρουνα και αρκούδες, αν και τα τελευταία θα ήταν προτιμότερο να τα αποφύγετε...) μοιάζει με θείο δώρο. Οι δύο συγκεκριμένες διαδρομές, βέβαια, η διάσχιση του Βίκου και η ορειβασία μέχρι τη Δρακολίμνη, είναι από τις πιο απαιτητικές πεζοπορίες στο Ζαγόρι. Είναι όμως και από τις πιο ανταποδοτικές. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε πεζοπορία στο Βοϊδομάτη, μια περιήγηση στο Εθνικό Πάρκο της Πίνδου με εκκίνηση από το Καλπάκι, να ακολουθήσετε τον δασικό δρόμο από το Γυφτόκαμπο στο Μακρίνο, να περπατήσετε από το Τσεπέλοβο μέχρι το γεφύρι του Χάτσιου, από τους Νεγάδες στον Καλουτά, από τους Κήπους στο Τσεπέλοβο μέσα από το φαράγγι του Βικάκη, από τη Δόλιανη στη Λεπτοκαρυά, ή να πάτε στη λίμνη του Αώου και στην Ιερά Μονή του Βουτσά.
    Οι επιλογές είναι άπειρες. Ανάλογα με τον καιρό, το ορμητήριό σας και το χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας, μπορείτε να ορίσετε ποια θα επιλέξετε. Αν ο καιρός είναι καλός -κάποιος αρχάριος στο trekking δεν υπάρχει λόγος να ρισκάρει να ξεκινήσει όταν προβλέπονται βροχές από το μετεωρολογικό δελτίο-, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια, μερικά άνετα ρούχα και ένας σάκος πλάτης αρκούν. Είναι έτσι χαραγμένα τα μονοπάτια των Ζαγοροχωρίων, που δεν θα χρειαστείτε πιο ειδικό εξοπλισμό. Αν, πάντως, δεν έχετε εμπιστοσύνη στο πώς θα οργανώσετε μια τέτοια μέρα (επιμένω ότι είναι εύκολο: ένας χάρτης της περιοχής και μια ενημέρωση για τον καιρό είναι αρκετά), μπορείτε πάντα να απευθυνθείτε στα ειδικά γραφεία που σχεδιάζουν τέτοιες δραστηριότητες. Το σίγουρο είναι ότι, μετά την πρώτη φορά, θα επιστρέφετε με ενθουσιασμό για την επόμενη.
Πηγή :kathimerini.gr
ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.kafenes.gr