ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΕΙΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΟ:

iliochori@gmail.com


31 Ιαν 2012

Το Ζαγόρι

Μόνο τυχαία δεν ήταν η τοποθεσία που διάλεξαν οι πρώτοι κάτοικοι των 46 πετρόχτιστων χωριών του Ζαγορίου, 'πίσω από τα βουνά' όπως μαρτυρά και το ίδιο το όνομα Ζαγόρι. Χάρη σε αυτή την τραχιά και απόμερη τοποθεσία οι Ζαγορίσιοι απέκτησαν προνόμια ελευθερίας, ένα καθεστώς αυτονομίας και ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας.
Κατάφεραν να γεφυρώσουν τα πολλά ποτάμια της περιοχής με ένα μοναδικό δίκτυο από μονότοξα, δίτοξα έως και τρίτοξα γεφύρια, από τα οποία πάνω από 30 σώζονται σήμερα σε καλή κατάσταση. Ανοίγοντας δρόμους επικοινωνίας έφτασαν ως έμποροι μέχρι τη μακρινή Ρωσία και Δυτική Ευρώπη. Οι εύποροι ξενιτεμένοι Ζαγορίσιοι, επενδύοντας στην πατρίδα τους οδήγησαν την περιοχή σε μεγάλη ανάπτυξη. Στην οικονομική, κοινωνική αλλά και πολιτιστική αυτή ανάπτυξη, που κράτησε σχεδόν τρεις αιώνες, το Ζαγόρι οφείλει την αίγλη και τον πλούτο του, όλα αποτυπωμένα στο ανθρωπογενές τοπίο.

10_06_sm

Το Ζαγόρι περιλαμβάνει ολόκληρη την περιοχή των 46 παραδοσιακών σήμερα χωριών που βρίσκονται στα βόρεια των Ιωαννίνων, χτισμένα σαν αετοφωλιές στις πλαγιές και στα δάση ανάμεσα από την Τύμφη, το Μιτσικέλι, τη Βάλια Κάλντα και τον Αώο ποταμό.
Τρεις μεγάλοι ποταμοί διασχίζουν το χώρο: ο Αώος στα βόρεια, ο Βοϊδομάτης στα κεντρικά και δυτικά και οι παραπόταμοι του Αράχθου, Βάρδας και Ζαγορίτικος, στα νοτιοανατολικά.

10_04_sm

Εδώ βρίσκονται 5 περιοχές του δικτύου Natura 2000 -ανάμεσά τους και οι Εθνικοί Δρυμοί Βίκου- Αώου και Πίνδου- Βάλια Κάλντα, ενώ ολόκληρο το Ζαγόρι, εντάσσεται σήμερα στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου.

Πολλά μονοπάτια οδηγούν στα βουνά και στα δάση της περιοχής. Άπειρες διαδρομές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του χώρου που εκτείνεται από τη χαράδρα του Βίκου, τη Δρακόλιμνη και τις κορυφές της Τύμφης στα δυτικά, έως τα πυκνά δάση στα κεντρικά και τη Βάλια Κάλντα με το περίφημο Αρκουδόρεμα και τις κορυφές Αυγό και Τσούκα Ρόσσα στα ανατολικά.
Οι ποταμοί Αώος και περισσότερο ο Βοϊδομάτης ενδείκνυνται για ράφτινγκ και καγιάκ σχεδόν όλες τις εποχές του χρόνου.

27 Ιαν 2012

Το άγνωστο Γρεβενίτι στο Ανατολικό Ζαγόρι

Το κεφαλοχώρι του Ανατολικού Ζαγορίου, το Γρεβενίτι, απέχει 44 χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 980 μέτρων με εξαιρετική θέα προς τα χωριά του κεντρικού Ζαγορίου.

Η φυσική ομορφιά της περιοχής είναι εντυπωσιακή αφού το χωριό περιβάλλεται από δάση και άφθονα τρεχούμενα νερά.

Πολλά σπίτια στο Γρεβενίτι δεν έχουν το χαρακτήρα που συναντάμε στα υπόλοιπα Ζαγοροχώρια, αλλά έχουν διατηρήσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και στις εκκλησίες και στα καλντερίμια.

Η κεντρική εκκλησία του χωριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου, βρίσκεται στη μεγάλη πλατεία με τον πλάτανο και το παλιό σχολείο του χωριού. Υπάρχει επίσης και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου η οποία κοσμείται με τοιχογραφίες-αγιογραφίες του 17ου αιώνα. Σε αυτή την εκκλησία βρίσκεται σήμερα και το νεκροταφείο του χωριού.
 Παλαιότερα στο Γρεβενίτι υπήρχαν υπηρεσίες όπως Αστυνομικός Σταθμός, Ταχυδρομείο, Δασονομείο και έδρα μεταβατικού Δικαστηρίου. Υπήρχε επίσης και το Μαλάμειο Νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες. Δυστυχώς σήμερα λειτουργεί μόνο το Ταχυδρομείο.
 Το Γρεβενίτι, όπως και άλλα χωριά του Ζαγορίου, έχει χαρακτηριστεί «Μαρτυρικό χωριό» γιατί την περίοδο της Γερμανικής κατοχής πυρπολήθηκε τρεις φορές από του Γερμανούς. Καταστράφηκαν πάρα πολλά σπίτια, ενώ πολλοί ήταν οι κάτοικοι που εκτελέστηκαν. Από το 1991 μάλιστα έχει κατασκευαστεί στο χωριό μνημείο στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα των εκτελεσθέντων κατοίκων.
Σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από το χωριό υπάρχει η Μονή Βοτσάς ή Βουτσάς, η οποία είναι η αρχαιότερη μονή του Ζαγορίου, γνωστή και ως Παναγιά Πωγωνιώτισσα. Χτίστηκε τον 7ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο. Δυστυχώς από την αγιογραφία του ναού σώζεται μόνο η δυτική πλευρά του πρόναου επειδή η υπόλοιπη καταστράφηκε με την πυρπόληση της μονής από τους Γερμανούς το 1943.
Άλλα αξιοθέατα στην περιοχή του Γρεβενιτίου είναι το Γεφύρι της Τσίπιανης, και η μικρή «λίμνη με τα νούφαρα». Υπάρχουν και αρκετές πέτρινες βρύσες που είναι ιδιαίτερα παραδοσιακές με τα κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά τους.

25 Ιαν 2012

Παγετός στο χωριό μας

Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν αυτές τις μέρες στη περιοχή μας έχουν σαν αποτέλεσμα τα πάντα στο νομό Ιωαννίνων να είναι παγωμένα.
Ανάλογη είναι η κατάσταση που επικρατεί και στο Ηλιοχώρι αφού η θερμοκρασία στο χωριό μας έπεσε κάτω και από τους -15 βαθμούς!
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στο γειτονικό Βρυσοχώρι όπου ο υδράργυρος λέγεται ότι ακούμπησε και τους -23 βαθμούς Κελσίου!!!!

Ευτυχώς στο χωριό μας οι συχωριανοί μας, παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, δεν αντιμετωπίσανε ως τώρα σοβαρά προβλήματα, πέρα από τα συνήθη σε τέτοιες καταστάσεις παγώματα σωλήνων.
Ο δρόμος στη περιοχή μας είναι βέβαια πολύ επικίνδυνος και όσοι κινούνται πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και να έχουν μαζί τους αντιολισθητικές αλυσίδες.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε και άλλο τα ξημερώματα του Σαββάτου (21-1-12) όταν άρχισε να χιονίζει στο Ζαγόρι.
Το λίγο χιόνι που έπεσε σε συνδυασμό και με τις χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν, έγινε η αιτία να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η επικινδυνότητα του οδοστρώματος.
Τα αρμόδια συνεργεία της Περιφέρειας ρίχνουν καθημερινά αλάτι και προσπαθούν να κρατήσουν ανοικτό και ασφαλή το επαρχιακό δίκτυο αλλά ο καιρός αυτή τη φορά δεν είναι με το μέρος τους.
Και από ότι λέγεται η εικόνα θα παραμείνει ίδια και τις επόμενες μέρες αφού όπως φαίνεται ο υδράργυρος θα συνεχίσει να είναι καθηλωμένος σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από τον παγωμένο «Ρούου ράτσε» και τη περιοχή «Γκιγκόρου»:

 Φυσικά την πιο εντυπωσιακή εικόνα στη περιοχή του Ηλιοχωρίου την παρουσιάζουν οι καταρράκτες:




ΠΗΓΗ: Το άρθρο το διάβασα στη σελίδα http://iliochori.net στην οποία μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες από τους παγωμένους καταρράκτες αλλά κι ένα βίντεο με το θέαμα που παρουσιάζουν.

24 Ιαν 2012

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΖΑΓΟΡΙ - Τους ταρακούνησε η κρίση

Την πρώτη συντονισμένη προσπάθεια, μετά από αρκετό καιρό απραξίας, τόσο για την επαναδραστηριοποίηση της παροπλισμένης Ένωσης Τουριστικών Επιχειρήσεων, όσο και για την στόχευση που θα πρέπει να υπάρχει στο εξής, καταβάλλουν τα μέλη της. Η οικονομική κρίση που έπληξε αρκετά το τουριστικό προϊόν της Ηπείρου δεν αποτελεί μόνο ευκαιρία για νέες ιδέες, αλλά και ευκαιρία για την ανασύνταξη δυνάμεων και την διαμόρφωση κοινών, συλλογικών προτάσεων των εμπλεκόμενων φορέων με απώτερο στόχο την βελτίωση του παρεχόμενου προϊόντος.Το απόγευμα της Παρασκευής με πρωτοβουλία της Ένωσης Τουριστικών Επιχειρήσεων Ζαγορίου πραγματοποιήθηκε μία ευρεία σύσκεψη μεταξύ των μελών της και με την εκπροσώπηση του δήμου Ζαγορίου, της Ένωσης Ξενοδόχων Ιωαννίνων, εκπροσώπων του αγροτουρισμού και πολλών επαγγελματιών από όμορες περιοχές.Η μείωση της τουριστικής κίνησης που αποτυπώθηκε και πρόσφατα, καθώς επίσης και η γενικότερη ανησυχία που διαμορφώνεται με βάση της διεθνείς και εγχώριες οικονομικές εξελίξεις δημιουργούν την ανάγκη να αρθούν τα εμπόδια που ορθώνονται χρόνια και τα οποία λαμβάνουν υπόψιν τους κάθε περιοχή ως αυτόνομη και όχι ως τμήμα ενός συνολικού τουριστικού πακέτου.Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Θουκυδίδη Παπαγεωργίου, αποδεικνύεται ότι τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε ένας στοιχειώδης σχεδιασμός, αφού όλοι ήταν ικανοποιημένοι με την επισκεψιμότητα.«Δούλευε το Ζαγόρι και επειδή ήταν μόδα και ως διαχρονική αξία. Φάνηκε όμως τώρα με την κρίση η έλλειψη οργάνωσης και πόσα πρέπει να κάνουμε. Είναι επιτακτική η ανάγκη οργάνωσης και δημιουργίας ενός κέντρου αναφοράς στην περιοχή», σημείωσε ο κ. Παπαγεωργίου για να προσθέσει, ότι είναι τουλάχιστον ανόητο να γίνονται σχεδιασμοί για συγκεκριμένες περιοχές, χωρίς να συνυπολογίζονται και οι υπόλοιπες. «Είναι μωρία να λες ότι μπορείς να φέρεις τουρισμό στο Ζαγόρι, χωρίς να ενδιαφέρεσαι για τα Γιάννινα, το Μέτσοβο, το Ζαγόρι, την Κόνιτσα», τόνισε.

Γραφείο τουρισμού

Ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνάντηση ήταν και η προοπτική λειτουργίας γραφείου τουρισμού στο Ζαγόρι, που θα λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και από το οποίο θα γίνεται η διαχείριση των επισκεπτών.«Και σε αυτό το θέμα φανήκαμε παντελώς ανέτοιμοι. Όποιος έρχεται σήμερα είναι έρμαιο στις προτάσεις κάθε επιχειρηματία, ξενοδόχου και των προτάσεών του. Εμείς δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να δημιουργήσουμε σήμερα το γραφείο, υπάρχει όμως η διάθεση από το δήμο Ζαγορίου και νομίζουμε, ότι έτσι πρέπει και μπορεί να λειτουργήσει», πρόσθεσε ο κ. Παπαγεωργίου για να καταλήξει λέγοντας, ότι πέραν των παραπάνω, είναι απόλυτη η αναγκαιότητα να ανοίξουν οι «κλειδαμπαρωμένοι θησαυροί» του Ζαγορίου σε όλους τους επισκέπτες.«Να δημιουργήσουμε κέντρα υποδοχής, μουσεία με όχι κολοσσιαίο κόστος. Θέληση και διάθεση συνεργασίας πρέπει να υπάρχει μεταξύ των επιχειρηματιών, του δήμου, της Μητρόπολης, ώστε να ανοίξουν οι θησαυροί του πολιτισμού μας στο Ζαγόρι, που παραμένουν κλειδαμπαρωμένοι».
 Κ. Παππάς: «Αλυσίδα το τουριστικό προϊόν»
Παρών στη συνάντηση της Παρασκευής και ο Γραμματέας της του Συνδέσμου Ενώσεων Αγροτουρισμού και της «Αγροξένια» Κ. Παππάς, που τόνισε, ότι το μυστικό της επιτυχίας είναι να ξεφύγουμε από το μανδύα της εντοπιότητας και του εγωισμού.«Να γίνει συνείδηση το συλλογικό και όχι το ατομικό. Να έχουμε ενιαία πολιτική ακόμη και στις τιμές. Τουριστικό προϊόν δεν είναι μόν0ο ο ξενώνας. Είναι και τα καφενεία, τα εστιατόρια, τα μουσεία, η ευκολία στις προσβάσεις. Όλοι οι κρίκοι αποτελούν μία αλυσίδα και γι’ αυτό δεν πρέπει να σπάσει κανένας», τόνισε ο κ. Παππάς.

Συναντήσεις με ημερήσια διάταξη
Εποικοδομητική χαρακτήρισε τη συνάντηση ο Δήμαρχος Ζαγορίου Γαβριήλ Παπαναστασίου, σημειώνοντας πως πρέπει να επαναλαμβάνονται ανάλογες συζητήσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα και μάλιστα με ημερήσια διάταξη, ώστε να γίνεται συζήτηση επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Σε ότι αφορά το Δήμο Ζαγορίου σημείωσε πως από την πλευρά του ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του φροντίζοντας για τη βατότητα των δρόμων και την ομαλή υδροδότηση.

  ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://epirusgate.blogspot.com/

21 Ιαν 2012

Παγωνιά στη Βοβούσα

Κτισμένη στις δύο όχθες του ποταμού Αώου, η Βωβούσα (Μπαϊεάσα), κοσμείται στο κέντρο της με ένα από τα ωραιότερα μονότοξα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου που κτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μήσιο. 
Η παγωνιά στην περιοχή έντονη αν και χτισμένη στην Βάλια Κάλντα "ζεστή κοιλάδα" με θερμοκρασίες οι οποίες καθημερινά πέφτουν αρκετά κάτω από το μηδέν με χαμηλότερη τους -17.3 βαθμούς Κελσίου στης 17/01/2012  
Χαρακτηριστική η φωτογραφία δίπλα που μας έστειλε ο φίλος Χρόνης Δρούγιας από τον ποταμό Αώο, ο οποίος διασχίζει το χωριό.

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.metar.gr

20 Ιαν 2012

Στη Θεσσαλονίκη η εκδήλωση κοπής πίτας των Βλάχων στις 22 Ιανουαρίου

Είναι γνωστή η ανά τους αιώνες μεγάλη και ουσιαστική προσφορά του Βλαχόφωνου ελληνισμού στη χώρα, καθώς και στο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Η κορυφαία στιγμή για τους απανταχού βλάχικους πληθυσμούς είναι η διοργάνωση του Πανελλήνιου Ανταμώματος το οποίο πραγματοποιείται στις αρχές κάθε Ιούλη. Ωστόσο από το 2007 έχει καθιερωθεί και άλλη μια εκδήλωση-σταθμός, η οποία αφορά στην κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας των Βλάχων που φέτος θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012.
Πρόκειται για ένα καινούριο σχετικά θεσμό, που το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων αποφάσισε να εντάξει στις δραστηριότητές της και θα διεξάγεται σε ετήσια βάση στις αρχές κάθε έτους. Πέρσι η ανάλογη εκδήλωση είχε πραγματοποιηθεί ξανά στη Θεσσαλονίκη, πόλη με χιλιάδες κατοίκους βλάχικης καταγωγής 2ης, 3ης και 4ης γενιάς, ενώ φέτος οι πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν εκ νέου στη συμπρωτεύουσα. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μιχάλης Μαγειρίας "στόχος της Ομοσπονδίας είναι η συσπείρωση του βλάχικου ανθρώπινου δυναμικού, η ενδυνάμωση της μνήμης των βλάχικων, αστικών πλέον πληθυσμών, ο ερεθισμός του πατριωτικού και πολιτιστικού τους φιλότιμου, μέσω της διάχυσης του πολιτισμού και της παράδοσής μας σε όλη την επικράτεια, μέσω της επίμονης διάδοσης με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο των γόνιμων στοιχείων της ιστορίας μας και μέσω της ενεργοποίησης των πνευματικών δυνάμεων όλων των συμπατριωτών μας".

Οι κοινότητες των Βλάχων
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι στο πολεοδομικό συγκρότημα της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, κατοικούν εδώ και πολλά χρόνια βλάχοι από διάφορα μέρη της Ελλάδας από τη Σαμαρίνα, το Μέτσοβο, το Λιβάδι Ολύμπου, το Περιβόλι, τη Σμίξη, την Αβδέλλα, τα Μεγάλα Λιβάδια, τον Κοκκινοπλό, την Κλεισούρα, τις Σέρρες, τη Φλώρινα, τα Γιάννενα, τα χωριά του Ασπροποτάμου κ.λπ., καθώς και ισχυρότατες, καταξιωμένες κοινωνικά, βλαχικές παροικίες, καταγόμενες από τη Μοσχόπολη, το Μοναστήρι, το Κρούσοβο και από άλλους ιστορικούς οικισμούς.
"Κοπή Πίτας των Βλάχων 2012"
Τιτλοφορείται και η φετινή εκδήλωση η οποία θα ξεκινήσει στις 11:45 το μεσημέρι στο χώρο της «Αίθουσας Τελετών» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση θα ξεκινήσει με σύντομους χαιρετισμούς, θα ακολουθήσει η κοπή της Βασιλόπιτας, ενώ αμέσως μετά τη σκυτάλη θα παραλάβουν τα χορευτικά τμήματα όλων των βλάχικων συλλόγων της Ελλάδας.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Σημειωτέον δε ότι η έναρξη των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί στις 18:30 το απόγευμα του Σαββάτου 21 Ιανουαρίου στην αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Εθνικής Αμύνης 4), με τη διοργάνωση ημερίδας με θέμα: «Η κοινωνική, εκπαιδευτική και φιλανθρωπική συμβολή των Βλάχων της Θεσσαλονίκης χθες και σήμερα».

19 Ιαν 2012

Ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων στο Βραδέτο, τη Μπελόη και τον Αυγερινό.

Την Κυριακή 22-1-2012  ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων θα βρεθεί και πάλι στο Ζαγόρι. Συγκεκριμένα έχει προγραμματίσει τρείς πορείες:
  Η πρώτη πορεία έχει διάρκεια 4 ώρες (κατηγορία Α΄). Θα ξεκινήσει από το Καπέσοβο και θα φτάσει μέχρι το Βραδέτο. Στην πορεία μπορούν να συμμετέχουν και αρχάριοι ορειβάτες με τον ανάλογο εξοπλισμό (γκέτες). Η δεύτερη πορεία έχει διάρκεια 6 ώρες (κατηγορία Β΄). Θα ξεκινήσει από το Καπέσοβο και θα φτάσει στην τοποθεσία Μπελόη (1450μ). Στην πορεία μπορούν να συμμετέχουν και αρχάριοι ορειβάτες με τον ανάλογο εξοπλισμό (γκέτες). Η τρίτη πορεία έχει διάρκεια 7 ώρες (κατηγορία Γ΄). Θα ξεκινήσει από το Καπέσοβο και θα φτάσει στην κορυφή Αυγερινός (1706μ). Στην πορεία μπορούν να συμμετέχουν έμπειροι ορειβάτες με τον ανάλογο εξοπλισμό (γκέτες, κραμπόν).
Η αναχώρηση για όλες τις πορείες θα γίνει στις 8:00 πμ από την Περιφέρεια Ηπείρου.
Αρχηγός πρώτης πορείας: Γιώργος Μακρίδης.
Αρχηγός δεύτερης πορείας: Γαρυφαλιά Μπέλλου.
Αρχηγός τρίτης πορείας: Γιάννης Χρήστου. 
Πληροφορίες - δηλώσεις συμμετοχής στα γραφεία του Ορειβατικού Συλλόγου, 28ης Οκτωβρίου 17Α (εντός στοάς) καθημερινά 7-9μμ. Τηλ. 26510-22138. http://www.orivatikos.gr.

Καθαρισμός και σήμανση μονοπατιού

Το Σάββατο 21 Ιανουαρίου ο Ορειβατικός Σύλλογος θα αναλάβει τον καθαρισμό και την σήμανση του μονοπατιού Καπέσοβο - Σκάλα Βραδέτου - Αυγερινός - Μπελόη. Όσοι εθελοντές επιθυμούν να συμμετάσχουν μπορούν να επικοινωνήσουν με το γραφείο του Συλλόγου καθημερινά από 7-9 μ.μ. στη διεύθυνση 28ης Οκτωβρίου 17Α. Τηλέφωνο επικοινωνίας 26510-22138. Η εκκίνηση θα γίνει από το γραφείο του Συλλόγου στις 8:00 π.μ.

13 Ιαν 2012

Εικόνες... αγνώστου διαμονής

Και μετά την επιστροφή τι; Αυτό είναι από τα ερωτήματα για το οποίο πλέον ζητείται απάντηση μετά τον επαναπατρισμό ενός μεγάλου αριθμού εικόνων που είχαν κλαπεί από εκκλησίες και μοναστήρια του Νομού Ιωαννίνων και όχι μόνο.

Με την ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού την Τετάρτη για τον επαναπατρισμό έντεκα ακόμη εικόνων που βρέθηκαν στην Temple Gallery του Λονδίνου, δέκα εκ των οποίων είχαν κλαπεί τα Χριστούγεννα του 2009 από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κουκούλι, έκλεισε ένας πρώτος κύκλος, ωστόσο οι έρευνες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση και σε πολλές κατευθύνσεις από το Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας της Ελληνικής Αστυνομίας και την INTERPOL.
Στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων βρίσκονται αυτή τη στιγμή μόνο τέσσερις από τις εικόνες που επέστρεψαν από την Αγγλία και την Ολλανδία, αυτές που είχαν κλαπεί από το ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βισικό Καλουτά το Σεπτέμβριο του 2005, το ναό Αγίου Τρύφωνα Βίκου τον Οκτώβριο του 2009 και τον ναό Αγίου Νικολάου Ηλιοχωρίου τον Απρίλιο του 2009. Όλες οι υπόλοιπες παραμένουν για συντήρηση και φύλαξη στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα, ωστόσο σύντομα και αυτές θα επιστρέψουν στα Γιάννενα, με την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να βρίσκεται σε συνεννόηση με το Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να παρουσιαστούν σε μία μεγάλη έκθεση στους επόμενους μήνες.
Όσο για το που θα καταλήξουν στη συνέχεια, δεν υπάρχει καμία απόφαση και οι σκέψεις είναι πολλές και διαφορετικές.
Δύσκολη η επιστροφή στις εκκλησίες
Σχεδόν σίγουρο είναι πως οι εικόνες αυτές δεν πρόκειται να επιστρέψουν ξανά στις εκκλησίες από τις οποίες κλάπηκαν, αν και η ανακοίνωση μιας τέτοιας απόφασης είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες, που δε θα έχουν σχέση μόνο με το λατρευτικό αίσθημα, αλλά και με τη σημασία που έχουν για την προσέλκυση τουριστών.
Σε αυτό που συμφωνούν, ωστόσο, όλοι οι υπεύθυνοι, είναι πως οι εκκλησίες της περιοχής δεν διαθέτουν επαρκή μέτρα φύλαξης, είναι δύσκολο να εποπτεύονται από τους λιγοστούς κατοίκους των χωριών και ουδείς θέλει να γίνουν ξανά έρμαιο στα χέρια αρχαιοκάπηλων.
Ως εκ τούτου, η λύση που προκρίνεται, είναι η δημιουργία αντιγράφων για την τοποθέτηση στις εκκλησίες, η φύλαξη και έκθεση των εικόνων σε άλλο χώρο και η παραχώρησή τους στις θρησκευτικές εορτές της κάθε περιοχής.
Την ελπίδα να υπάρξουν εξελίξεις το ταχύτερο δυνατό εξέφρασε ο πρόεδρος της Αδελφότητας Κουκουλίου Σπύρος Τσουμάνης, διατυπώνοντας και ένα παράπονο για το ότι δεν τους έχει ενημερώσει κανείς και οι όποιες συζητήσεις γίνονται μόνο με την εκκλησιαστική επιτροπή.
«Είχαμε αποφασίσει σε συνεργασία με την εκκλησιαστική επιτροπή να κάνουμε αντίγραφα, αλλά μας είπαν να περιμένουμε. Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να μην είναι άδεια η εκκλησία και να μπορούν όλοι να βλέπουν τα κειμήλια του παρελθόντος. Καταθέσαμε και μία ακόμη πρόταση με συγχωριανούς μας από την Αθήνα, να γίνει στην πρωτεύουσα μία έκθεση των εικόνων που βρίσκονται εκεί, αλλά ούτε γι’ αυτό υπάρχει κάποια εξέλιξη», τόνισε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά της η Προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Βαρβάρα Παπαδοπούλου δεν αποκλείει την περίπτωση να επιστραφούν κάποιες από τις εικόνες είτε στις εκκλησίες, είτε σε κάποιους άλλους χώρους στους Δήμους και να μην παραμείνουν στο Βυζαντινό Μουσείο. Ωστόσο, θέτει μία σειρά από προϋποθέσεις που άπτονται των μέτρων ασφαλείας, αλλά και να υπάρχουν ενεργά εκκλησιαστικά συμβούλια που να εγγυώνται για την προστασία των εκκλησιαστικών κειμηλίων περασμένων αιώνων.
Πρόταση για εκκλησιαστικό μουσείο
Την πάγια πρότασή του για δημιουργία ενός εκκλησιαστικού μουσείου διατυπώνει ο Δήμαρχος Ζαγορίου Γαβριήλ Παπαναστασίου, τονίζοντας ότι η μόνη λύση που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια του εκκλησιαστικού πλούτου, είναι να συγκεντρωθούν οι εικόνες μεγάλης αξίας σε έναν χώρο που  θα θωρακιστεί με τα πιο σύγχρονα μέσα ασφαλείας και ταυτόχρονα θα πληροί τις προϋποθέσεις για να μπορούν να εκτίθενται οι εικόνες και να τις βλέπουν οι επισκέπτες του νομού.
Ο κ. Παπαναστασίου, αν και δεν διατυπώνει ξεκάθαρα την πρόταση το μουσείο αυτό να είναι στο Ζαγόρι, εν τούτοις αυτή την άποψη πρεσβεύει με γνώμονα ότι ο χώρος φιλοξενίας των εικόνων δικαιωματικά πρέπει να βρίσκεται εκεί που ανήκουν σήμερα τα περισσότερα θρησκευτικά κειμήλια.
Μάλιστα, μιλώντας στην «Ε», υπογράμμισε πως στο Δήμο Ζαγορίου υπάρχουν πολλοί κατάλληλοι χώροι, όπως για παράδειγμα στο Καπέσοβο, στο Τσεπέλοβο, στο Κουκούλι και στα Άνω Πεδινά.
Όσον αφορά, τέλος, το αν θα επιστρέψουν σύντομα οι εικόνες στους φυσικούς τους χώρους, η εκτίμησή του είναι ότι κάτι τέτοιο θα αργήσει πολύ.
Κοντά στην πρόταση του Δημάρχου Ζαγορίου είναι και η άποψη που διατυπώνει ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, με τη διαφορά ότι προτείνει τη φιλοξενία των εικόνων σε χώρους ανά δήμο, ταυτόχρονα με την τοποθέτηση αντιγράφων στις εκκλησίες.
Από την άλλη, δηλώνει κάθετα αντίθετος να παραμείνουν οι εικόνες στο Βυζαντινό Μουσείο, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρχουν πόλοι έλξης επισκεπτών σε κάθε περιοχή.
Δεν επαρκεί το Βυζαντινό Μουσείο
Η όποια συζήτηση θα ανοίξει το επόμενο διάστημα, είναι σαφές πως δε θα αφορά αποκλειστικά και μόνο τις εικόνες που επαναπατρίστηκαν, αλλά το σύνολο των αγιογραφιών μεγάλης αξίας που βρίσκονται διάσπαρτες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του νομού Ιωαννίνων.
Ως εκ τούτου, ακόμη και αν βρεθούν τα σχετικά κονδύλια για την κατασκευή πιστών αντίγραφων, το ερώτημα είναι που θα καταλήξουν οι πρωτότυπες εικόνες.
Η εύρεση χώρων, ως εκ τούτου, καθίσταται κάτι παραπάνω από επιτακτική, καθώς και να ήθελε το Βυζαντινό Μουσείο να εκθέτει τις πρωτότυπες, δε διαθέτει τους κατάλληλους χώρους. «Δε μπορούμε ούτε να τις στοιβάξουμε, ούτε να τις βάλουμε στα υπόγεια», τόνισε χαρακτηριστικά η προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Βαρβάρα Παπαδοπούλου, η οποία εξέφρασε την αντίθεσή της σε μία τέτοια προοπτική, διατυπώνοντας παράλληλα και επιφυλάξεις για το ποιοι και πως θα κατασκευάσουν την πληθώρα των αντιγράφων που απαιτούνται.
Στην Τουρκία εντοπίζονται οι έρευνες
Σε ότι αφορά το μέτωπο των ερευνών, αλλά και τον εντοπισμό των αρχαιοκάπηλων, δεν υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις το τελευταίο διάστημα, πέρα από την ταυτοποίηση κάποιων υπόπτων για τους οποίους αναμένεται να σχηματιστούν δικογραφίες και να οδηγηθούν στον Εισαγγελέα.
Το πιο ενδιαφέρον ίσως νέο στοιχείο έχει να κάνει με τα κανάλια μέσω των οποίων έφτασε κάποιες από τις κλεμμένες εικόνες του Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κουκουλίου, αλλά και του Ναού Αγίου Αθανασίου της Κοινότητας Σαμαρίνας, στην Temple Gallery του Λονδίνου.
Σύμφωνα με στοιχεία που διαθέτουν το υπουργείο Πολιτισμού, το Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας της Ελληνικής Αστυνομίας και η πρεσβεία της Ελλάδας στην Αγγλία, οι εικόνες βρέθηκαν αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και υπάρχουν από εκεί τιμολόγια αγοράς από κάποιο υπαίθριο παζάρι. Για το λόγο αυτό η Interpol διεξάγει έρευνες στη γειτονική χώρα, ενώ αναζητήσεις γίνονται και στην Ιταλία και στη Ρωσία.
Στόχος είναι όχι μόνο να βρεθούν κάποιες ακόμη φορητές εικόνες, αλλά και οι δεσποτικές που κοσμούσαν τα τέμπλα των ναών και αφαιρέθηκαν.
Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΖΕΛΕΤΑ από την Ελευθερία

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.epirusonline.gr