 | |||||
| Καλογερικό |
Ειδικό αφιέρωμα στα κυματιστά γεφύρια των Κήπων στο Ζαγόρι,
που αποτελούν εντυπωσιακά έργα τέχνης, δημοσιεύει το Αθηναϊκό
Πρακτορείο Ειδήσεων.
Το αναδημοσιεύουμε εμπλουτισμένο με αρκετές
πρόσθετες πληροφορίες διότι έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και αναδεικνύει
τις μοναδικές ομορφιές της Ηπείρου.
Πρόκειται για γεφύρια που αποτελούν μοναδικά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής και κατασκευαστικής δεινότητας. Η Ήπειρος και ειδικότερα το Ζαγόρι,
λόγω της μορφολογίας του, αποτέλεσε τη βασική περιοχή κατασκευής των
γεφυριών, που βοήθησαν καταλυτικά στις συγκοινωνίες και στις μεταφορές
κατά τους περασμένους αιώνες.
Το πιο πρόσφορα μέρος για την κατασκευή ενός γεφυριού ήταν κάποιο στένωμα του ποταμού και μάλιστα με αρκετά βράχια. Εκεί μπορούσαν, ακόμα και με ένα μονό τόξο να ζεύξουν στέρεα το ποτάμι. Σε κάποιες περιπτώσεις η θέση του γεφυριού επιβαλλόταν, από ευρύτερες διοικητικές ή στρατιωτικές ανάγκες, να μη βρίσκεται σε στενέματα βουνών, αλλά σε πεδινές εκτάσεις. Τότε, το μεγάλο άνοιγμα καλύπτονταν με συνδυασμό πολλών τόξων.
Το πιο πρόσφορα μέρος για την κατασκευή ενός γεφυριού ήταν κάποιο στένωμα του ποταμού και μάλιστα με αρκετά βράχια. Εκεί μπορούσαν, ακόμα και με ένα μονό τόξο να ζεύξουν στέρεα το ποτάμι. Σε κάποιες περιπτώσεις η θέση του γεφυριού επιβαλλόταν, από ευρύτερες διοικητικές ή στρατιωτικές ανάγκες, να μη βρίσκεται σε στενέματα βουνών, αλλά σε πεδινές εκτάσεις. Τότε, το μεγάλο άνοιγμα καλύπτονταν με συνδυασμό πολλών τόξων.
Βασική πρώτη ύλη ήταν ο σχιστόλιθος που
αφθονεί στην περιοχή , ενώ τη συνδετική ύλη αποτελούσε μίγμα τριμμένου
κεραμιδιού, σβησμένου ασβέστη, ελαφρόπετρας, χώματος, νερού και ξερών
χορταριών (κουρασάνι). Σε αρκετές περιπτώσεις για να αυξήσουν την
αποτελεσματικότητά του έριχναν μαλλιά ζώων και ασπράδια αυγών.
ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΚΥΜΑΤΙΣΤΑ ΓΕΦΥΡΙΑ ΤΩΝ ΚΗΠΩΝ ΖΑΓΟΡΙΟΥ
Στη καρδιά του κεντρικού Ζαγοριού, το χωριό Κήποι υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα της περιοχής. Σήμερα, το Ζαγόρι, ο «τόπος πίσω από τα βουνά», όπως σημαίνει το όνομά του στα βλάχικα, είναι από τις πιο γραφικές και παραδοσιακές τοποθεσίες της Ελλάδας.Μέσα στις φουντωτές οξυές που απλώνονται στους μαλακούς λόφους μέχρι το βάθος του ορίζοντα, τα χωριά του Ζαγοριού Κήποι, Κουκούλι, Καπέσοβο και Βραδέτο, πετρόχτιστα και πανέμορφα, διακρίνονται στεφανωμένα από τα νερά που κελαρύζουν παντού.
Οι εποχές ντύνουν το τοπίο με εκπληκτικά χρώματα, θερμά κόκκινα και λαμπερά κίτρινα το φθινόπωρο, εκθαμβωτικά λευκά το χειμώνα και όλες οι αποχρώσεις του πράσινου την άνοιξη και το καλοκαίρι, καθώς τα πυκνά δάση του Ζαγοριού αλλάζουν μέρα με τη μέρα.Κάθε εποχή είναι υπέροχη για να επισκεφθούμε την περιοχή, να περπατήσουμε στην κοίτη του ποταμού Βοϊδομάτη που σχηματίζει το Βίκο, το τρομερό φαράγγι της Ηπείρου, να εξερευνήσουμε τα παλιά μονοπάτια γύρω από τα χωριά και να θαυμάσουμε τα μοναδικά και τοξωτά πέτρινα γεφύρια τους.
Το χωριό Κήποι χτισμένο σε υψόμετρο 800μ, ήταν στα νεώτερα χρόνια η πρωτεύουσα και το επίκεντρο του Ζαγοριού.Σημείο συνάντησης των απολήξεων των δύο βουνών, Μιτσικελιού και Γκαμήλας, βρίσκεται στο κέντρο ενός έντονου ανάγλυφου που σχηματίζει μια λεκάνη απορροής πολλών ρεμάτων. Τα ποτάμια αυτά, που ενώνονται βορειότερα στον ποταμό Βοϊδομάτη, σχηματίζουν ένα δαίδαλο από μικρά και μεγάλα φαράγγια, όλα μαγευτικής ομορφιάς αλλά και αγριάδας.
Τα έξι εκπληκτικά γεφύρια που ενώνουν τα μονοπάτια κοντά στο χωριό εξυπηρετούσαν την επικοινωνία του χωριού με τις γύρω περιοχές για πάρα πολλά χρόνια, μια και το οδικό δίκτυο της περιοχής είναι σχετικά πρόσφατο.Όπως είναι σκορπισμένα γύρω από το χωριό σε σχετικά κοντινές αποστάσεις, αρκεί μια απλή πεζοπορία 2-3 ωρών για να τα επισκεφθεί κανείς όλα.
Τα γεφύρια αυτά, χτισμένα λίγους αιώνες πριν, διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση. Είναι τοποθετημένα σε νευραλγικά σημεία μεταξύ των περιοχών, καθώς τα ποτάμια του Ζαγοριού, ορμητικά και φουσκωμένα τις περισσότερες εποχές του χρόνου, είναι συχνά αδιάβατα το χειμώνα.Τα φημισμένα γεφύρια του Ζαγοριού, φτιαγμένα από τους ειδικούς τεχνίτες τους, είναι μνημεία της αξιοσύνης και της φαντασίας των ανθρώπων αυτών.
Δύσκολα στην εκτέλεσή τους, προβληματικά στο κτίσιμο τους, είναι μοναδικά και διαφορετικά μεταξύ τους.Ο αριθμός των τόξων τους, το σχήμα τους και η ανάπτυξή τους στο χώρο καθορίζουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε γεφυριού.Η τοποθεσία στην οποία θα κτιζόταν ένα γεφύρι ήταν πάντα διαλεγμένη με πολλή προσοχή και όσο το δυνατόν μακριά από σημεία με πολλή άμμο που έκανε τη στήριξη επισφαλή.
Τα στενά, βραχώδη σημεία των ποταμών ήταν πρώτα σε προτίμηση αλλά σίγουρα ιδιαίτερα επικίνδυνα στο κτίσιμό τους.Το υλικό της δομής ήταν σχιστόλιθος και η συνδετική ύλη μίγμα από ασβέστη, κεραμίδι και άλλα υλικά. Η σφικτή τοποθέτηση των λίθων του τόξου και της κεντρικής «κλείδας», της πέτρας στο ψηλότερο σημείο, απαιτούσε ιδιαίτερη επιδεξιότητα και γνώση του υλικού, μια και όλη η κατασκευή στηριζόταν στην ασφαλή μεταβίβαση του βάρους δια μέσω των ωθήσεων στις πλευρικές βάσεις των τόξων.
Το όνομα κάθε γεφυριού ήταν το όνομα του χρηματοδότη της κατασκευής του ή του επισκευαστή του, ή και των δύο. Αν το γεφύρι είχε κατασκευαστεί με εισφορές των κατοίκων μιας περιοχής έπαιρνε το όνομά της.
ΓΕΦΥΡΙ ΚΟΝΤΟΔΗΜΟΥ Ή ΛΑΖΑΡΙΔΗ
Σε μικρή απόσταση από την έξοδο του χωριού των Κήπων προς το δρόμο για το Κουκούλι, συναντάμε το γεφύρι του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη.Γεφυρώνει το ρέμα που ονομάζεται Βικάκι, συνέχεια του Βίκου, σε ένα σημείο που οι πλευρές του φαραγγιού είναι απότομες και κοντινές. Μονότοξο, χτίστηκε το 1753 και είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό μέσα στο δασωμένο τοπίο που το περιβάλλει. Το γεφύρι αυτό ένωνε τα χωριά Κήποι και Κουκούλι με το μονοπάτι που συνεχίζει μετά το ποτάμι μέσα στο δάσος.
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΠΛΑΚΙΔΑ Η ΚΑΛΟΓΕΡΙΚΟ
Από την αντίθετη πλευρά της εισόδου στο Βικάκι, μέσα στην κυρίως κοίτη του Βίκου, συναντάμε αμέσως το τρίτοξο γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό, ίσως το πιο πολυφωτογραφημένο του Ζαγοριού.Απλώνεται σε ένα σχετικά ευρύχωρο μέρος του ποταμού, από την μια όχθη ως την άλλη, σαν ένα κύμα που κυλάει απαλά .Κτισμένο το 1814, αποτελεί ένα εξαιρετικό μνημείο της τέχνης των γεφυριών με τις άψογα διατηρημένες καμπύλες γραμμές του που αναπτύσσονται ελεύθερα στο τοπίο.
Η επιφάνεια διάβασης του με τη ρυθμική της κίνηση, καθώς ακολουθεί τα τρία τόξα, δίνει μια ανάλαφρη κομψότητα στην ογκώδη κατασκευή του. Σε αυτό συμβάλλουν και τα οδοντωτά περβάζια. Παραστατικός ο χαρακτηρισμός “κάμπια εν κινήσει” που του έχει δοθεί. Το γεφύρι ανήκε στο Κουκούλι, με το οποίο επικοινωνούσε με πέτρινη “σκάλα”.
Αρχικά ήταν ξύλινο, έχοντας ως χορηγό το Ζώτο Ρούσση, ο οποίος ξόδεψε 8.000 γρόσια για την κατασκευή του. Η μετατροπή του σε πέτρινο οφείλεται στη χορηγία 20.000 γροσίων από τον ηγούμενο του μοναστηριού των Κήπων ( του Προφήτη Ηλία), τον Σεραφείμ. Γι αυτό το λόγο πήρε το όνομα “Καλογερικό”. Το άλλο του όνομα, δηλαδή του Πλακίδα, άρχισε να χρησιμοποιείται μετά το 1865, όταν επισκευάσθηκε από τον Κουκουλιώτη Αλέξη Πλακίδα και τον αδερφό του Ανδρέα. Υπάρχει μάλιστα και σχετική επιγραφή για την επισκευή του.
Το γεφύρι εξυπηρέτησε κυρίως τους Κουκουλιώτες, για να πηγαίνουν τα γίδια στα “κεφάλια της Μπίκαινας” και να φέρνουν ξύλα από την “πετούρνα”. Επίσης τους κατοίκους από τα απέναντι χωριά, για να έρχονται να αλέθουν στον μύλο.
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΚΟΚΚΟΡΟΥ Η ΝΟΥTΣΙΟΥ (ΝΟΥΤΣΟΥ)
ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΚΥΜΑΤΙΣΤΑ ΓΕΦΥΡΙΑ ΤΩΝ ΚΗΠΩΝ ΖΑΓΟΡΙΟΥ
Στη καρδιά του κεντρικού Ζαγοριού, το χωριό Κήποι υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα της περιοχής. Σήμερα, το Ζαγόρι, ο «τόπος πίσω από τα βουνά», όπως σημαίνει το όνομά του στα βλάχικα, είναι από τις πιο γραφικές και παραδοσιακές τοποθεσίες της Ελλάδας.Μέσα στις φουντωτές οξυές που απλώνονται στους μαλακούς λόφους μέχρι το βάθος του ορίζοντα, τα χωριά του Ζαγοριού Κήποι, Κουκούλι, Καπέσοβο και Βραδέτο, πετρόχτιστα και πανέμορφα, διακρίνονται στεφανωμένα από τα νερά που κελαρύζουν παντού.
Οι εποχές ντύνουν το τοπίο με εκπληκτικά χρώματα, θερμά κόκκινα και λαμπερά κίτρινα το φθινόπωρο, εκθαμβωτικά λευκά το χειμώνα και όλες οι αποχρώσεις του πράσινου την άνοιξη και το καλοκαίρι, καθώς τα πυκνά δάση του Ζαγοριού αλλάζουν μέρα με τη μέρα.Κάθε εποχή είναι υπέροχη για να επισκεφθούμε την περιοχή, να περπατήσουμε στην κοίτη του ποταμού Βοϊδομάτη που σχηματίζει το Βίκο, το τρομερό φαράγγι της Ηπείρου, να εξερευνήσουμε τα παλιά μονοπάτια γύρω από τα χωριά και να θαυμάσουμε τα μοναδικά και τοξωτά πέτρινα γεφύρια τους.
Το χωριό Κήποι χτισμένο σε υψόμετρο 800μ, ήταν στα νεώτερα χρόνια η πρωτεύουσα και το επίκεντρο του Ζαγοριού.Σημείο συνάντησης των απολήξεων των δύο βουνών, Μιτσικελιού και Γκαμήλας, βρίσκεται στο κέντρο ενός έντονου ανάγλυφου που σχηματίζει μια λεκάνη απορροής πολλών ρεμάτων. Τα ποτάμια αυτά, που ενώνονται βορειότερα στον ποταμό Βοϊδομάτη, σχηματίζουν ένα δαίδαλο από μικρά και μεγάλα φαράγγια, όλα μαγευτικής ομορφιάς αλλά και αγριάδας.
Τα έξι εκπληκτικά γεφύρια που ενώνουν τα μονοπάτια κοντά στο χωριό εξυπηρετούσαν την επικοινωνία του χωριού με τις γύρω περιοχές για πάρα πολλά χρόνια, μια και το οδικό δίκτυο της περιοχής είναι σχετικά πρόσφατο.Όπως είναι σκορπισμένα γύρω από το χωριό σε σχετικά κοντινές αποστάσεις, αρκεί μια απλή πεζοπορία 2-3 ωρών για να τα επισκεφθεί κανείς όλα.
Τα γεφύρια αυτά, χτισμένα λίγους αιώνες πριν, διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση. Είναι τοποθετημένα σε νευραλγικά σημεία μεταξύ των περιοχών, καθώς τα ποτάμια του Ζαγοριού, ορμητικά και φουσκωμένα τις περισσότερες εποχές του χρόνου, είναι συχνά αδιάβατα το χειμώνα.Τα φημισμένα γεφύρια του Ζαγοριού, φτιαγμένα από τους ειδικούς τεχνίτες τους, είναι μνημεία της αξιοσύνης και της φαντασίας των ανθρώπων αυτών.
Δύσκολα στην εκτέλεσή τους, προβληματικά στο κτίσιμο τους, είναι μοναδικά και διαφορετικά μεταξύ τους.Ο αριθμός των τόξων τους, το σχήμα τους και η ανάπτυξή τους στο χώρο καθορίζουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε γεφυριού.Η τοποθεσία στην οποία θα κτιζόταν ένα γεφύρι ήταν πάντα διαλεγμένη με πολλή προσοχή και όσο το δυνατόν μακριά από σημεία με πολλή άμμο που έκανε τη στήριξη επισφαλή.
Τα στενά, βραχώδη σημεία των ποταμών ήταν πρώτα σε προτίμηση αλλά σίγουρα ιδιαίτερα επικίνδυνα στο κτίσιμό τους.Το υλικό της δομής ήταν σχιστόλιθος και η συνδετική ύλη μίγμα από ασβέστη, κεραμίδι και άλλα υλικά. Η σφικτή τοποθέτηση των λίθων του τόξου και της κεντρικής «κλείδας», της πέτρας στο ψηλότερο σημείο, απαιτούσε ιδιαίτερη επιδεξιότητα και γνώση του υλικού, μια και όλη η κατασκευή στηριζόταν στην ασφαλή μεταβίβαση του βάρους δια μέσω των ωθήσεων στις πλευρικές βάσεις των τόξων.
Το όνομα κάθε γεφυριού ήταν το όνομα του χρηματοδότη της κατασκευής του ή του επισκευαστή του, ή και των δύο. Αν το γεφύρι είχε κατασκευαστεί με εισφορές των κατοίκων μιας περιοχής έπαιρνε το όνομά της.
ΓΕΦΥΡΙ ΚΟΝΤΟΔΗΜΟΥ Ή ΛΑΖΑΡΙΔΗ
Σε μικρή απόσταση από την έξοδο του χωριού των Κήπων προς το δρόμο για το Κουκούλι, συναντάμε το γεφύρι του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη.Γεφυρώνει το ρέμα που ονομάζεται Βικάκι, συνέχεια του Βίκου, σε ένα σημείο που οι πλευρές του φαραγγιού είναι απότομες και κοντινές. Μονότοξο, χτίστηκε το 1753 και είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό μέσα στο δασωμένο τοπίο που το περιβάλλει. Το γεφύρι αυτό ένωνε τα χωριά Κήποι και Κουκούλι με το μονοπάτι που συνεχίζει μετά το ποτάμι μέσα στο δάσος.
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΠΛΑΚΙΔΑ Η ΚΑΛΟΓΕΡΙΚΟ
Από την αντίθετη πλευρά της εισόδου στο Βικάκι, μέσα στην κυρίως κοίτη του Βίκου, συναντάμε αμέσως το τρίτοξο γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό, ίσως το πιο πολυφωτογραφημένο του Ζαγοριού.Απλώνεται σε ένα σχετικά ευρύχωρο μέρος του ποταμού, από την μια όχθη ως την άλλη, σαν ένα κύμα που κυλάει απαλά .Κτισμένο το 1814, αποτελεί ένα εξαιρετικό μνημείο της τέχνης των γεφυριών με τις άψογα διατηρημένες καμπύλες γραμμές του που αναπτύσσονται ελεύθερα στο τοπίο.
Η επιφάνεια διάβασης του με τη ρυθμική της κίνηση, καθώς ακολουθεί τα τρία τόξα, δίνει μια ανάλαφρη κομψότητα στην ογκώδη κατασκευή του. Σε αυτό συμβάλλουν και τα οδοντωτά περβάζια. Παραστατικός ο χαρακτηρισμός “κάμπια εν κινήσει” που του έχει δοθεί. Το γεφύρι ανήκε στο Κουκούλι, με το οποίο επικοινωνούσε με πέτρινη “σκάλα”.
Αρχικά ήταν ξύλινο, έχοντας ως χορηγό το Ζώτο Ρούσση, ο οποίος ξόδεψε 8.000 γρόσια για την κατασκευή του. Η μετατροπή του σε πέτρινο οφείλεται στη χορηγία 20.000 γροσίων από τον ηγούμενο του μοναστηριού των Κήπων ( του Προφήτη Ηλία), τον Σεραφείμ. Γι αυτό το λόγο πήρε το όνομα “Καλογερικό”. Το άλλο του όνομα, δηλαδή του Πλακίδα, άρχισε να χρησιμοποιείται μετά το 1865, όταν επισκευάσθηκε από τον Κουκουλιώτη Αλέξη Πλακίδα και τον αδερφό του Ανδρέα. Υπάρχει μάλιστα και σχετική επιγραφή για την επισκευή του.
Το γεφύρι εξυπηρέτησε κυρίως τους Κουκουλιώτες, για να πηγαίνουν τα γίδια στα “κεφάλια της Μπίκαινας” και να φέρνουν ξύλα από την “πετούρνα”. Επίσης τους κατοίκους από τα απέναντι χωριά, για να έρχονται να αλέθουν στον μύλο.
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΚΟΚΚΟΡΟΥ Η ΝΟΥTΣΙΟΥ (ΝΟΥΤΣΟΥ)
 |
| Γεφύρι του Νούτσου ή Κόκκορου |
Μετά απο 1.30 ώρα πεζοπορία από το Καλογερικό γεφύρι στην κοίτη του
Βίκου, συναντάμε το γεφύρι του Κόκκορου ή Nούτσιου, ορατό και από την
άσφαλτο που ακολουθεί τους μαιάνδρους του ποταμού ως ένα σημείο.Μονότοξο και απλωμένο με δύο υπέροχες αντηρίδες πλευρικά, είναι και αυτό ένα πανέμορφο έργο της εποχής, καλά διατηρημένο
και ενσωματωμένο με το τοπίο που το περιβάλλει.Οι πλευρές του
φαραγγιού του Βίκου, που στο σημείο αυτό έχουν αρχίσει να παίρνουν
ύψος, του δίνουν μια διάσταση θρύλου και παραμυθιού.
Παρατηρείται ένας έξυπνος ελιγμός του μάστορα, προκειμένου να σιγουρέψει το έργο του. Για να εκμεταλλευτεί το στένεμα του ποταμού παρακάμπτει λίγο την ευθεία του δρόμου, χτίζοντας τα καλντερίμια που οδηγούν στην κορυφή του, παράλληλα προς την κοίτη.
Πρωτοκατασκευάστηκε το 1750 με έξοδα του Νούτσου Κοντοδήμου από το Βραδέτο για να ανακατασκευαστεί το 1768 από τον Καπεσοβίτη Νούτσο Καραμεσίνη. Παλιότερα λεγόταν και “γιοφύρι του κυρ-Αλέξη”, επειδή αργότερα ξαναεπισκευάσθηκε από τον γιο του τελευταίου Αλέξη Νούτσο. Το 1910 έπαθε σοβαρές ζημιές και τα γύρω χωριά μαζί με το τουρκικό δημόσιο ανέλαβαν την επισκευή του. Μικρό ποσό διέθεσε τότε και ο μυλωνάς Γρηγόρης Κόκκορος, από τον οποίο προέρχεται η δεύτερη ονομασία του (“του Κοκκόρου”), πιθανότατα επειδή ήταν ιδιοκτήτης του γειτονικού μύλου και κατά καιρούς έκανε μικροδιορθώσεις στο γεφύρι.
Το γεφύρι είναι σε καλή κατάσταση (έχει επισκευαστεί στις μέρες μας) και βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο για το Ζαγόρι.
Το μονοπάτι από το γεφύρι αυτό συνεχίζει μέσα στο φαράγγι προς το βορρά και τις πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη.Από την άλλη πλευρά του χωριού Κήποι, προς το χωριό Νεγάδες, το Μπαγιώτικο ρέμα συναντάει τον Βίκο κοντά στο γεφύρι του Πλακίδα.
ΓΕΦΥΡΑ ΜΥΛΟΥ
Σε περίπου 10 λεπτά από το χωριό υπάρχει ο παλιός μύλος του χωριού που έδωσε το όνομά του στο γεφύρι του 1748.Αποτελείται από δύο μεγάλες καμάρες και μια ψευτοκαμάρα. Βρίσκεται νοτιοανατολικά από το χωριό Κήποι (Μπάγια), στο Μπαγιώτικο και περίπου 1 χιλιόμετρο πριν συναντήσει τον Βίκο. Η ονομασία του οφείλεται στον εκκλησιαστικό μύλο που υπάρχει δίπλα. Διευκόλυνε τους κατοίκους των Κήπων, που πήγαιναν να αλέσουν ή να καλλιεργήσουν τους ποτιστικούς κήπου, καθώς και εκείνους που πήγαιναν τα παλιότερα χρόνια στα Γιάννενα από το δρόμο της Γκασούρας) “έκοβαν δρόμο”.
Γεφύρι δεμένο με τη φύση και την παράδοση (τα Θεοφάνεια ο παπάς από την κορυφή του ρίχνει το σταυρό στα νερά, σε χαρακτηριστική οβίρα). Το γεφύρι έχει ήρεμη όψη, όπως και η γύρω περιοχή. Ανάμεσα στα δύο τόξα υπάρχει εντοιχισμένη μαύρη πέτρα με μια επιγραφή γραμμένη “βουστροφηδόν” (σύμφωνα με την κίνηση των βοδιών όταν οργώνουν).
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΠΕΤΣΩΝΗ/ΠΙΤΣΩΝΗ Η ΠΕΤΣΙΩΝΗ
Από το σημείο αυτό έχουμε πανέμορφη θέα στο χωριό όπως είναι αμφιθεατρικά κτισμένο στη φουντωμένη πλαγιά. Ένα δεύτερο γεφύρι είναι κοντά, αυτό του Πιτσώνη, χτισμένο το 1850. Μονότοξο και αυτό, είναι χωμένο μέσα στο πράσινο και δύσκολα ορατό από τον αυτοκινητόδρομο που κατευθύνεται προς Νεγάδες.
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΜΥΡΙΣΗ
Αρκετά πιο βαθιά μέσα σε ένα παρακλάδι του Μπαγιώτικου ρέματος, το μονότοξο γεφύρι του Μυρίση, ενώνει δύο ομαλές δασωμένες πλευρές του ανοικτού εκείνου σημείου του ποταμού. Γι' αυτό το γεφύρι έχουμε ελάχιστες ιστορικές πληροφορίες. Περπατώντας πάνω στα κυματιστά καλντερίμια που στεφανώνουν τα τόξα των γεφυριών, έχουμε την ξεχωριστή αίσθηση ότι βρισκόμαστε πάνω σε ένα σύγχρονο γλυπτικό έργο.
Τα μικρά λοφάκια που σχηματίζουν ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας σαν πετρωμένη θάλασσα παίρνουν στα μάτια μας μια παιχνιδιάρικη διάθεση, ενδεχομένως μακριά από τις προθέσεις των δημιουργών τους.
Η άσφαλτος αντικατέστησε τα καλντερίμια, τα γεφύρια σταμάτησαν να αποτελούν την μόνη δίοδο μεταξύ των οικισμών και αναχθήκανε σε αυτό που ήταν πάντα, πραγματικά έργα τέχνης.
ΠΗΓΕΣ:
- Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
- Ιστοσελίδα 6ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων
- ΕΜΠ, Ανάπτυξη Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών για τα παραδοσιακά γεφύρια του Κεντρικού Ζαγορίου
Παρατηρείται ένας έξυπνος ελιγμός του μάστορα, προκειμένου να σιγουρέψει το έργο του. Για να εκμεταλλευτεί το στένεμα του ποταμού παρακάμπτει λίγο την ευθεία του δρόμου, χτίζοντας τα καλντερίμια που οδηγούν στην κορυφή του, παράλληλα προς την κοίτη.
Πρωτοκατασκευάστηκε το 1750 με έξοδα του Νούτσου Κοντοδήμου από το Βραδέτο για να ανακατασκευαστεί το 1768 από τον Καπεσοβίτη Νούτσο Καραμεσίνη. Παλιότερα λεγόταν και “γιοφύρι του κυρ-Αλέξη”, επειδή αργότερα ξαναεπισκευάσθηκε από τον γιο του τελευταίου Αλέξη Νούτσο. Το 1910 έπαθε σοβαρές ζημιές και τα γύρω χωριά μαζί με το τουρκικό δημόσιο ανέλαβαν την επισκευή του. Μικρό ποσό διέθεσε τότε και ο μυλωνάς Γρηγόρης Κόκκορος, από τον οποίο προέρχεται η δεύτερη ονομασία του (“του Κοκκόρου”), πιθανότατα επειδή ήταν ιδιοκτήτης του γειτονικού μύλου και κατά καιρούς έκανε μικροδιορθώσεις στο γεφύρι.
Το γεφύρι είναι σε καλή κατάσταση (έχει επισκευαστεί στις μέρες μας) και βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο για το Ζαγόρι.
Το μονοπάτι από το γεφύρι αυτό συνεχίζει μέσα στο φαράγγι προς το βορρά και τις πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη.Από την άλλη πλευρά του χωριού Κήποι, προς το χωριό Νεγάδες, το Μπαγιώτικο ρέμα συναντάει τον Βίκο κοντά στο γεφύρι του Πλακίδα.
ΓΕΦΥΡΑ ΜΥΛΟΥ
Σε περίπου 10 λεπτά από το χωριό υπάρχει ο παλιός μύλος του χωριού που έδωσε το όνομά του στο γεφύρι του 1748.Αποτελείται από δύο μεγάλες καμάρες και μια ψευτοκαμάρα. Βρίσκεται νοτιοανατολικά από το χωριό Κήποι (Μπάγια), στο Μπαγιώτικο και περίπου 1 χιλιόμετρο πριν συναντήσει τον Βίκο. Η ονομασία του οφείλεται στον εκκλησιαστικό μύλο που υπάρχει δίπλα. Διευκόλυνε τους κατοίκους των Κήπων, που πήγαιναν να αλέσουν ή να καλλιεργήσουν τους ποτιστικούς κήπου, καθώς και εκείνους που πήγαιναν τα παλιότερα χρόνια στα Γιάννενα από το δρόμο της Γκασούρας) “έκοβαν δρόμο”.
Γεφύρι δεμένο με τη φύση και την παράδοση (τα Θεοφάνεια ο παπάς από την κορυφή του ρίχνει το σταυρό στα νερά, σε χαρακτηριστική οβίρα). Το γεφύρι έχει ήρεμη όψη, όπως και η γύρω περιοχή. Ανάμεσα στα δύο τόξα υπάρχει εντοιχισμένη μαύρη πέτρα με μια επιγραφή γραμμένη “βουστροφηδόν” (σύμφωνα με την κίνηση των βοδιών όταν οργώνουν).
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΠΕΤΣΩΝΗ/ΠΙΤΣΩΝΗ Η ΠΕΤΣΙΩΝΗ
Από το σημείο αυτό έχουμε πανέμορφη θέα στο χωριό όπως είναι αμφιθεατρικά κτισμένο στη φουντωμένη πλαγιά. Ένα δεύτερο γεφύρι είναι κοντά, αυτό του Πιτσώνη, χτισμένο το 1850. Μονότοξο και αυτό, είναι χωμένο μέσα στο πράσινο και δύσκολα ορατό από τον αυτοκινητόδρομο που κατευθύνεται προς Νεγάδες.
ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΜΥΡΙΣΗ
Αρκετά πιο βαθιά μέσα σε ένα παρακλάδι του Μπαγιώτικου ρέματος, το μονότοξο γεφύρι του Μυρίση, ενώνει δύο ομαλές δασωμένες πλευρές του ανοικτού εκείνου σημείου του ποταμού. Γι' αυτό το γεφύρι έχουμε ελάχιστες ιστορικές πληροφορίες. Περπατώντας πάνω στα κυματιστά καλντερίμια που στεφανώνουν τα τόξα των γεφυριών, έχουμε την ξεχωριστή αίσθηση ότι βρισκόμαστε πάνω σε ένα σύγχρονο γλυπτικό έργο.
Τα μικρά λοφάκια που σχηματίζουν ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας σαν πετρωμένη θάλασσα παίρνουν στα μάτια μας μια παιχνιδιάρικη διάθεση, ενδεχομένως μακριά από τις προθέσεις των δημιουργών τους.
Η άσφαλτος αντικατέστησε τα καλντερίμια, τα γεφύρια σταμάτησαν να αποτελούν την μόνη δίοδο μεταξύ των οικισμών και αναχθήκανε σε αυτό που ήταν πάντα, πραγματικά έργα τέχνης.
ΠΗΓΕΣ:
- Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
- Ιστοσελίδα 6ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων
- ΕΜΠ, Ανάπτυξη Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών για τα παραδοσιακά γεφύρια του Κεντρικού Ζαγορίου
ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.tovoion.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου