Ο τίτλος της παρούσας ανάρτησης ανήκει σ' ένα εξαιρετικό χρονογράφημα της Τζένης Π. Σιαμαλέκα που διαβάσαμε στην καθημερινή εφημερίδα των Ιωαννίνων "Πρωινός λόγος" και το οποίο σας παραθέτουμε αυτούσιο.
Γράφει η ΤΖΕΝΝΥ Π. ΣΙΑΜΑΛΕΚΑ
Υπάρχουν άνθρωποι ταξιδεμένοι. Που έχουν στη ζωή τους τη δυνατότητα, να πάνε σε μέρη αλαργινά κι απρόσιτα... Φτάνουν στο Θιβέτ, στο Μεξικό, σκαρφαλώνουν στο Θεοβάδιστο Όρος Σινά, βλέπουν τον παγωμένο ορίζοντα από την Αλάσκα...
Υπάρχουν όμως κι αταξίδευτοι. Άνθρωποι που δεν θέλουν να φύγουν ούτε για λίγο από το μέρος που γεννήθηκαν ή που δεν έχουν τα χρήματα και την πολυτέλεια του χρόνου για να το πράξουν.
Αν λοιπόν είσαι αταξίδευτος, δεν σημαίνει ότι δεν είσαι και σε θέση να ακτιμήσεις την ομορφιά του πλανήτη μας. Αν πεις για παράδειγμα, ότι τα Ζαγόρια είναι από τα ωραιότερα μέρη στον κόσμο! δεν σημαίνει ότι κομπάζεις ή ότι γίνεσαι τοπικιστής. Σημαίνει απλά ότι είσαι σε θέση να εκτιμήσεις και να απολαύσεις το φυσικό κάλλος, όταν αυτό δίνεται τόσο απλόχερα, σ’ ένα συγκεκριμένο κομμάτι της πατρίδας σου.
***
Τα Ζαγόρια είναι σαν τις παλιές μανούλες. Ρώταγες μια μάνα, ποιο απ’ όλα τα παιδιά της αγαπάει καλύτερα (κι οι παλιές μάνες είχαν συνήθως πολλά παιδιά) κι αυτή απάνταγε πάντα:
- Όποιο δάχτυλο και να μου κόψεις από τα χέρια, το ίδιο θα πονέσει.
Ποιο χωριό λοιπόν σ’ αυτή την περιοχή σου να διαλέξεις; Δεν υπάρχει απάντηση! Πας στο Καπέσοβο και λες δεν υπάρχει άλλο σαν αυτό! Βλέπεις το Μονοδέντρι και ξέρεις πως όταν τόφτιαχνε ο Θεός είχε πολύ μεγάλα κέφια! Φτάνεις στην Αρίστη, στο Πάπιγκο, στη Βίτσα, στο Δίλοφο, στο Κουκούλι κι απλά νιώθεις ευλογημένος που αξιώνεσαι να τα καμαρώνεις, που απέχουν λίγα μόνο χιλιόμετρα από τα Γιάννινα, όταν άνθρωποι κι άνθρωποι ξεκινάνε από τον Καναδά και την Αυστραλία, για νάρθουν μέχρι εδώ και ίσως για μία μόνο φορά στη ζωή τους.
Τι είναι αυτό που κάνει τα Ζαγόρια τόσο θελκτικά;
Νέα δεδομένα, που προέκυψαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, δείχνουν ότι η ορεινή Πίνδος κατοικείται εδώ και 50.000 χρόνια! Μάλιστα, οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν πως υπάρχουν παλαιολιθικές εγκαταστάσεις σε υψόμετρο πάνω από τα 1.700 μ. με επιφανειακά λίθινα ευρήματα, που ανέρχονται σε εκατοντάδες.
Οι παλαιολιθικοί κυνηγοί της Πίνδου, προτιμούσαν να μετακινούνται μέσω παλαιών κοιλάδων απορροής ή αλπικών πλαγιών που το υψόμετρό τους είναι εντυπωσιακό και ξεπερνά πολύ συχνά τα 2.100 μ.
Τόσο τα παλαιολιθικά όσο και τα ευρήματα σε περιοχές ιδιαίτερα πλούσιες σε εγκαταστάσεις της Μέσης Παλαιολιθικής αποδεικνύουν, ότι το ανθρώπινο δυναμικό σ’ αυτή την πορεία των 50.000 χρόνων μετέτρεψε το φυσικό ορεινό τοπίο της Πίνδου σε ανθρωπογενές.
***
Κι ενώ η αρχαιολογική σκαπάνη συνεχίζει την έρευνα της, ο καιρός συνεχίζει να μας χαμογελά εγκάρδια. Λιακάδες φθινοπωρινές, βάλσαμο στις έννοιες, για το πετρέλαιο, τη συντήρηση του καυστήρα και την κλεισούρα μέσα στο σπίτι.
Η Κυριακή που μας πέρασε ήταν μια μέρα κυριολεκτικά χαρά Θεού. Ίδια όπως την τραγούδησε κάποτε η Αλίκη:
Κυριακή γιορτή και σχόλη
νάταν η βδομάδα όλη...
Ανοιχτά παράθυρα, κοντομάνικα μπλουζάκια κι ένας καθαρός ουρανός, να σε προκαλεί για βόλτες κι εκδρομούλες.
Νάμαστε λοιπόν καθ’ οδόν:
Μια γρήγορη ματιά στη Γαριβάλδη, ο κόσμος έχει ήδη ακροβολιστεί στα τραπεζάκια.
Κακά τα ψέματα, την αγαπάει την καρέκλα του καφενείου ο Έλληνας.
Πού να τρέχω τώρα, σου λέει, θα κάτσω να ραχατιάσω, να πιω τα ουζάκια μου, να κάνω χάζι και να κόψω κίνηση... Το μεσημεράκι θα ξεκλέψω έναν υπνάκο και το απόγευμα πάλι αραχτός στο Μώλο ή στα καφέ της Δωδώνης.
Καλά είναι κι έτσι. Αλλά ακόμα καλύτερα να χρησιμοποιούμαι και τα πόδια μας. Να ροβολάμε και λίγο παρά πέρα, γιατί πέτρα που κυλάει, πώς να το κάνουμε, δεν χορταριάζει.
Αφήνουμε λοιπόν πίσω την πόλη και... γραμμή για τα βουνά. Πρώτη στάση πού αλλού, στο γεφύρι του Κόκορη.
Ευχάριστη έκπληξη, το γεφύρι είναι γεμάτο κόσμο! Άλλοι ποζάρουν για να φωτογραφηθούν κι άλλοι περιδιαβαίνουν την κοίτη του ποταμού, με τις πανέμορφες σμιλεμένες πέτρες, που ήταν κατάξερη, σημάδι της μεγάλης ξηρασίας των τελευταίων μηνών.
Στην συνέχεια Καπέσοβο. Κι εδώ πάλι μεγάλη επισκεψιμότητα. Έχουν έρθει πούλμαν από την Καβάλα, το Κιλκίς, την Ορεστιάδα... Οι Μακεδόνες τριγυρίζουν στα καλντερίμια και χαίρονται σαν μικρά παιδιά. Μερικοί φτάνουν «κοκόσιες» (καρύδες) από τα δέντρα και τις σπάνε επιτόπου...
- Μαρίκααα, έλα να δοκιμάσεις, είναι πεντανόστιμες!
- Φτάνει με τις καρύδες, τους λέει ένας οδηγός.
- Θα κόψετε την όρεξη. Σε λίγο θα πάμε στους Κήπους για φαγητό. (Τώρα που είπα Κήπους θυμήθηκα τον φούρνο του κ. Βλάχου. φούρνος με ξύλα. Φτιάχνει εξαιρετικό ψωμί, που όταν ψήνεται μοσχομυρίζει ο τόπος!).
Κάνω ένα μικρό πέρασμα από το εκκλησάκι, που είναι στο έμπα του χωριού. Ευτυχώς γίνονται εργασίες για την συντήρησή του. Ο μάστορας στο προάυλιο πελεκάει τις πέτρες, που θα χρησιμοποιήσει. Στην ανατολική πλευρά είναι και το κοιμητήριο. Λιγοστοί σταυροί με τα ονόματα χαραγμένα. Άλλος απεβίωσε 100 χρονών, άλλος 98, άλλος 102... παράξενο, όλοι απεδήμησαν πλήρεις ημερών. Εμ, τέτοιο όμορφο χωριό, καθάριο κι αμόλυντο, δεν τις σηκώνει τις αρρώστιες και τους θανάτους.
***
Επόμενη στάση: Στον «πρίγκιπα» των Ζαγορίων. Στον... άρχοντα των δαχτυλιδιών. Στο -δεν υπάρχει άλλο σαν αυτό στον κόσμο- Μονοδέντρι!
Εδώ εξαντλούνται τα περιθώρια για περιγραφές. Εδώ ανοίγεις τα μάτια διάπλατα και λες απλά υπάρχει Θεός!
Τα τραπέζια κάτω από τα πλατάνια είναι γεμάτα κόσμο. Κι ο δρόμος για το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, έχει τόση κίνηση, που νομίζεις πως περπατάς μεσημεριάτικα στην Πατησίων. Άνθρωποι όλων των ηλικιών. Έλληνες και ξένοι. Οικογένειες και παρέες. Συμπαθέστατες κυρίες που με τα τακούνια τους κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να ορθοποδήσουν στο καλντερίμι.
Ωχ! παραπονιέται μία. Είναι μακριά ακόμη;
Όχι της απαντώ. Αλλά όταν το δείτε δεν θα το ξεχάσετε ποτέ.
Η Αγία Παρασκευή, ταπεινή κι ανεπιτήδευτη. Με τις πόρτες πάντα ανοιχτές. Χωρίς στολίδια και φορφιτούρες. Πλήρως εναρμονισμένη με το τοπίο. από το 1412 μ.Χ. σταθερή αξία μέσα στους αιώνες. Με δικά της φυλαγμένα μυστικά για αυτοκράτορες, δεσποτάτα και κτήτορες. Από το μπαλκόνι της αγναντεύεις πανοραμικά τη χαράδρα του Βίκου. Βλέπεις την ίδια ακριβώς εικόνα που έβλεπαν άνθρωποι πριν από χίλια χρόνια, χωρίς τίποτα νάχει διαφοροποιηθεί. Είναι συγκλονιστικό και μόνο να το σκέφτεσαι.
Την Κυριακή που μας πέρασε η Αγία Παρασκευή ήταν γενναιόδωρη. Γύρω από το μοναστήρι της άνθισαν εκατοντάδες κίτρινα κρινάκια. Οι κρόκοι. Σημάδι πως προχωράμε σιγά - σιγά για τον Χειμώνα. Βλέπεις, η φύση είναι πάντα πιστή στα ραντεβού της...
Οι άπιστοι είμαστε εμείς. Που την προσπερνάμε ή την καταστρέφουμε.
***
Όμορφη Κυριακή του Σεπτέμβρη 25η. Όπως όμορφα είναι και τα λόγια του ηθοποιού Νίκου Βασταρδή: «Αν αύριο το πρωί με πάνε για εκτέλεση. Εγώ θ’ απολαύσω τη διαδρομή».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου