Η Μεγάλη Πέμπτη και ο Επιτάφιος τα παλαιότερα χρόνια στο Ηλιοχώρι. *

Μεγάλη Πέμπτη

Την ήμερα αυτή όλα τα σπίτια έβαφαν αυγά και ζύ­μωναν και τα πασχαλινά κουλούρια από καλό σταρένιο αλεύρι. Η κουλούρα ήταν ένα μικρό ψωμί, πού στη μέση τού 'βαζαν ένα κόκκινο αβγό. Αυτά τα δίναν οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους την ήμερα του Πάσχα, κ' οι νουνές στα αναδεχτούρια τους, την ημέρα πού θα πήγαιναν στο σπίτι να πουν τα χρόνια τα πολλά και να φιλήσουν και το χέρι όλων των μεγαλυτέρων.

 

Ο Επιτάφιος

Από το πρωί, αμέσως μετά την Αποκαθήλωση, φέρ­νουν τον Επιτάφιο στη μέση της εκκλησίας και αποθέτουν μέσα εκεί το χρυσοκέντητο ύφασμα όπου παριστάνεται το σώμα του νεκρού Ιησού. Οι νέες και οι νέοι του χωρίου αρχίζουν τότε, μέσα στο κέντρο της εκκλησίας, το στόλι­σμα του Επιταφίου. Καθένας πού θα έλθει θα φέρει μπουκέτα τα τριαντάφυλλα και κάθε λογής μυριστικά. Γενικώς κυριαρχούν τα χρωματιστά λουλούδια, μικρά και μεγάλα, ιδίως άσπρα και κόκκινα. Όσην ώρα διαρκεί το στόλισμα, και ιδίως κατόπιν ως το βράδυ πού θ' αρχίσει ή Ακολου­θία, δεξιά κι αριστερά στα στασίδια των ψαλτάδων χοροί από νέους ψάλλουν στροφές από τη «Ζωή έν Τάφω» το «Άξιον έστι» και το «Αί γενεαί πάσαι». Όλη την ήμερα κόσμος πολύς έρχεται να προσκύνηση. Οι μανάδες φέρνουν τα μικρά παιδιά τους και τα οδηγούν να περάσουν μια ή τρεις φορές κάτω απ' τον Επιτάφιο, για να πάρουν έτσι κάτι πιο πολύ από τη χάρη του. Αργά το βράδυ, παλαιό­τερα μετά τα μεσάνυχτα, παπάς, ψάλτες και όλος ό κόσμος παίρνουν τον Επιτάφιο και κάνουν τη λιτανεία περιφέρον­τας τον γύρω απ' τό νεκροταφείο.   "Έβγαιναν από την πίσω πόρτα της εκκλησίας στην οικία Ράικου κι από ‘κει ακολουθούσαν το δρόμο από τα σπίτια Καφέτσιου, Πηλικούδα, Νίκου Θόδωρου και γύριζαν στο Μεσοχώρι. Απ' τις μεγάλες λαμπάδες πού κρατάει ό κόσμος, είσαι βέβαιος ότι πρόκειται για ευλαβική κηδεία. Στα παράθυρα και τα μπαλ­κόνια των σπιτιών, πού είναι ολόγυρα απ' την εκκλησιά, σειρά τ' αναμμένα κεριά και τα λιβανιστήρια.

Μπροστά στις αυλόπορτες, οι νοικοκυρές έχουν από νωρίς κάμει θράκα, και την ώρα πού θα περάσει ο Επιτά­φιος ρίχνουν χούφτες επάνω το μοσχολίβανο και μοσχοβο­λάει ο τόπος.

"Όταν γυρνούν πίσω στην εκκλησία, γίνεται για τούς μεγάλους ότι έγινε την ήμερα για τα μικρά παιδιά. Μπρο­στά, δηλαδή, στην πόρτα της εκκλησίας, όσοι κρατούν τον Επιτάφιο, μαζί με τον ιερέα, τον σηκώνουν ψηλά, και όλος ό κόσμος τότε περνάει από κάτω και μπαίνει μέσα.

* Το κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση από το βιβλίο του Ν. Έξαρχου με τίτλο "Το Ντομπρίνοβο" ενώ οι φωτογραφίες είναι από τη σελίδα iliochori.eu