Η ξερολιθική κληρονομιά του Ζαγορίου, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο λόγω του εντυπωσιακά μεγάλου αριθμού ξερολιθικών κατασκευών όσο και λόγω της μεγάλης ποικιλίας των στοιχείων που συναντώνται στην περιοχή. Ξερολιθικές κατασκευές συναντούμε παντού στο Ζαγόρι: οικίες, καλύβια, στάνες, διαχωριστικοί τοίχοι (μάντρες σπιτιών κλπ.), αναλημματικοί τοίχοι (αναβαθμίδες), φούρνοι, κρήνες, μονοπάτια, γεφύρια και δρόμοι (καλντερίμια) που συνιστούν δίκτυο επικοινωνίας με τα χωράφια, τους βοσκότοπους και τους οικισμούς, αλώνια, ξωκλήσια, σκάλες, πηγάδια, αυλάκια, εικονοστάσια, οδόσημα.
Η εγκατάλειψη των αγροτικών δραστηριοτήτων και η πληθυσμιακή ερήμωση της περιοχής κατά τον 20ο αιώνα επέφεραν την φθορά της ξερολιθικής κληρονομιάς του αγροτικού τομέα, ενώ οι οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές οδήγησαν στη χρήση νέων υλικών και νέων τρόπων κατασκευής. Έτσι χάθηκαν πολλές ξερολιθικές κατασκευές, ενώ άλλες βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Ωστόσο σημαντικός αριθμός μνημείων έχουν διασωθεί και χρησιμοποιούνται ακόμη από τους κατοίκους (αναβαθμίδες, βρύσες, μαντρότοιχοι, σκάλες κλπ.).
Η ανάπτυξη διαφόρων μορφών τουρισμού ευαισθητοποίησε τα τελευταία χρόνια τους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς σχετικά με την σημασία των παραδοσιακών καλλιεργειών και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Βασικός φορέας της τοπικής ταυτότητας, η αρχιτεκτονική ξεκίνησε αρχικά από το μνημειακό χαρακτήρα της και απλώθηκε στη συνέχεια σε όλη την αρχιτεκτονική παραγωγή. Σε αυτό το πλαίσιο, η ξερολιθική κληρονομιά αποτελεί ευκαιρία για την τουριστική και οικονομική ανάπτυξη του Ζαγορίου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση από το ενημερωτικό φυλλάδιο της ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε. με τίτλο "Ξερολιθικές κατασκευές στο Ζαγόρι και στο Salento".
Οι φωτογραφίες είναι από προσωπικό μου αρχείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου