Νεόφυτος Δούκας.

Τα Άνω Πεδινά του Ζαγορίου είναι γενέτειρα πολλών σημαντικών προσωπικοτήτων. Μεταξύ αυτών είναι και ο Νεόφυτος Δούκας, ένας από τους μεγαλύτερους δασκάλους του γένους, λόγιος και κληρικός, ο οποίος γεννήθηκε το 1760 και απεβίωσε το 1845. Στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου στα Άνω Πεδινά υπάρχει σε περίοπτη θέση η προτομή του. Για να γνωρίσουμε με λίγα λόγια τον βίο και το έργο της σημαντικής αυτής προσωπικότητας του Ζαγορίου ανατρέξαμε στο www.livepedia.gr, όπου διαβάσαμε και σας μεταφέρουμε τα ακόλουθα:

Δούκας Νεόφυτος

Ένας από τους μεγαλύτερους διδάσκαλους του γένους, λόγιος και κληρικός (1760 - 1845).

Ο βίος του. Γεννήθηκε στα Άνω Σουδενά του Ζαγορίου Ηπείρου. Σε ηλικία 10 χρονών οδηγήθηκε από τη μητέρα του στη μονή της Ευαγγελίστριας, όπου αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και σε ηλικία μόλις 18 χρονών πρεσβύτερος. Φοίτησε στα σχολεία των Ιωαννίνων και του Μετσόβου και αργότερα στην Αυθεντική Σχολή του Βουκουρεστίου, την οποία διεύθυνε ο λόγιος Λάμπρος Φωτιάδης από τα Ιωάννινα. Εκεί παρακολούθησε ανώτερα μαθήματα, μελέτησε αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, την Αγία Γραφή και τους πατέρες της Εκκλησίας. Το 1803 έγινε εφημέριος της ελληνικής κοινότητας Βιέννης, όπου εφημέρευε, δίδασκε και συνέγραφε επί 12 χρόνια. Το 1815 επέστρεψε στο Βουκουρέστι και ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής, γιατί ο Λ. Φωτιάδης είχε πεθάνει. Η δράση του ήταν καταπληκτική. Μέσα σε έξι μήνες οι μαθητές αυξήθηκαν από 60 σε 400. Το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης εκτίμησε το έργο του και του απένειμε τον τίτλο του αρχιμανδρίτη. Το 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και, όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση, διέτρεξε όλη την Τρανσυλβανία ως εθναπόστολος. Με τη δημιουργία του πρώτου Ελληνικού κράτους, ύστερα από πρόσκληση του Ι. Καποδίστρια, ήρθε στην Ελλάδα και ανέλαβε τη διεύθυνση του Ορφανοτροφείου της Αίγινας, στο οποίο είχε στείλει περίπου 11.000 βιβλία από το Βουκουρέστι. Τέλος στην Αθήνα μαζί με το Γεώργιο Γεννάδιο συνέβαλε στην ίδρυση της Ριζαρείου Σχολής, στην οποία διορίστηκε διευθυντής, αλλά δεν πρόλαβε να ασκήσει τα καθήκοντά του, γιατί πέθανε σε ηλικία 85 χρονών.

Έργα του. Πρώτο έργο του ήταν η "Γραμματική Τερψιθέα" (1804), δεκάτομη παράφραση του Θουκυδίδη με σημειώσεις (1805 - 1806), "Ευτρόπιος" (2 τομ., 1807), "Αρριανός" (1809), "Δίων Χρυσόστομος" (1810), "Μάξιμος Τύριος" (1810), "Απολλόδωρος" (1811), "Οι δέκα αττικοί ρήτορες" (10 τομ., 1812 - 13), "Αισχίνης ο Σωκρατικός" (1814), "Φοίνιξ" (1815), παραφράσεις και σχόλια στον Όμηρο, Ευριπίδη και Σοφοκλή (1834 - 1835), "Πίνδαρος" (1842), "Αριστοφάνης" (τομ. 3, 1845). Τα συγγράμματα του Δούκα αποτελούν ολόκληρη βιβλιοθήκη. Ξεπερνούν τους 70 τόμους.

LivePedia.gr