Η σταδιακή εγκατάλειψη των καλλιεργειών και η ερήμωση της υπαίθρου, μετά τον πόλεμο, είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη μιας πορείας ανόρθωσης των δασικών οικοσυστημάτων στη Β. Πίνδο. Το δεδομένο αυτό, όμως, ανατράπηκε, όταν άρχισε η εντατική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, με διανοίξεις δρόμων, εντατικές υλοτομίες, κακή διαχείριση των υδατικών πόρων και χρήση βαρέων μηχανημάτων.
Σήμερα, η περιοχή της βόρειας Πίνδου και το Εθνικό Πάρκο, αντιμετωπίζουν απειλές που ενδεχομένως στα επόμενα χρόνια κινδυνεύουν να αλλοιώσουν δραματικά τη φυσιογνωμία της, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και βάση σχεδίου. Οι σημαντικότερες απειλές φαίνεται να είναι :
Λύματα- απορρίμματα
Τοξικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ή απελευθερώνονται από προϊόντα οικιακής χρήσης (απορρυπαντικά, γεωργικά φάρμακα, ορυκτέλαια), μολύνουν τα πόσιμα επιφανειακά ύδατα. Εξάλλου, τα απορρίμματα που βρίσκονται εκτεθειμένα σε ανοιχτούς χώρους, αποτελούν πόλο έλξης της άγριας πανίδας, που προσαρμόζει τις συνήθειές της σε κατώτερης ποιότητας τροφικές πηγές και εθίζεται στη λήψη ανθρωπογενούς τροφής. Εξαιτίας της προσέγγισής τους σε κατοικημένες περιοχές υπάρχει αυξημένος κίνδυνος άμεσης θανάτωσής τους από λαθροθήρες ή παραγωγούς που έχουν υποστεί ζημιές και καταστροφές. Τέλος, καθόλου αμελητέος δεν είναι ο κίνδυνος από μολυσματικές ασθένειες (ηπατίτιδα), που απειλεί τους κατοίκους των οικισμών, αφού τα σημεία απόρριψης βρίσκονται σχεδόν πάντα εντός της οικιστικής ενότητας. Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 1600 παράνομες χωματερές σήμερα στη χώρα μας. Αντιμετώπιση: προς το παρόν καμμία. Σχέδιο αντιμετώπισης, του προβλήματος αναμένεται να ενταχθεί στο διαχειριστικό σχέδιο του Εθνικού Πάρκου.
Οδικό δίκτυο και μεγάλα έργα υποδομής
Το ιδιαίτερα πυκνό δασικό οδικό δίκτυο (που εξυπηρετεί κυρίως τη δασική εκμετάλλευση) επηρεάζει τη φυσικότητα και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Εξαιτίας του, παρατηρούνται ήδη σε πολλά σημεία του δάσους και του ανάγλυφου φαινόμενα κατολίσθησης και διάβρωσης, διάσπαση της δομής του δάσους, απώλεια δασικής γης, ενώ η όχληση στην πανίδα και η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία και πρόσβαση τροχοφόρων είναι οι συνεπακόλουθες αρνητικές συνέπειες . Παράλληλα οι εκσκαφές, οι εκχερσώσεις και τα μπαζώματα, δημιουργούν φυσικά εμπόδια και αλλοιώνουν την αισθητική του τοπίου. Το φαινόμενο αυτό γίνεται εντονότερο όταν το δίκτυο περνά μέσα από διάσελα, ράχες ή κοίτες ποταμών, δηλαδή σημεία πρόσβασης σε βασικές τροφικές πηγές για την αρκούδα και τα άλλα μεγάλα θηλαστικά.
Τέλος οι μεγάλοι οδικοί άξονες (π.χ. Εγνατία Οδός) και τα ΥΗΕ (υδροηλεκτρικά έργα) συνεχίζουν να απειλούν την συνεκτικότητα και την φυσική ακεραιότηατ του Πάρκου.
Αντιμετώπιση: συγκεκριμένη ρύθμιση της δασικής νομοθεσίας επιτρέπει πλέον την ελεγχόμενη χρήση του δασικού οδικού δικτύου κατά την χειμερινή περίοδο με την τοποθέτηση μπαρών. Εχουν βελτιωθεί σημαντικά τα περιβαλλοντικά κριτήρια κατασκευής της Εγνατίας Οδού στο τμήμα Ιωάννινα-Γρεβενά. Παράλληλα γίνονται ενστάσεις και συνεχείς παρακολούθηση (κυρίως από τις ΜΚΟ) των σχεδιαζόμενων ΥΗΕ. Πρόσφατα με παρέμβαση και της «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» ακυρώθηκε η κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού στην περιοχή του ΔΔ Μικρολίβαδου ΝΔ της Βάλια Κάλντα.
Δασικές εργασίες
Η εντατική δασική εκμετάλλευση (εγκατάσταση εργοταξίων, έντονη εκμηχάνιση, πολυάριθμα συνεργεία υλοτομιών) που ακολουθήθηκε για πολλές δεκαετίες, υποβαθμίζει το δασικό οικοσύστημα και προκαλεί σημαντική όχληση στην πανίδα. Σήμερα, οι πρακτικές που αντιμετωπίζουν το δάσος ως πηγή παραγωγής πρώτης ύλης ξυλείας, αναθεωρούνται. Το δάσος πλέον αρχίζει να προσεγγίζεται ως λειτουργικό και ζωντανό οικοσύστημα ενώ οι αρμόδιες αρχές επεξεργάζονται νέο σχέδιο προδιαγραφών για τις δασικές διαχειριστικές μελέτες. Ωστόσο η ενσωμάτωσή τους στη δασοκομία δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί ενώ μεγάλο πρόβλημα παραμένει η πρακτική των αποψιλωτικών υλοτομιών στα δάση δρυός.
Τουρισμός
Οι νέες μορφές τουρισμού περιπέτειας που συνδέονται με τη εκτεταμένη χρήση αυτοκινήτων 4Χ4 και μοτοσικλέτας και γενικά η έντονη κινητικότητα μέσα στο δασικό/ορεινό βιότοπο, αποτελούν σοβαρή όχληση για την πανίδα της περιοχής, ενώ η σχεδιαζόμενη ανάπτυξη ενός τουρισμού, μαζικού τύπου, με ογκώδεις εγκαταστάσεις θα επιδράσει αρνητικά τόσο στο φυσικό όσο και στο δομημένο περιβάλλον. Συχνά μάλιστα, ο μαζικός τουρισμός μασκαρεύεται κάτω από τον όρο «οικοτουρισμός» και γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνος. Ο οικοτουρισμός, όμως, αντίθετα από τον μαζικό τουρισμό, δεν υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα μιας προστατευόμενης περιοχής, ενώ ταυτόχρονα, προωθεί την προστασία του φυσικού αρχικά, αλλά και του πολιτιστικού περιβάλλοντος και συμβάλλει στην τοπική οικονομία και στη διατήρηση της συνοχής του κοινωνικού ιστού.
ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: www.callisto.gr
ΦΩΤΟ: Από προσωπικό αρχείο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου