Η απαράμιλλη φυσική ομορφιά της Βόρειας Πίνδου και η πλούσια βιοποικιλότητά της είναι αποτέλεσμα των κλιματικών συνθηκών, του γεωμορφολογικού αναγλύφου και της εδαφικής σύστασης της περιοχής σε συνδυασμό με τη μακραίωνη επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Η οροσειρά βρίσκεται στη βορειοδυτική γωνιά της Ελλάδας και περιλαμβάνει τα ορεινά συγκροτήματα του Σμόλικα (2637μ.), του Γράμμου (2520μ.), της Τύμφης (2497μ.), του Λύγκου (2177μ.), της Βασιλίτσας (2249 μ.), καθώς επίσης και πολλά άλλα μικρότερα βουνά όπως η Τσούκα Ρόσσα, το Φλάμπουρο, το Μιτσικέλι, το Ταμπούρι, ο Ζυγός και το Βόο.
Από τη Βόρεια Πίνδο πηγάζει ο ποταμός Αώος ο οποίος και τη διασχίζει στο μεγαλύτερο μέρος της. Ο Βοϊδομάτης είναι μεν μικρότερο ποτάμι χαρακτηρίζει όμως την περιοχή του Βίκου και της ομώνυμης χαράδρας. Αώος και Βοϊδομάτης συναντώνται στον κάμπο της Κόνιτσας, όπου με την σειρά τους ενώνονται με τον Σαραντάπορο ο οποίος έρχεται από τα Βορειοανατολικά και κυλά ανάμεσα στο Γράμμο και το Σμόλικα.. Επίσης από τη Βόρεια Πίνδο πηγάζει ο Αλιάκμονας και οι παραπόταμοί του, Βενέτικος και Παρμόριτσα, καθώς επίσης και ο Μετσοβίτικος με τους παραποτάμους του Βάρδα και Ζαγορίτικο.
Η βλάστηση της περιοχής είναι πλουσιότατη – υπάρχουν περισσότερα από 1750 είδη φυτών, πολλά από τα οποία είναι σπάνια και προστατευόμενα . Από αυτά, στα χαμηλά υψόμετρα συναντώνται μεσογειακά είδη θάμνων και δέντρων όπως η αριά, η κουμαριά και το πουρνάρι, ενώ ψηλότερα υπάρχουν δάση με βελανιδιές και ακόμη πιο πάνω δάση με οξιές και κωνοφόρα (μαυρόπευκα και έλατα). Κοντά στις κορυφές υπάρχουν δάση με ρόμπολα καθώς και εκτεταμένα υπαλπικά λιβάδια. Εξαιρετικά πλούσια είναι επίσης και πανίδα της Βόρειας Πίνδου καθώς στην περιοχή ζουν σχεδόν 300 είδη σπονδυλοζώων, με πιο γνωστό το σπάνιο και απειλούμενο αγριόγιδο.
Στα χαμηλότερα υψόμετρα, στις πλαγιές των βουνών και τις κοιλάδες της Β. Πίνδου, βρίσκεται απλωμένο ένα εκτεταμένο δίκτυο ορεινών οικισμών που περιλαμβάνει περισσότερα από εκατό χωριά και δύο κωμοπόλεις. Οι κάτοικοι όλων αυτών των οικιστικών ενοτήτων ανέπτυξαν στο πέρασμα των αιώνων τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους βασισμένοι στον παραδοσιακό τρόπο ζωής και την αλληλεπίδραση με τους γείτονές τους.
Το ανθρωπογενές περιβάλλον με τους διάσπαρτους στο χώρο οικισμούς, τα διάσημα γεφύρια της περιοχής και τις υπόλοιπες ανθρώπινες κατασκευές: τους λιθόστρωτους δρόμους, βρύσες, υδροκίνητες εγκαταστάσεις, μεταβυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια παρουσιάζει σημαντικό πολιτισμικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.
Σημαντικό στοιχείο για την ταυτότητα της περιοχής αποτελούν και οι παραγωγικές δραστηριότητες που διατηρούνται, όπως η κτηνοτροφία που διεξάγεται σε πολλές περιπτώσεις ακόμη με παραδοσιακές μεθόδους. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός τους όσο πάει και λιγοστεύει, υπάρχουν ακόμη Σαρακατσάνοι νομάδες κτηνοτρόφοι που εγκαθίστανται με τα κοπάδια τους κάθε καλοκαίρι σε αρκετά από τα λιβάδια και τα υπαλπικά οροπέδια της Βόρειας Πίνδου.
Όμως και αυτός ο πανέμορφος και τεράστιας οικολογικής αξίας τόπος αντιμετωπίζει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Τα κυριότερα από αυτά είναι: η μείωση της ποικιλότητας των βιοτόπων, η μείωση της έκτασης πολύτιμων ώριμων δασών, η αύξηση της έκτασης και της έντασης της λαθροθηρίας, της λαθραλιείας, της λαθροσυλλογής ζωντανών οργανισμών και ενόχλησης της άγριας πανίδας, η αύξηση της έντασης των δραστηριοτήτων αισθητικής υποβάθμισης του τοπίου, η εξαφάνιση ορισμένων ειδών ζώων και δραματική μείωση των πληθυσμών άλλων ειδών, η δέσμευση των νερών πηγών, ρεμάτων και ποταμών με φράγματα και εκτροπές.
Όλα τα παραπάνω περιβαλλοντικά προβλήματα εντείνονται από το γεγονός πως μέχρι σήμερα απουσιάζει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός ορθής διαχείρισης και προστασίας του φυσικού πλούτου της Βόρειας Πίνδου. Παράλληλα, μαζί με τη συνεχή μείωση του πληθυσμού, χάνεται η πλούσια παράδοση συνύπαρξης του ανθρώπoυ με το φυσικό περιβάλλον.
ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: www.wwf.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου