Τα μερομήνια

Η σωστή και έγκαιρη πρόβλεψη του καιρού έπαιζε σημαντικό ρόλο στις παραδοσιακές κοινωνίες, αφού η οικονομική ανάπτυξη και η ευημερία των τοπικών κοινοτήτων επηρεαζόταν άμεσα και από τα «καμώματα του καιρού». Οι σοδιές από τα χωράφια, η βοσκή των ζώων αλλά και οι προμήθειες των σπιτιών ήταν όλα τους εξαρτημένα από τα καιρικά φαινόμενα. Οι απότομες καιρικές μεταβολές πολλές φορές είχαν καταστροφικές συνέπειες για όσους δεν τις είχαν προβλέψει και δεν είχαν προνοήσει καταλλήλως.
Ακόμη και τα καραβάνια που ξεκινούσαν για να πάνε τους Ζαγορίσιους στην ξενιτιά έπρεπε να κινήσουν όταν ο καιρός ήταν ευνοϊκός για ένα τέτοιο μεγάλο ταξίδι.  
Όλα λοιπόν είχαν άμεση σχέση με τον καιρό και η σωστή πρόβλεψη του πολλές φορές αποδεικνύονταν σωτήρια.
Και αφού η επιστήμη δεν μπορούσε να δώσει τη λύση στους ανθρώπους της υπαίθρου, φρόντισαν οι ίδιοι να την βρουν παρατηρώντας συστηματικά τα «σημάδια» του ουρανού.

  Υπήρχαν πολλοί πρακτικοί τρόποι για να προβλέψει κάποιος τον καιρό που θα κάνει, όμως η πιο φημισμένη και για πολλούς η πιο επιτυχημένη λύση ήταν τα περίφημα «μερομήνια».
Τα «μερομήνια» ήταν η πρόβλεψη του καιρού ετησίως, με βάση τις παρατηρήσεις που γινόταν στον καιρό, των πρώτων ημερών του Αυγούστου.
Συνήθως παρατηρούμε τις πρώτες δώδεκα μέρες του Αυγούστου, όπου η κάθε μια αναλογεί και σε έναν μήνα του χρόνου αρχίζοντας με την 1η Αυγούστου που αντιστοιχεί στον μήνα Αύγουστο, την 2α Αυγούστου που αντιστοιχεί στον Σεπτέμβρη και συνεχίζοντας αναλόγως. Καταγράφονται όμως και ενστάσεις αφού για ορισμένους «πρακτικούς μετεωρολόγους» τα μερομήνια αρχίζουν με την 1η Αυγούστου να μας δείχνει τον καιρό του Σεπτεμβρίου.
Υπάρχουν όμως και άλλες διαφορετικές εκτιμήσεις αφού πολλοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι τα «μερομήνια» ναι μεν μας δείχνουν τον καιρό κάθε μήνα, αρχίζουν όμως από το 2ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου. Άρα η 1η Αυγούστου μας δείχνει τον καιρό από την 15΄ Αυγούστου ως και την 14η Σεπτεμβρίου.
Και οι διαφορές δεν σταματούν εδώ…

  Γιατί βεβαίως αυτά ισχύουν για όσους παρατηρούν τα «μερομήνια» με το νέο ημερολόγιο, το «Γρηγοριανό».
Υπάρχουν όμως και άλλοι που συνδυάζουν τα «μερομήνια» με το «παλιό ημερολόγιο». Σύμφωνα λοιπόν με το «Ιουλιανό ημερολόγιο» (το λεγόμενο «παλιό»), που στην Ελλάδα να θυμίσουμε ότι ίσχυε ως την 1 Μάρτη του 1923, η μέρα που πρέπει να παρατηρούμε τον καιρό (1η Αυγούστου) είναι η 14η μέρα του Αυγούστου του «Γρηγοριανού» ημερολόγιου.
Οπότε σύμφωνα με τους παρατηρητές του «παλιού» ημερολογίου οι σωστές μέρες παρατήρησης είναι από την 14η Αυγούστου έως και την 25η μέρα του Αυγούστου του νέου ημερολογίου.

Μόνο τότε, ισχυρίζονται, παρατηρώντας τον καιρό μπορούμε να προβλέψουμε σωστά τα καιρικά φαινόμενα της χρονιάς που μας έρχεται.
Και εδώ οι πιο πολλοί λένε ότι τα «μερομήνια» αρχίζουν από το 2ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου.

 Τα σημάδια που παρατηρούσαν ήταν πολλά, όπως η κίνηση στα σύννεφα, η λάμψη του φεγγαριού, οι άνεμοι, η θερμοκρασία κ.α.
Πολλές φορές το ίδιο φυσικό γεγονός ερμηνεύεται διαφορετικά από δυο παρατηρητές και αυτό γιατί στα «μερομήνια» μεγάλο ρόλο έπαιζε και η πείρα που διέθετε ο κάθε άνθρωπος. Πολλοί είναι αυτοί που υπολογίζουν τον καιρό του κάθε μήνα αντιστρέφοντας τα καιρικά φαινόμενα που καταγράφουν την αντίστοιχη μέρα παρατήρησης ενώ άλλοι, πιθανότατα επιλέγοντας άλλα σημάδια τα υπολογίζουν ως έχουν. Δηλαδή ότι καιρό κάνει την μέρα που παρατηρούν τον ίδιο θα κάνει και τον αντίστοιχο μήνα.

Αναμφισβήτητα όμως ο μήνας Αύγουστος θεωρείτο από όλους («παλαιοημερολογίτες» και «νέους») ως ο μοναδικός κατάλληλος μήνας για να γίνουν οι ετήσιες καιρικές προβλέψεις.
Και αυτό γιατί η αστάθεια του καιρού που παρατηρείται αυτόν τον μήνα καθώς και το Αυγουστιάτικο φεγγάρι, για τους μυημένους παίζουν σημαντικό ρόλο και βοηθούν πολύ στο να γίνει η σωστή καιρική πρόγνωση.

   Η αρχή της συγκεκριμένης πρακτικής γνώσης της πρόβλεψης του καιρού με τα «μερομήνια» χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η τεχνική αυτή όμως, μεταδιδόμενη από γενιά σε γενιά, κατάφερε να φθάσει ως τις μέρες μας.
Δυστυχώς στην εποχή μας, όπως άλλωστε συμβαίνει και με πολλές άλλες πρακτικές γνώσεις των προγόνων μας, κινδυνεύει να χαθεί και αυτή αφού πλέον ελάχιστοι είναι οι γνώστες της.

ΠΗΓΗ:  iliochori.eu