Ανθρακίτης Ζαγορίου.

Ο Ανθρακίτης είναι ένα από τα 46 χωριά του Ζαγορίου, απέχει από τα Γιάννενα 50 χλμ, είναι χτισμένο στην βορειοανατολική πλευρά του όρους Μιτσικέλι, σε υψόμετρο 730 μ. και ανήκει διοικητικά στο Δήμο Ζαγορίου. Η πολεοδομική μορφή του χωριού είναι κυκλική και μονοκεντρική όπως σε όλα σχεδόν τα Ζαγοροχώρια. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η πλατεία, στη μέση της οποίας ορθώνεται ένας μεγάλος πλάτανος και γύρω απ’ αυτή αναπτύσσονται τα σπίτια του χωριού. Στη νοτιοανατολική πλευρά της πλατείας είναι χτισμένη η εκκλησία του χωριού, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ στη βόρεια πλευρά της υπάρχει το κτήριο του παλαιού σχολείου.  

Ο Ανθρακίτης πήρε το όνομα αυτό στις 13-2-1947 τιμής ένεκεν στο μεγάλο δάσκαλο του γένους Μεθόδιο Ανθρακίτη, ο οποίος καταγόταν από την Καμνιά που ήταν η προηγούμενη ονομασία του χωριού. Από ιστορικές μαρτυρίες προκύπτει ότι στην περιοχή του σημερινού Ανθρακίτη υπήρχε από το 540 μ.Χ. οικισμός με την ονομασία Δρυάνοβο. Το 1431 που οι Τούρκοι κατέλαβαν την Ήπειρο, το Δρυάνοβο ήταν μεταξύ των 14 χωριών του Ζαγορίου που δήλωσαν υποταγή στον Καρασινάν Πασά. Αργότερα ιδρύθηκε κι ένας συνοικισμός με το όνομα Μεσοχώρι. Οι δύο αυτοί οικισμοί κάποια στιγμή καταστράφηκαν και το 1583 το νέο χωριό που λεγόταν πλέον Καμνιά.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, το χωριό βομβαρδίσθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1940 από Ιταλικά αεροπλάνα και την 1-8-1940 κανονιοβολήθηκε από Γερμανικό πυροβολικό που είχε έδρα στην Ελεούσα. Η καταστροφή του χωριού ολοκληρώθηκε την 24-10-1943 όταν πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς. Το χωριό ξανακτίσθηκε αργότερα αλλά ποτέ δεν απέκτησε την αίγλη και το μεγαλείο που είχε πριν από την ολοκληρωτική του καταστροφή.

 Οι κάτοικοι του Ανθρακίτη ήταν γηγενείς Ζαγορίσιοι και από το 1950 εγκαταστάθηκαν στο χωριό και κάποιες οικογένειες Σαρακατσιάνων. Ο πληθυσμός του χωριού έφτασε το 1868 σε 300 κατοίκους αλλά έκτοτε βαίνει συνεχώς μειούμενος για να φτάσει το 2006 να έχει μόλις 26 μόνιμους κατοίκους.

Η οικονομία του χωριού στηριζόταν από τα πολύ παλιά χρόνια στα γύρω δάση, στην γεωργία και την κτηνοτροφία ενώ πολλοί Καμνιώτες ακολούθησαν τη μοίρα των υπολοίπων κατοίκων του Ζαγορίου και ξενιτεύτηκαν για να ζήσουν καλύτερα. Αυτό είχε σαν συνέπεια την οικονομική και πνευματική ανάπτυξη του χωριού, η οποία διήρκεσε μέχρι τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Μετά τον πόλεμο ακολούθησε η μετανάστευση των περισσότερων κατοίκων του. Σήμερα οι κάτοικοι του χωριού διατηρούν πολύ λίγα ζώα και καλλιεργούν τους κήπους τους μόνο για τις ανάγκες των ιδίων. 

Μέσα στο χωριό υπάρχουν τρία γεφύρια. Ένα μονότοξο βρίσκεται στην τοποθεσία «Λάκκος του Πασιά», ένα στη θέση «Λάκκος Λεύκας» και το τρίτο στη θέση «Σιόπατο». Υπάρχουν όμως και άλλα γεφύρια γύρω από το χωριό και συγκεκριμένα ένα στη θέση «Φτέρη», ένα στο λάκκο «Τσιόνια», ένα στη θέση «Φούντα», ένα στα Σέλτσιανα, ένα στην τοποθεσία «Κατσιλέκκου» κι ένα τρίτοξο στην τοποθεσία «Βουδάσια». Εκτός από τα πέτρινα γεφύρια στο χωριό υπάρχουν και αρκετές βρύσες με κυριότερη την κεντρική βρύση του χωριού που βρίσκεται στον πάνω μαχαλά καθώς και κάποια παλιά λιθόστρωτα καλνερίμια.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Πληροφορίες για τη σύνταξη του παρόντος πήρα από το βιβλίο της Πετρούλας Βαζιάκα με τίτλο "Ο  Ανθρακίτης Ζαγορίου και το Δημοτικό Τραγούδι" ενώ οι φωτογραφίες είναι από το Facebook και από τη σελίδα ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ-ΖΑΓΟΡΙ.