Τη Παρασκευή, 27/8ου, αποδεχόμενοι με χαρά πρόσκληση φίλου - προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Ηλιοχωριτών, που οργάνωσε το πρώτο αντάμωμα στο χωριό του, αναχωρίσαμε με τη σύζυγο από τη Λάρισα. Μέσω Τρικάλων και Καλαμπάκας, φτάσαμε βράδυ στα Γιάννενα,. Από εκεί κατευθυνθήκαμε προς τα Ζαγοροχώρια, με πρώτο προορισμό για διανυχτέρευση το Τσεπέλοβο. Για να παραβρεθούμε την επομένη στο αντάμωμα, και στη συνέχεια να επισκεφθούμε όσο το δυνατό περισσότερα από τα Ζαγοροχώρια.
- Αλλά ας δώσω μερικές πληροφορίες γενικά για την ευρύτερη περιοχή και ακολούθως για τα όμορφα αυτά χωριά της Πίνδου. Η Πίνδος, ως γνωστόν, είναι η πιο μακρυά οροσειρά της Ελλαδας και εκτείνεται από τα Ελληνο - Αλβανικά σύνορα μέχρι τα απομονωμένα Άγραφα. Νοτιότερα συνέχεται με τα βουνά της Στερεάς, που φτάνουν μέχρι τον Κορινθιακό χωρίς καμιά ουσιαστική διακοπή.
- Η Πίνδος χωρίζεται σε τρες ενότητες :
Τη Βόρεια Πίνδο, με τα βουνά Γράμος, Βάϊο, Σμόλικας. Τύμφη, Λύγκας (Βάλια Κάλτα) και Ζυγός
Τη Κεντρική Πίνδο που χωρίζεται από τον Αχελώο σε δυο κλάδους : τα βουνά Δοκίμι, Τριγγία, Κόζιακα, Αυγό και Χατζή στα ανατολικά και Περιστέρι, Κακαρδίτσα και Τζουμέρκα στα δυτικά.
Τη Νότια Πίνδο με τα Βόρεια (Θεσσαλικά) Άγραφα και τα κυρίως Άγραφα.
Το Ζαγόρι, λέξη σλάβικης προέλευσης (που σημαίνει πίσω ή πέρα από το βουνό) είναι μια περιοχή της Ηπείρου, μια γεωγραφική και πολιτισμική ενότητα αποτελούμενη από 46 χωριά. Η περιοχή αυτή βρίσκεται στη Β. Πίνδο, και συγκεκριμένα στα ορεινά συγκροτήματα της Τύρφης του Μιτσικελίου και του Λύγκου. Υπάρχει το Δυτικό Ζαγόρι, το Κεντρικό και το Ανατολικό Ζαγόρι.
- Στο δικό μας οδοιπορικό, επειδή η αναχώρηση μας έγινε αργά, δεν είδαμε τίποτα κατά το πηγαιμό μας, αφού το όλο ταξίδι έγινε βραδυνές ώρες, καταλήγοντας στο ξενώνα της πρώτης μας διανυχτέρευσης, στο Τσεπέλοβο.
Το καμπαναριό του Αγίου Νικολάου στο Τσεπέλοβο.
Κεφαλοχώρι, σε υψόμετρο 1.130 μέτρα, αποτελεί την έδρα του Δήμου Τύμφης. Οι κάτοικοι του ασχολούνται κυρίως με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Σημειωτέον ότι η περιοχή γενικά έχει περισσότερο χειμερινό τουρισμό παρά θερινό. Ξενοδοχεία, ξενώνες, ταβέρνες και καφέ, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ταξιδιωτες. Ο ξενώνας στον οποίο διανυχτερεύσαμε, ονομάζεται "Αρχοντικό". Πράγματι ήταν ένα αρχοντικό του 17ου αιώνα, και αναπαλαιωμένο, λειτουργεί ως ξενώνας. Δεν μπορεί κανείς να επισκεφθεί κτίρια τόσων ετών και να μην αναλογιθεί το ποιοι και πώς έζησαν σ' αυτά. Με τί συνθήκες. Με τί μέσα κατάφεραν να ανεγείρουν σπίτια και ναούς, να φτιάξουν δρόμους και γεφύρια, απαράμμιλης ομορφιάς. Με τί φόβους κι αγωνίες. Γιατί δεν είναι τυχαία που κτίσαν κρυμένα μέσα στα βουνά τα σπίτια τους και τα χωριά τους. Μακρυά από τους άρπαγες κατακτητές και την άγρια εκμετάλλευση τους....
Κεφαλοχώρι, σε υψόμετρο 1.130 μέτρα, αποτελεί την έδρα του Δήμου Τύμφης. Οι κάτοικοι του ασχολούνται κυρίως με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Σημειωτέον ότι η περιοχή γενικά έχει περισσότερο χειμερινό τουρισμό παρά θερινό. Ξενοδοχεία, ξενώνες, ταβέρνες και καφέ, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ταξιδιωτες. Ο ξενώνας στον οποίο διανυχτερεύσαμε, ονομάζεται "Αρχοντικό". Πράγματι ήταν ένα αρχοντικό του 17ου αιώνα, και αναπαλαιωμένο, λειτουργεί ως ξενώνας. Δεν μπορεί κανείς να επισκεφθεί κτίρια τόσων ετών και να μην αναλογιθεί το ποιοι και πώς έζησαν σ' αυτά. Με τί συνθήκες. Με τί μέσα κατάφεραν να ανεγείρουν σπίτια και ναούς, να φτιάξουν δρόμους και γεφύρια, απαράμμιλης ομορφιάς. Με τί φόβους κι αγωνίες. Γιατί δεν είναι τυχαία που κτίσαν κρυμένα μέσα στα βουνά τα σπίτια τους και τα χωριά τους. Μακρυά από τους άρπαγες κατακτητές και την άγρια εκμετάλλευση τους....
-Την επομένη μέρα αναχωρήσαμε για το Ηλιοχώρι, το χωριό του φίλου, για να παραβρεθούμε στο αντάμωμα. Στο δρόμο μας συναντάμε το Σκαμνέλι (όχι πολύ ωραίο χωριό - πολύς τσίγκος και τσιμεντότουβλο), θα διασχίσουμε το Γυφτόκαμπο, όπου αντί ... γύφτους συναντάμε τη σαρακατσάνικη στάνη, ένα ... "χωριό"ακριβώς όπως ήταν κάποτε οι καλύβες των σαρακατσάνων (οι οποίοι ζούσαν νομαδικά) και όπου κάθε Αύγουστο γίνεται το αντάμωμα των Σαρακατσάνων. Μετά φτάσαμε στο Ηλιοχώρι, απ' όπου θα αναχωρούσαμε για το χώρο του ανταμώματος σε ένα πλάτωμα στη περιοχή Λάκα σε μια πλαγιάς κάτω τη κορυφή Τσούκα Ρόσα (2.100 υψόμετρο), όπου διατηρείται χιόνι (έστω και λίγο) που δεν λιώνει ποτέ (!), περιμένοντας το επόμενο!
Το χιόνι που .... δεν λιώνει ποτέ!
Αλλά, δεν είπα πως όλη η διαδρομή αλλά και όλη η περιοχή που διασχίζουμε είναι κατάφυτη από κωνοφόρα (εδώ κυριαρχούσαν τα έλατα), η ομορφιά των δασών απερίγραπτη!
Στο πηγαιμό στο χώρο του ανταμώματος.
Αλλά, δεν είπα πως όλη η διαδρομή αλλά και όλη η περιοχή που διασχίζουμε είναι κατάφυτη από κωνοφόρα (εδώ κυριαρχούσαν τα έλατα), η ομορφιά των δασών απερίγραπτη!
- Το αντάμωμα, πρώτο αντάμωμα Ηλιοχωριτών, είχε σχετικά μεγάλη επιτυχία, με ζωντανή δημοτική (ηπειρώτικη) μουσική και χορό. Εννοείται με κατανάλωση... σουβλακίων και κρασιού ή μπύρας.
Ο πρόεδρος κ. Αστέριος Τσολάκης προλογίζει το αντάμωμα.
- Με το τέλος του ανταμώματος, αργά το απόγευμα, πήγαμε μέχρι το Βρυσοχώρι, που πήρε το όνομα του από τις πολλές του βρύσες.
-- Επιστρέψαμε το βράδυ στο Τσεπέλοβο, για τη δεύτερη διανυχτερεύση μας. Κάναμε μια βόλτα στο χωριό, αλλά το είδαμε καλύτερα την επομένη. Επισκεφτήκαμε την πολύ γραφική εκκλησία του, αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο (σε όλα τα Ζαγοροχώρια σχεδόν, συναντήσαμε εκκλησίες ή παρεκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Νικόλαο, παράξενο για ορεινά χωριά) με πολύ αξιόλογες τοιχογραφίες. Η εκκλησία είναι κτισμένη τον 17ο αιώνα! Ακόμα μια φορά θαυμάζει κανείς την αρχιτεκτονική!
-- Αναχωρήσαμε από το Τσεπέλοβο, με τελικό προορισμό το Πάπιγκο. Στο δρόμο μας συναντήσαμε πολλά χωριά, σε άλλα καθήσαμε για καφέ, σε άλλα απλά είδαμε - περιηγηθήκαμε για λίγο στους δρόμους τους, όπου ήταν ανοιχτά επισκεφθήκαμε και εκκλησίες. Το πρώτο χωριό που συναντήσαμε φεύγοντας από το Τσεπέλοβο, ήταν το Καπέσοβο με μια ωραία πλακόστρωτη πλατεία και τη Πασχάλειο Σχολή με το χάρτη του Ρήγα Φεραίου.
Η Πασχάλειος Σχολή.
Ακολούθως συναντήσαμε το Κουκούλι και μετά φτάσαμε στους Κήπους, ακόμα ένα γραφικό χωριό, κτισμένο αμφιθεατρικά στη πλαγιά, ένα από τα ωραιότερα χωριά της περιοχής. Εδώ υπάρχει το, πολύ σημαντικό από απόψεως των σχετικών εκθεμάτων, Λαογραφικό Μουσείο του Αγάπιου Τόλη. Επίσης υπάρχει το τρίτοξο γεφύρι των Κήπων.
Ακολούθως συναντήσαμε το Κουκούλι και μετά φτάσαμε στους Κήπους, ακόμα ένα γραφικό χωριό, κτισμένο αμφιθεατρικά στη πλαγιά, ένα από τα ωραιότερα χωριά της περιοχής. Εδώ υπάρχει το, πολύ σημαντικό από απόψεως των σχετικών εκθεμάτων, Λαογραφικό Μουσείο του Αγάπιου Τόλη. Επίσης υπάρχει το τρίτοξο γεφύρι των Κήπων.
- Ακολούθως επισκεφτήκαμε το Δίλοφο, ένα αυθεντικό πέτρινο οικισμό. Είναι το μόνο χωριό στο Ζαγόρι, που είναι κηρυγμένο ως διατηρητέο! Ήρεμο, διότι δεν έχει (ακόμη) τουριστική ανάπτυξη. Αυτοκίνητα δεν χωράνε να μπουν στο χωριό (αναγκαστικά παρκάραμε λίγο έξω, σε πάρκιγκ). Καλντερίμια στενά κι αυθεντικά. Επισκεφτήκαμε την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1850).
Η βάση του κορμού του υπεραιωνόβιου πλάτανου στο Δίλοφο.
-- Πριν όμως από το Δίλοφο, συναντάμε το πέτρινο γεφύρι του Κόκορου. Εδώ σταματάμε. Ωραιότατο! Κτίστηκε το 1750 με χρηματοδότηση του Νούτσου Κοντοδήμου από το Βραδέτο.
Το γεφύρι του Κόκορου
Και πάλι απορούμε και θαυμάζουμε, πώς με εκείνες τις συνθήκες και τα μέσα κατάφεραν να φτιάξουν τέτοιας ομορφιάς και τέχνης, γεφύρια που άντεξαν και αντέχουν στο χρόνο! Εδώ υπήρχε ένας μύλος κι ο μυλωνάς του λεγόταν Κόκορος. Η κοίτη του ποταμού κάτω απ' το γεφύρι, είναι αυτή του ποταμού Βίκου, που είναι όμως ξεροπόταμος και έχει νερό μόνο 1-2 μήνες το χρόνο, την άνοιξη που λιώνουν τα χιόνια, αλλά κι όταν βρέχει το φθινόπωρο και το χειμώνα. Όμως μόλις πέσει βροχή, αν δεν είναι άνοιξη, σε 2 μέρες ξηραίνεται πάλι. Γι αυτό και έχουν άλλη ονομασία ο Βοϊδομάτης και ο Βίκος, ενώ η κοίτη των 2 ποταμών είναι ... μία. Διότι ο Βοϊδομάτης (που θα συναντήσουμε μετά) είναι συνεχούς ροής!
Και πάλι απορούμε και θαυμάζουμε, πώς με εκείνες τις συνθήκες και τα μέσα κατάφεραν να φτιάξουν τέτοιας ομορφιάς και τέχνης, γεφύρια που άντεξαν και αντέχουν στο χρόνο! Εδώ υπήρχε ένας μύλος κι ο μυλωνάς του λεγόταν Κόκορος. Η κοίτη του ποταμού κάτω απ' το γεφύρι, είναι αυτή του ποταμού Βίκου, που είναι όμως ξεροπόταμος και έχει νερό μόνο 1-2 μήνες το χρόνο, την άνοιξη που λιώνουν τα χιόνια, αλλά κι όταν βρέχει το φθινόπωρο και το χειμώνα. Όμως μόλις πέσει βροχή, αν δεν είναι άνοιξη, σε 2 μέρες ξηραίνεται πάλι. Γι αυτό και έχουν άλλη ονομασία ο Βοϊδομάτης και ο Βίκος, ενώ η κοίτη των 2 ποταμών είναι ... μία. Διότι ο Βοϊδομάτης (που θα συναντήσουμε μετά) είναι συνεχούς ροής!
- Συνεχίζοντας, περνάμε από τη Βίτσα (χωρίς στάση) και φτάνουμε στο Μονοδένδρι, στο οποίο είχαμε προγραμματίσει για φαγητό. Είναι ένα από πιο ανεπτυγμένα τουριστικά χωριά του Ζαγοριού. Έχει να επιδείξει τις όμορφες γειτονιές του, τα σπίτια του, τα στενά του σοκάκια με τα καλτερίμια, την πλατεία με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο και τις εκκλησίες του. Πριν όμως καθήσουμε για να φάμε, κατεβήκαμε το δρόμο για το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής (1413) που κρέμεται κυριολεκτικά πάνω από το φαράγγι του Βίκου. Δέκα λεπτά περπάτημα και φτάσαμε για να θαυμάσουμε ένα από τα βαθύτερα φαράγγια του κόσμου!
Το φαράγγι του Βίκου.
[Ο τουριστικός οδηγός συνιστά να πάμε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ στη θέση "Οξιά", αλλά δεν είχαμε χρόνο δυστυχώς. Εκεί, λέει, θα μας κοπεί η ανάσα από το θέαμα του φαραγγιού που αντικρίζουμε!]
[Ο τουριστικός οδηγός συνιστά να πάμε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ στη θέση "Οξιά", αλλά δεν είχαμε χρόνο δυστυχώς. Εκεί, λέει, θα μας κοπεί η ανάσα από το θέαμα του φαραγγιού που αντικρίζουμε!]
- Επόμενος σταθμός μας, η Αρίστη. Ωραίο χωριό, που σώζει πολλά στοιχεία από την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, έχει αρκετούς μόνιμους κατοίκους. Εδώ ήπιαμε το καφέ μας (φραπέ δυνατό για να αντέξω να συνεχίσω την οδήγηση στα βουνά με τις ατέλειωτες στροφές), έχουν όμως και ωραιότατα γλυκά (κουταλιού και ταψιού) και δεν παραλείπουμε να τα δοκιμάσουμε.... Συνεχίζουμε για το Πάπιγκο, στο δρόμο βλέπουμε τη πινακίδα για το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας (1665) που είναι σκαρφαλωμένο στο βράχο, αλλά το ότι έπρεπε να περπατήσουμε 500 μέτρα, σε συνδυασμό με τη κούραση μας, δεν το επισκεφτήκαμε. Κατευθυνθήκαμε προς τον προορισμό μας, το Πάπιγκο, συναντώντας το γεφύρι που οδηγεί στην άλλη μεριά του Βοϊδομάτη. Εδώ δεν μπορεί κανείς να μη σταματήσει : το βλέμμα μας μαγνητίζεται από το καθαρότερο ποτάμι της Ευρώπης! Και ταυτόχρονα το πιο κρύο της Ελλάδας!
Στο Βοϊδομάτη (όπου ... τα πόδια μου έγιναν ... παγάκια!)
Εδώ απαγορεύεται το κολύμπι (Εθνικός Δρυμός), αλλά κι όποιος τολμήσει ... ξεπαγιάζει!
Εδώ απαγορεύεται το κολύμπι (Εθνικός Δρυμός), αλλά κι όποιος τολμήσει ... ξεπαγιάζει!
Γεφύρι στο Βοϊδομάτη
- Φτάνουμε, μετά από 15 συνεχόμενες πολύ απότομες στροφές (ευτυχώς μόνο ... 10 χιλιομέτρων), επιτέλους στο Μεγάλο Πάπιγκο, χτισμένο στα 1000 μέτρα, ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης! Ενδιαφέρον από τη μια άκρη μέχρι την άλλη. Από πάνω του, οι πύργοι της Αστράκας (τους οποίους απολαμβάναμε και από το δωμάτιο στο οποίο διανυχτερεύσαμε)
κομμάτι της οροσειράς της Τύρφης, αποτελούν ένα πολύ εντυπωσιακό σχηματισμό (σε μένα θύμισαν πολύ τα Μετέωρα). Εδώ υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Βλασίου (912 - αναδομημένη το 1852) στην αρχή του χωριού. Ηπειρώτικη λαϊκή αρχιτεκτονική κι εδώ.
Δρόμος - σπίτια στο Πάπιγκο.
Το Πάπιγκο ήταν το πρώτο που αναπτύχθηκε τουριστικά, καθώς ο ΕΟΤ κατά τη δεκαετία του '70, νοίκιασε 2 παλιά αρχοντικά, τα μετέτρεψε σε ξενώνες και αφού πρόβαλε το χωριό αρκετά, τα επέστρεψε στους ιδιοκτήτες και από κει και πέρα όλα κύλισαν ... τουριστικά. Όχι όμως και αλόγιστα, διότι δυναμικοί ντόπιοι προστάτεψαν το χωριό να τραπεί σε αναπτυξιακή μανία.
Το Πάπιγκο ήταν το πρώτο που αναπτύχθηκε τουριστικά, καθώς ο ΕΟΤ κατά τη δεκαετία του '70, νοίκιασε 2 παλιά αρχοντικά, τα μετέτρεψε σε ξενώνες και αφού πρόβαλε το χωριό αρκετά, τα επέστρεψε στους ιδιοκτήτες και από κει και πέρα όλα κύλισαν ... τουριστικά. Όχι όμως και αλόγιστα, διότι δυναμικοί ντόπιοι προστάτεψαν το χωριό να τραπεί σε αναπτυξιακή μανία.
- Σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βρίσκεται το Μικρό Πάπιγκο.
Η εκκλησία των Ταξιαρχών
Ανάμεσα τους, λόγω διαβρώσεως των ασβεστολιθικών πετρωμάτων από το νερό, έχουν σχηματισθεί οι φυσικές πισίνες, οι λεγόμενες "κολυμπήθρες". Λίγο πάρα πέρα παρατηρούμε το ωραίο μικρό φαράγγι. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία των Ταξιαρχών. Από το Μ. Πάπιγκο, ξεκινούν τα μονοπάτια για Δρακόλιμνη, Αστράκα, Γκαμήλα (που είναι οι ψηλότερες κορυφές στη περιοχή).
Ανάμεσα τους, λόγω διαβρώσεως των ασβεστολιθικών πετρωμάτων από το νερό, έχουν σχηματισθεί οι φυσικές πισίνες, οι λεγόμενες "κολυμπήθρες". Λίγο πάρα πέρα παρατηρούμε το ωραίο μικρό φαράγγι. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία των Ταξιαρχών. Από το Μ. Πάπιγκο, ξεκινούν τα μονοπάτια για Δρακόλιμνη, Αστράκα, Γκαμήλα (που είναι οι ψηλότερες κορυφές στη περιοχή).
- Επιστρέφοντας από το Πάπιγκο, πηγαίνουμε στο χωριό Βίκος. Από εδώ, σε 100 μέτρα, φαίνεται όλο σχεδόν το φαράγγι του Βίκου από το παρατηρητήριο που έφτιαξε ο Δήμος. Άξιον απορίας, που με τέτοια θέση, αυτό το χωριό δεν έχει παρά 2 μόνο ξενώνες! Ίσως οι κάτοικοι του να μην θέλουν να κατακλύζονται από τουρίστες. Κατανοητό και σεβαστό.
-- Από το Βίκο, επιστρέψαμε, περάσαμε πάλι από την Αρίστη και κατευθυνθήκαμε προς τη Κόνιτσα, σλάβικης προέλευσης λέξη που σημαίνει αλογότοπος. Εδώ δεν παραμείναμε πολύ. Θαυμάσαμε την αμφιθεατρική της ανοικοδόμηση στη πλαγιά του βουνού και σταθήκαμε για αρκετή ώρα στο πέτρινο γεφύρι της Κόνιτσας, επί του ποταμού Αώου. Βρίσκεται στη είσοδο το δρυμού και είναι το ψηλότερο πέτρινο γεφύρι των Βαλκανίων. Το κατασκεύασε ο πρωτομάστορας Ζιώγας φρόντζος, από τη Πυρσόγιαννη Κόνιτσας.
Θέα χωριού και βουνών.
-- Εδώ τελείωσε η περιήγηση μας στα Ζαγοροχώρια και ξεκινήσαμε κουρασμένοι μεν, αλλά καταγοητευμένοι, για την επιστροφή - Γιάννινα - Τρίκαλα - Λάρισα, όπου φτάσαμε αργά το βράδυ της Δευτέρας (30/8ου). Στη σκέψη μας όμως έχουν μείνει οι πανέμορφες εικόνες από τη καταπράσινη φύση, τα γραφικότατα χωριά και τα παγωμένα νερά. Επιθυμία μας να ξαναπάμε, να δούμε όσα δεν προλάβαμε, αλλά και να ξανδούμε κάποια που είδαμε βιαστικά....
Το τρίτοξο γεφύρι των Κήπων ή Καλογερικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου