Ο Καπετάν Αρκούδος!

Αναφερθήκαμε χθες στο "πέτρινο γεφύρι του Καπετάν Αρκούδα" και στο μνημείο που κατασκευάζεται στο χώρο που φονεύθηκε ο Σαμαρινιώτης αυτός αγωνιστής. Αυτό μας έδωσε το κίνητρο να αναζητήσουμε περισσότερα στοιχεία για τον συγκεκριμένο αγωνιστή και  τη δράση του και ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκαμε αξιόλογα στοιχεία στη σελίδα greveno.gr 

Ας γνωρίσουμε λοιπόν τον Καπετάν Αρκούδα!

"Το Αρκούδας ήταν ψευδώνυμο γιατί ήταν μεγαλόσωμος. Το χειμώνα έμεινε  με την οικογένειά του στα Τρίκαλα και έκανε το ζωέμπορο προωθώντας  έτσι όπλα από την ελεύθερη Ελλάδα στην Ήπειρο και Μακεδονία. Ο πατέρας  του έλαβε κι αυτός μέρος στην επανάσταση του 1854.

Όταν άρχισε ο Μακεδονικός Αγώνας κατάρτισε δικό του σώμα και μαχόταν κατά των  Ρουμάνων, Βουλγάρων και Τούρκων. Η καταδίωξη των αντάρτικων σωμάτων  από τα Τουρκικά στρατεύματα, μετά το θάνατο του Π. Μελά, ανάγκασε τα αντάρτικα σώματα να παραχειμάζουν στην ελεύθερη Ελλάδα. Έτσι ο Καπετάν  Αρκούδας το Χειμώνα του 1904-5 βρισκόταν στην Αθήνα.

Για τη δράση του γνωρίζουμε λίγα πράγματα. Το 1896 συμμετείχε 

στις επιχειρήσεις της  Εθνικής Εταιρείας στη Μακεδονία και έδρασε στην περιοχή Γρεβενών όπου  με το μικρό σώμα του των 25 ανδρών αναστάτωσε τους Τούρκους.  Στον  πόλεμο του 1897 οι Τούρκοι κατέλαβαν το σταθμό της Ασπροκκλησιάς  Καλαμπάκας όπου δέχτηκαν όμως επίθεση από τα σώματα του Μαυρομιχάλη, Γιάγκου και Γιώργου Αρκούδα, με 30 άνδρες, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν με μεγάλες απώλειες εγκαταλείποντας το σταθμό. Ο αρχηγός  τους Ακήφ πασάς κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί απ΄ τον Αρκούδα ο οποίος με αυτοθυσία βρήκε καταφύγιο στην εκκλησία της Ασπροκκλησιάς όπου από  εκεί έκανε επίθεση και τους έτρεψε σε φυγή. Την ίδια χρονιά, ο  Μακεδονομάχος Ναούμ Σπανός με το σώμα του, σύμφωνα με τα  απομνημονεύματά του, συνάντησε στο Δομοκό τον Αρκούδα και τον καπετάν  Λάζο από τη Σιάτιστα και στη συνέχεια επισκέφθηκαν τον διάδοχο Κωνσταντίνο και τον παρακάλεσαν να τους τοποθετήσει όπου υπάρχει  ανάγκη. Έτσι πήγαν στη Σκάρμιτσα όπου έδωσαν σκληρή μάχη. Στη συνέχεια  ο Ναούμ Σπανός, ο Αρκούδας και ο Ραζή με 300 χωροφύλακες πήγαν στα  Άγραφα να κυνηγήσουν κλέφτες. Στη συνέχεια, Σπανός και Αρκούδας, Νότια  του Μεσινικόλα Καρδίτσας επιτέθηκαν στον τουρκικό στρατό που είχε στρατοπεδεύσει στον κάμπο και κατάφεραν με νυχτερινή έφοδο να τους  τρέψουν σε φυγή. Τα λάφυρα τα μοίρασαν στο Μουζάκι. Την άλλη μέρα πήγαν στην Καστανιά. Στη συνέχεια ο Ναούμ Σπανός άφησε τα παλικάρια  του στον Αρκούδα και γύρισε στην Αθήνα. Ο Παπανικόλας Κουκολής από το  Δίλοφο Βοΐου στις 25 Δεκεμβρίου 1905 γράφει στο ημερολόγιό του: «ήλθον  οι οπλαρχηγοί Ν. Μπέλιος από Ζουπάνιον (Πεντάλοφος) και Αρκούδας με 13  άτομα, φιλοξενήθηκαν 24 ώρας και έφυγον δια Μιραλήν (Χρυσαυγή) τους  επήγεν ο Νικόλαος Γούσιας».

Ο Μακεδονομάχος Ιωάννης Καραβίτης στα  απομνημονεύματά του γράφει πως την Άνοιξη του 1906 το σώμα του Αρκούδα  καταστράφηκε από τακτικό στρατό, ολόκληρο, από 25 άνδρες στην Ανασελίτσα. Από την Εθνική Εταιρεία (Ελληνικό κομιτάτο) στάλθηκε στο Ζαγόρι με σκοπό να αντιδράσει στη Ρουμανική προπαγάνδα και τη ληστεία  και να δώσει θάρρος στους βασανισμένους κατοίκους. Τέλη Ιουλίου αρχές  Αυγούστου 1906 έκανε την εμφάνισή του το αντάρτικο σώμα του με 8  άνδρες στους Νεγάδες του Ζαγορίου. Στην περιοχή τους οδήγησε ένα από  τα παλικάρια του που γνώριζε τα μέρη, ο Γιάννης Αναστασιάδης από την  περιοχή των Γρεβενών, που είχε παντρευτεί στο Σωποτσέλι (σήμερα Δίλοφο  Ιωαννίνων) όπου ήταν σώγαμπρος. Στους Νεγάδες ο Γιάννης Αναστασιάδης  ζήτησε άδεια να πάει στο Σωποτσέλι να δει την οικογένειά του και να  επιστρέψει σύντομα. Δεν φάνηκε την καθορισμένη μέρα που καθόρισαν κι ο  Αρκούδας κίνησε για το χωριό να τον βρει. Κατά τραγική σύμπτωση, το  απόγευμα εκείνης της μέρας, η συμμορία του Βερβέρα και Ζαρκάδα στην Μπάγια (σήμερα Κήποι) αιχμαλώτισε τον γαιοκτήμονα Απόστολο Καλέντζο με  αποτέλεσμα να αυξηθεί στην περιοχή η Τουρκική επιτήρηση.

Το σώμα του  Αρκούδα, την επόμενη μέρα κρύφτηκε σ΄ ένα μύλο στον ξεροπόταμο κοντά  στο χωριό Σωποτσέλι. Κατά το βράδυ, ο Αρκούδας με προφυλάξεις κίνησε  να πάει στο χωριό να μάθει για τον Αναστασιάδη. Εκεί βρήκε έναν  αγελαδάρη και του έδωσε ένα σημείωμα να το δώσει στον πρόεδρο ο οποίος  θα ενημέρωνε τον Αναστασιάδη να πάει στο μύλο. Άγνωστο τι έγινε. Την  6η Αυγούστου ο αγροφύλακας του Σωποτσελίου αντελήφθη ότι κάποιοι ήταν  κρυμμένοι στο μύλο και πίστεψε πως είναι οι απαγωγείς του Καλέντσου.  Αντηλλάγησαν πυροβολισμοί τους οποίους άκουσαν οι Τούρκοι απ΄ το  Σωποτσέλι και έτρεξαν πιάνοντας τα υψώματα πάνω από το μύλο. Ο Αρκούδας αποφάσισε εξόρμηση για να φύγει, όμως πριν προλάβουν ν΄απομακρυνθούν δέχτηκε τα πυρά. Πληγώθηκε θανάσιμα στο στήθος ο  ψυχογιός και πρωτοπαλίκαρό του Γιώργος από τη Σαμαρίνα και ο Αρκούδας  τον φορτώθηκε και προχώρησε προς το γεφύρι όπου και στο δρόμο  ξεψύχησε*.

Το μέρος τους ήταν άγνωστο και 3 άνδρες του πήραν την  κατεύθυνση του ρέματος του ποταμού κι έτσι χάθηκαν στη χαράδρα του  Βίκου. Ο Αρκούδας και άλλοι 2 πήγαν ανατολικά απ΄ το γεφύρι όπου το  μέρος είναι ανοιχτό. Λίγο πιο πέρα μια σφαίρα στο κεφάλι τον άφησε  νεκρό. Αργότερα συνελήφθησαν και οι άλλοι δύο. Τα νεκρά σώματα του  Αρκούδα και του ψυχογιού του μεταφέρθηκαν στο χωριό και την άλλη μέρα  μαζί με τους αιχμαλώτους στα Γιάννενα.

Τα πτώματα μετά την έκθεσή τους  στο Τουρκικό Διοικητήριο παρέλαβαν ο Μητροπολίτης και οι χριστιανοί  και τα έθαψαν στην αυλή της Αγίας Μαρίνας. Σκοτώθηκε σε ηλικία περίπου  50 χρονών στις 6 Αυγούστου 1906 κοντά στο χωριό Κουκούλι του Ζαγορίου  στη θέση Σκούρτη, κοντά στο γεφύρι που πριν ονομαζόταν Γεφύρι του  Λάβδα η Γεφύρι του Οβριού και στη συνέχεια έδωσαν το όνομά του Γεφύρι  του Αρκούδα. Μια βδομάδα μετά το θάνατο του Αρκούδα συνελήφθη και ο  Γιάννης Αναστασιάδης και οδηγήθηκε στα Γιάννενα όπου φυλακίστηκε μαζί  με άλλους 2 αιχμαλώτους. Δικάστηκαν σε 20χρονη φυλάκιση και τους  έστειλαν στο Μοναστήρι (Μπιτώλια). Αποφυλακίστηκαν το 1908 με το Τουρκικό σύνταγμα. Ο Αθανασιάδης έζησε στα Γιάννενα μέχρι τις 12  Δεκεμβρίου 1957 οπότε πέθανε σε ηλικία 80 χρονών. Είχε χαρακτηριστεί  Μακεδονομάχος και τον φώναζαν και Γιάννη Αρκούδα ή Ψευταρκούδας.

 * Ως ψυχοπαίδι και συνεργάτης του Καπετάν Αρκούδα φέρεται και ο  Γεώργιος Δημ. Δήλμας (Λάιος) από το χωριό Αμυγδαλιές Γρεβενών.
ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ:  greveno.gr