Δικόρυφο (Τζοντίλα).

Εκφράζονται διάφορες θεωρίες για την ετυμολογία του τοπωνυμίου. Μια άποψη είναι ότι το τοπωνύμιο σχετίζεται με το κοινό νεοελληνικό Τζαντίλα ή με το σλαβικό tsedilio. Άποψη του Κ. Οικονόμου είναι πως το τοπωνύμιο πρέπει να αποδοθεί στο  Αλβανικό Cotille-a «η σφραγίδα», το ξύλο με το οποίο χτυπούν το βούτυρο. Δεν είναι γνωστή η αιτία που δημιούργησε το τοπωνύμιο. Με Βασιλικό Διάταγμα του 1919 και του 1927 άλλαξε και έγινε Δίκορφο και αργότερα Δικόρυφο.

Το χωριό αναφέρεται στο χρονικό της Βουτσάς το 1431, ημερομηνία κατά την οποία συνθηκολόγησε με τους Τούρκους. Τότε το χωριό είχε 18 σπίτια και ονομαζόταν Μικρή Τζοντίλα. Με την συνθηκολόγηση απέσπασαν από τους τούρκους τα προνόμια της αυτοτέλειας, της αυτοδιοίκησης, της ελεύθερης θρησκευτικής λατρείας και την απαγόρευση να εισέρχονται στην περιοχή Τούρκοι χωρίς την άδεια των χωριανών. Σαν αντάλλαγμα έδινε κάθε χρόνο για υπηρεσία στους σουλτανικούς στάβλους της Κωνσταντινούπολης 38 άνδρες –τους βοϊνίκηδες – που αργότερα αντικαταστάθηκαν από 1.800 άσπρα (τούρκικο νόμισμα).

Με την υπηρεσία τους αυτή δημιούργησαν ιδιαίτερες σχέσεις με τους Τούρκους μεγιστάνες και μετά την αποστράτευσή τους ξανοίχτηκαν σε εμπόριο και επιχειρήσεις στη Μ. Ασία, τη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Αίγυπτο. Ήταν κυρίως έμποροι, κτηματίες και τραπεζίτες. Μερικοί εξασκούσαν το επάγγελμα του πρακτικού γιατρού, του «βικογιατρού».

Έξω από το χωριό και πάνω στο δρόμο που πηγαίνει για τη Μανασσή, υπάρχει η περιοχή της «Γκούβας». Είναι ένα αξιοπρόσεκτο και χαρακτηριστικό μορφολογικό φαινόμενο. Υπάρχει μια μικρή χαράδρα, όπου σχηματίζεται και τετρασύλλαβη ηχώ. Δίπλα από τη χαράδρα αυτή υπάρχει ένας απότομος και δύσβατος βράχος, ύψους περίπου 90 ποδών. Στη μέση του υπάρχει μια τρύπα, κατοικία αγριοπερίστερων και η παράδοση λέει ότι εκεί μέσα οι κάτοικοι του χωριού αλλά και των γύρω χωριών, έκρυβαν τα πολύτιμα υπάρχοντά τους κατά τις επιδρομές ληστών και αρβανιτών.

Οι κάτοικοι της περιοχής πρώτοι στην Ελλάδα αρχίζουν να φοράνε τα φράγκικα - τα ευρωπαϊκά ρούχα. Όμως και οι γυναίκες δεν πήγαιναν πίσω. Η μόδα από την Ευρώπη περνούσε πρώτα από το Ζαγόρι και μετά πήγαινε στην Αθήνα, ενώ τα μεταξωτά υφάσματα και τα χρυσαφικά ήταν πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των γυναικών. Μάλιστα οι γυναίκες του χωριού ήταν από τις πρώτες που έβγαλαν από τον προηγούμενο αιώνα την παραδοσιακή στολή φορώντας δυτικά ρούχα.

ΠΗΓΗ:  www.kentrikozagori.gov.gr